Ngày về sau 30 năm bị bán sang Trung Quốc của cô bé 11 tuổi

Ngày theo mẹ cùng một người cùng quê "lên phía Bắc làm ăn" năm 1993, cô bé Phượng không biết đó sẽ là khởi đầu của chuỗi những ngày đen tối nhất đời mình.

30 năm sau, khi tìm được về quê hương, bố đã lập gia đình mới vì tưởng mẹ con đã mất tích còn tiếng Việt của chị cũng đã rơi rụng gần hết.

Những ngày cuối năm 2023, người thân và hàng xóm liên tục kéo đến hỏi thăm, chia vui khi nghe tin chị Lê Thị Phượng, 41 tuổi, ở xã Thiệu Giang, huyện Thiệu Hóa đã về nhà sau khi bị lừa bán sang Trung Quốc.

Nhiều người làng không nhận ra Phượng bởi khi bị lừa đưa đi khỏi làng chị mới 11 tuổi, nay đã ngoài tứ tuần, ngoại hình nhiều thay đổi.

Chị Phượng hồi tưởng những tháng ngày bị bán làm vợ, lưu lạc bên Trung Quốc. Ảnh: Lê Hoàng

Ngồi nép mình trong ngôi nhà nhỏ, chị Phượng chậm rãi kể lại những tháng ngày cơ cực nơi đất khách bằng thứ tiếng Việt không còn sõi. Cô bé 11 tuổi năm xưa nói đến bây giờ vẫn chưa hết ám ảnh và sợ hãi mỗi khi nghĩ đến những tháng năm phải làm vợ của hai người đàn ông nơi xứ người.

"Đó là những tháng ngày khổ cực, ê chề cả thể xác lẫn tinh thần mà tôi rất buồn mỗi lần nghĩ tới", Phượng nói.

Trong trí nhớ không liền mạch, thi thoảng phải có người thân ngồi bên cạnh nhắc lại, chị Phượng mới nhớ lại gần đủ về hành trình lưu lạc đẫm nước mắt của bản thân.

Khoảng mùa hè năm 1993, sau vụ thu hoạch lúa vụ chiêm, mẹ chị - bà Lê Thị Vẹn nghe lời rủ rê của một người phụ nữ ở xã bên "lên phía bắc đi làm ăn". Hai mẹ con rời nhà lúc trời nhá nhem tối, không thông báo cho gia đình biết. Sau khi vượt biên, hai mẹ con mới biết đã lọt vào tay những kẻ buôn người chứ không có công việc nào như hứa hẹn.

Thời gian đầu bị bán đến một vùng quê heo hút của tỉnh Vân Nam, dù ở khách nhà và bị quản thúc nghiêm ngặt, hai mẹ con vẫn được ở cùng nhau. Năm Phượng lên 15 tuổi bị ép gả cho người đàn ông lớn hơn nhiều tuổi. Chung sống với người chồng đầu tiên khoảng 15 năm, chị sinh được ba đứa con, hai gái một trai. Cuộc sống quanh quẩn ruộng vườn và có gia đình nhỏ nhưng Phượng bảo vẫn không nguôi nỗi nhớ quê nhà vì ở đó không họ hàng thân thích.

Chị Phượng đang hái rau, tập nấu những món ăn Việt Nam, đầu tháng 12/2023. Ảnh: Lê Hoàng

Khoảng năm 2008, Phượng cùng mẹ tìm đường hồi hương. Nghe tin chồng đã lập gia đình mới sau nhiều năm tìm kiếm mình không được, bà Lê Thị Vẹn không về nhà mà tá túc nhờ một nhà người quen. Vài ngày sau, hai mẹ con lại tìm cách trở lại Trung Quốc vì nhớ con, phần vì không thích nghi được với cuộc sống quê nhà sau nhiều năm tha hương.

Lần trở lại Trung Quốc năm đó không như dự kiến. Phượng lần thứ hai bị lừa bán cho một người đàn ông góa vợ ở tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc và mất hoàn toàn liên lạc với mẹ.

Ở nhà người chồng thứ hai khoảng 9 năm, chị Phượng thường xuyên bị chồng và gia đình chồng giam lỏng không cho tiếp xúc với bên ngoài. Họ đánh đập, ép làm công việc nương rẫy nặng nhọc, ăn uống kham khổ. Phượng sau đó âm thầm lên kế hoạch trốn được khỏi Sơn Tây nhưng không có tiền, không biết tiếng, không giấy tờ tùy thân nên sống lang thang nay đây, mai đó trong tình trạng mất trí nhớ một phần.

Đầu năm 2020, lực lượng chức năng Trung Quốc trong quá trình rà soát, phát hiện Phượng không có giấy tờ tùy thân nên tạm giữ hơn một năm. Xác định chị Phượng là người Việt bị lừa bán, công an sở tại đã phối hợp với lực lượng chức năng của Việt Nam tìm kiếm quê quán, nhân thân.

Cuối năm 2022, Phượng được trao trả về Việt Nam nhưng lúc này chị không còn nhớ người thân hoặc quê hương bản quán. Từ khi được trả về Việt Nam đến nay, chị được chăm sóc ở cơ sở Ngôi nhà bình yên thuộc Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (Hà Nội). Gần đây, khi khôi phục một phần trí nhớ, chị Phượng mới biết thông tin quê quán nên đầu tháng 12 được bàn giao về gia đình.

Ông Lê Quang Phố bên người con gái mới hồi hương. Ảnh: Lê Hoàng

Bất ngờ hội ngộ cùng cô con gái đầu lòng sau nhiều năm mất tích, ông Lê Quang Phố (65 tuổi, bố đẻ chị Phượng), cho hay những ngày qua ông sống trong tâm trạng "sung sướng và toại nguyện vô cùng". Người cha bảo, mỗi lần nghe con kể về những năm tháng lưu lạc, cuộc sống cơ cực nơi xứ người mà lòng đau nhói.

Ông Phố kể, ngày vợ con đường đột bỏ nhà ra đi 30 năm trước mà không một lời từ biệt khiến ông lo lắng và nghĩ đến những điều xấu nhất. Nhiều tháng trời ròng rã, ông dắt theo hai con nhỏ đi kiếm tìm vợ song bặt vô âm tín. Cứ hễ nghe tin về manh mối vợ ở đâu ông tôi tức tốc lên đường.

"Có ngày cuốc bộ, có ngày tôi lại đạp xe hàng chục cây số, rong ruổi khắp làng trên xóm dưới mong tìm thấy vợ con đưa về song bao năm không có kết quả", ông Phố nói. Mấy năm sau, ông đi bước nữa với người phụ nữ trong làng và có thêm hai người con. Các con ông nay đã trưởng thành và có gia đình riêng.

Bà Hoàng Thị Hằng, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Thiệu Giang, cho biết sau khi chị Phượng được bàn giao về gia đình, chính quyền địa phương cùng các đoàn thể đã vận động, quyên góp được một khoản tiền nhỏ giúp chị mua thức ăn, sinh hoạt hàng ngày.

Vì sức khỏe và tinh thần chị Phượng chưa ổn định nên Hội Phụ nữ xã cũng cắt cử hội viên thường xuyên đến thăm hỏi, chia sẻ, hướng dẫn chị Phượng cách nấu ăn, làm việc nhà để dần dần quen với cuộc sống mới.

Theo bà Hằng, về lâu dài, khi tâm lý ổn định, địa phương sẽ hỗ trợ chị Phượng tìm kiếm việc làm, tự nuôi sống bản thân và sớm hòa nhập với cộng đồng.