NAPAS: Còn nhiều dư địa phát triển giao dịch không tiền mặt

Thanh toán không tiền mặt dần phổ biến và còn nhiều dư địa, nhưng vẫn tồn tại một số rào cản, bao gồm cả việc lừa đảo diễn ra phổ biến, ngày càng tinh vi.

Ông Nguyễn Đăng Hùng - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) chia sẻ tại Hội thảo 'Nâng cao bảo mật, an toàn giao dịch không tiền mặt' do Vụ Thanh toán, Vụ Truyền thông (Ngân hàng Nhà nước ), báo Tuổi Trẻ phối hợp với Napas, Sở Công thương TP.HCM và các đơn vị liên quan tổ chức ngày 14-6.

Cần phá vỡ các rào cản tâm lý

Ông Nguyễn Đăng Hùng - phó tổng giám đốc Napas trình bày tham luận Ứng dụng AI để phòng ngừa rủi ro trong thanh toán trực tuyến - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Ông Nguyễn Đăng Hùng - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) chia sẻ, theo sách trắng về thương mại điện tử Việt Nam do Bộ Công thương phát hành vào năm trước, nước ra đứng thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia và Thái Lan về quy mô nền kinh tế internet.

Doanh thu thương mại điện tử của Việt Nam đã đạt tới 20,5 tỉ USD, tương đương 470.000 tỉ đồng, chiếm tỉ trọng 8% so với tổng mức bán lẻ hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng của cả nước.

"Với đặc điểm nhân khẩu học gồm dân số trẻ, yêu thích công nghệ và tỉ lệ sử dụng tiền mặt còn khá cao, Việt Nam đang có tiềm năng rất lớn để phát triển thanh toán không tiền mặt", ông Hùng nhận định.

Trong đó, có 89% người tiêu dùng chấp nhận các hình thức thanh toán mới, 76% người dùng internet mua sắm thanh toán bằng tiền mặt và 81% mong muốn sử dụng ứng dụng thanh toán của ngân hàng.

Lo ngại rủi ro là một trong những rào cản lớn nhất để phát triển thanh toán không tiền mặt - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Mặc dù thời gian truy cập internet ở Việt Nam tương đối lớn (6 giờ 23 phút), đứng thứ 6 tại khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, tỉ lệ người dùng chưa lựa chọn hoặc chưa ưu tiên mua sắm trực tuyến vẫn còn cao.

Điều này đặt ra thách thức trong việc tìm và giải quyết được các vấn đề của khách hàng để thúc đẩy sự phát triển của thanh toán không tiền mặt. Trên thực tế, tồn tại các rào cản đối với việc phát triển thanh toán điện tử, điển hình: lo ngại thông tin cá nhân bị tiết lộ, thanh toán phức tạp…

Ứng dụng công nghệ mới để vừa thuận tiện, vừa an toàn Ông Nguyễn Đăng Hùng cho biết, hiện phần lớn người tiêu dùng tại Việt Nam đang dùng các ứng dụng di động để thực hiện mua sắm. Vì vậy, việc tập trung nâng cao trải nghiệm thanh toán trên nền tảng di động trở thành một yếu tố vô cùng quan trọng.

Ông Hùng lấy ví dụ, nếu như gần 20 năm trước, khi một số hãng hàng không triển khai bán vé máy bay qua mạng, nhiều người thường dùng trình duyệt web qua máy tính. Nhưng giờ đây, có gần 44% doanh nghiệp cho phép người mua thực hiện toàn bộ quá trình mua sắm trên ứng dụng kinh doanh di động. 94% khách hàng dùng điện thoại để truy cập internet. 91% thường sử dụng ứng dụng di động để mua hàng.

"Đã có sự thay đổi rất lớn về hành vi và thói quen của người dùng. Do đó, toàn bộ xã hội đã có sự chuyển động", ông Hùng nói. Điều này cũng thể hiện, người dân có nhu cầu thanh toán không tiền mặt qua điện thoại di động.

Cân bằng tính an toàn và sự thuận tiện

Dù vậy, vẫn còn tồn tại các hạn chế khi thực hiện thanh toán trực tuyến. Điển hình, hiện tại luồng xác thực khi thanh toán bằng thẻ nội địa hiện yêu cầu khách hàng nhập tin nhắn mã OTP (mã xác thực) trong đại đa số các trường hợp và/hoặc thông tin truy cập của ngân hàng điện tử, dẫn tới trải nghiệm không đồng nhất và không thuận tiện.

"Đôi khi gây bối rối, khó khăn cho các đơn vị bán hàng khi hỗ trợ", ông Hùng nói. Trước vấn đề đó, NAPAS quyết định áp dụng tiêu chuẩn EMV 3DS, được xây dựng để cân bằng giữa tính an toàn và sự thuận tiện của người dùng, trong quá trình thực hiện giao dịch thanh toán trực tuyến.

Nhiều ngân hàng đang đẩy mạnh đầu tư ứng dụng công nghệ nhằm tăng cường bảo mật và trải nghiệm người dùng trong thanh toán trực tuyến - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Tiêu chuẩn này cho phép việc trao đổi dữ liệu giữa website bán hàng và Ngân hàng phát hành thẻ. Dữ liệu trao đổi bao gồm thông tin về giao dịch mua bán, phương thức thanh toán, thiết bị thực hiện giao dịch của khách hàng. Từ đó Ngân hàng phát hành sẽ thực hiện xác thực chủ thẻ/tài khoản và cấp phép cho giao dịch.

Các đơn vị như Visa, MasterCard, JCB, UPI hiện đã và đang triển khai xác thực theo tiêu chuẩn EMV 3DS (3DS 2.0) tới toàn bộ các tổ chức tín dụng/ tổ chức phát hành là thành viên tại Việt Nam nhằm đem lại trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng khi xác thực giao dịch dựa trên đánh giá rủi ro và hành vi của khách hàng.

Việc triển khai 3DS áp dụng cho thẻ nội địa sẽ giúp chuẩn hoá các giao dịch thanh toán trực tuyến bằng thẻ nội địa NAPAS, đem đến trải nghiệm liên tục cho khách hàng. Đồng thời giúp xác thực chính xác hơn với dữ liệu thu nhận nhiều gấp 10 lần so với giao dịch hiện tại và giúp giảm 40% các giao dịch lừa đảo. Cũng như hỗ trợ xác thực trên thiết bị di động.

Thêm vào đó, việc triển khai 3DS cũng cho phép các bên có thể thu thập thông tin lịch sử giao dịch và sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để đánh giá hành vi của khách hàng. Từ đó quyết định cấp phép giao dịch hoặc yêu cầu các hình thức xác thực bổ sung. Nhằm đảm bảo an toàn, duy trì trải nghiệm thanh toán nhanh chóng.