Nâng cấp quốc lộ, cần đảm bảo quyền lợi cư dân ven đường

Xe cộ qua lại tạo những đợt sóng vỗ thẳng vào nhà dân tối 3.6. Ảnh: Hoài Luân

Chỉ một trận mưa đầu hè, kéo dài chừng 30 phút vào chiều 3.6, nhưng nhiều nhà dân nằm dọc hai bên QL1, đoạn qua thị trấn Bình Dương, huyện Phù Mỹ, Bình Định đã bị nước tràn vào nhà, gây ngập, hư hỏng vật dụng, đảo lộn cuộc sống.

Suốt đoạn đường bị ngập - khoảng 30m, khi có xe cộ lưu thông, sóng nước liên tục dội thẳng vào nhà dân. Chủ tịch UBND thị trấn Bình Dương - Võ Đình Sơn cho biết, đã có nhiều trận mưa, nước tại khu vực này ngập sâu cả mét. Do cống thoát nước trên QL1 nhỏ, nước rút chậm, dẫn đến ngập cục bộ. Địa phương đã báo cáo đến huyện, tỉnh... và chờ.

Đó chỉ là một sự vụ nhỏ về vấn nạn gây ngập lụt, nứt tường nhà, bụi bẩn... hoặc tạo hầm hố cho dân cư ven QL sau các dự án nâng cấp, sửa chữa.

Ngày 4.6, Báo Lao Động cũng đã phản ánh cuộc sống khốn khổ của người dân thôn Phúc Thịnh, xã Giới Phiên, TP Yên Bái do việc cải tạo QL32C.

Dự án nâng cấp QL32C, đoạn Hiền Lương - TP Yên Bái làm gần 13 năm nay, hiện đã hoàn thành đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, còn khoảng hơn 100m cuối nút giao với cầu Văn Phú vẫn dang dở, chưa được thảm nhựa, nhưng dừng thi công hơn 2 năm nay.

Ngay QL19 nối Bình Định lên Gia Lai cũng bị thực trạng tương tự. Nhà dân ven đường - vốn ngang mặt bằng cũ, nay bị thấp trũng, thành hầm hố khi QL19 triển khai nâng cấp.

Phần lớn nhà dân ven các QL không bị chồng lấn diện tích, không phải di dời nên không được đền bù khi có dự án sửa chữa, nâng cấp. Tuy nhiên, khi thực hiện khảo sát, thiết kế, xây dựng... lại chỉ chú trọng đến tiêu chuẩn, quy chuẩn của ngành giao thông. Sau nâng cấp có thể thẳng đường, tránh lũ tốt hơn trước. Nhưng nhà dân 2 bên lại bị thấp trũng, ngập lụt chỉ sau một cơn mưa - nhất là đoạn qua miền Trung. Việc thi công gây bụi bẩn, nứt nhà dân, cản trở giao thông... có thể do nhà thầu, đơn vị thi công.

Chính quyền các địa phương luôn tích cực, dốc toàn lực để giải tỏa, hỗ trợ các dự án qua địa phương. Nhưng, hầu hết phải làm đơn, kiến nghị, xin và chờ... Bộ GTVT khi có vướng mắc. Vì vậy, khi có xung đột, vướng mắc thì xử lý luôn bị chậm, nhiêu khê. Khi dân phản ứng thì công trình ngưng trệ, chậm tiến độ, đội vốn...

Vì vậy, nâng cấp, sửa chữa các QL không chỉ xem xét chất lượng, hiệu quả của chính con đường, mà cần phải hài hòa với quyền, lợi ích của cư dân vùng dự án. QL xây mới, nâng cấp, sửa chữa xong, nhưng gây ngập lụt, nứt nhà hoặc cản trở việc đi lại, biến nhà dân thành hố hầm thì nhà đầu tư - Bộ GTVT phải xem lại trách nhiệm. Cụ thể hơn là các đơn vị, cá nhân khảo sát, thiết kế, lập dự án.

Không thể để thực trạng dân chịu thiệt sau các dự án nâng cấp QL như thế này kéo dài, xảy ra khắp các địa phương cả nước mãi vậy được.