Năm học mới, giáo dục Bắc miền Trung vượt khó

Thiếu hàng chục nghìn giáo viên

Theo UBND tỉnh Nghệ An, địa phương vừa có văn bản gửi Bộ Nội vụ, đề nghị tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét quyết định bổ sung 6.624 biên chế giáo viên các cấp. Đến nay, đề nghị nói trên chưa được đáp ứng, đồng nghĩa với việc tỉnh thiếu giáo viên nhưng không thể tổ chức tuyển dụng do chưa có biên chế phân bổ từ trung ương.

Do đó, bước vào năm học mới, nhiều cơ sở giáo dục gặp rất nhiều khó khăn trong hoạt động do tình trạng việc nhiều, người không đủ, kinh phí thiếu. Tại huyện miền núi Kỳ Sơn, thiếu hơn 100 giáo viên, chủ yếu ở cấp mầm non. Một số địa phương đã khắc phục bằng các giải pháp như luân chuyển, biệt phái, hợp đồng giáo viên, động viên đội ngũ giáo viên dạy vượt giờ. Tuy nhiên, đây là các giải pháp có tính chất tình thế, về lâu dài tỉnh cần được phân bổ đủ giáo viên để tuyển dụng.

Khu Nhà hiệu bộ của Trường Tiểu học và THCS Cao Sơn, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: Quách Du

Trước thềm năm học mới, Thanh Hóa đang thiếu trên 10.000 giáo viên, trong đó, giáo viên tiếng Anh thiếu 353 người; Tin học thiếu 690 người, Âm nhạc thiếu 72 người và Mỹ thuật thiếu 277 biên chế. Nguyên nhân do Trung ương giao biên chế cho tỉnh thấp hơn so với nhu cầu tính theo định mức quy định của tỉnh và thấp hơn nhiều so với quy định của ngành giáo dục. Ngoài ra, hằng năm vẫn phải cắt giảm biên chế theo Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương. Để khắc phục, Thanh Hóa triển khai tuyển dụng giáo viên theo chỉ tiêu biên chế được giao; thực hiện hợp đồng lao động giáo viên. Bên cạnh đó, bố trí việc dạy liên trường, liên cấp và tăng tiết nhằm đảm bảo chương trình dạy học mới.

Tại tỉnh Quảng Trị, toàn ngành giáo dục đang thiếu 538 người, riêng giáo viên mầm non thiếu 236, giáo viên tiểu học thiếu 112, giáo viên trung học cơ sở thiếu 114. Theo Sở GDĐT Hà Tĩnh, bước vào năm học mới, một số trường mầm non, tiểu học quy mô lớp vượt quá quy định. Giáo viên mầm non thiếu chưa đáp ứng nhu cầu đến trường của trẻ mầm non (chỉ mới đáp ứng dạy trẻ mẫu giáo, tỷ lệ huy động trẻ nhà trẻ thấp). Giáo viên dạy các môn học mới theo Chương trình GDPT 2018 (Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội cấp THCS; Âm nhạc, Mỹ thuật, Kinh tế - Pháp luật cấp THPT) còn thiếu.

Thiếu sách giáo khoa, cơ sở vật chất hạn chế

Năm học 2023-2024, toàn tỉnh Quảng Trị có 398 trường học với 177.617 học sinh, trong đó tuyển mới 42.748 học sinh. Việc thiếu sách giáo khoa xảy ra ở các trường miền núi, đặc biệt là các bộ sách chương trình giáo dục phổ thông 2018. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Trị đã vận động các nhà xuất bản được hơn 2.000 đầu sách, số sách này được chuyển về cho các thư viện trường học ở các huyện miền núi.

Giáo viên Trường THCS Thuận (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) đi huy động học sinh đến lớp và kiểm tra các đầu sách cho học sinh. Ảnh: Hưng Thơ.

Tuy nhiên, ghi nhận cho thấy, nhiều trường vẫn còn thiếu sách. Như Trường Trung học Cơ sở Thuận (xã Thuận, huyện Hướng Hóa) có 297 học sinh với 100% là người đồng bào thiểu số. Do người dân đồng bào thiểu số có cuộc sống khó khăn, nên hiếm có học sinh đủ điều kiện để mua sách giáo khoa. Riêng với 82 học sinh năm nay học lớp 8, phải mua bộ sách mới thuộc chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, nên nhà trường đã đi vận động các nguồn kinh phí, mua được 40 bộ sách. Sát ngày khai giảng, nhà trường đã huy động thêm các nguồn hỗ trợ, nhưng vẫn chưa đủ sách cho toàn bộ học sinh khối 8.

Ông Nguyễn Đức Bảo – Phó Hiệu trưởng Trường THCS Thuận nói rằng, các bộ sách cũ thì có thể xin chỗ này chỗ kia được, còn sách mới thì gặp nhiều khó khăn. “Tuy nhiên, chúng tôi sẽ cố gắng huy động thêm, để các em có đủ sách trong quá trình học tập” – ông Nguyễn Đức Bảo, cho hay.

Tại Hà Tĩnh, việc mua sắm bổ sung thiết bị dạy học, hóa chất thực hiện chương trình GDPT 2018 chưa được cung ứng kịp thời. Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học nhiều nơi xuống cấp, thiếu phòng học bộ môn, phòng chức năng, công trình vệ sinh. Thiết bị dạy học tối thiểu chưa đảm bảo về số lượng, chủng loại; một số thiết bị hiện chưa có trên thị trường. Cơ sở vật chất, trang thiết bị của một số trường THPT dạy học môn Âm nhạc, Mỹ thuật còn thiếu. Cơ sở vật chất, sân tập, dụng cụ dạy học phục vụ các hoạt động ngoại khóa thể dục, thể thao trong trường học đang còn thiếu. Nhiều trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn quốc gia giai đoạn trước không được nâng cấp, xây mới, do đó không đủ điều kiện công nhận lại theo quy định; số lượng, tỷ lệ trường chuẩn giảm so với năm học trước.

Kế hoạch thực hiện Đề án xây dựng trường mầm non, phổ thông công lập đạt chuẩn quốc gia chưa đạt theo lộ trình. Trung tâm GDNN-GDTX cơ sở vật chất còn khó khăn chưa đảm bảo để hoạt động dạy học. Việc triển khai thực hiện các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục địa phương bước đầu còn gặp khó khăn.

Quyết tâm vượt khó, hoàn thành nhiệm vụ năm học

Hạn chế, thiếu thốn về cơ sở vật chất, vướng mắc trong công tác xã hội hóa giáo dục là những khó khăn, bất cập của các địa phương khu vực Bắc miền Trung từ Thanh Hóa cho đến Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế. Đặc biệt đây là khu vực thường xuyên phải chịu hậu quả nặng nề do thiên tai gây ra, cuộc sống người dân còn gặp nhiều khó khăn, khoảng cách giữa các vùng miền rất lớn.

Tuy nhiên, qua ghi nhận tại các cơ sở giáo dục của các địa phương, ngành giáo dục các địa phương Bắc Trung bộ đã có những nỗ lực rất lớn, vượt khó, chuẩn bị tốt nhất cho lễ khai giảng với quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học.