Mỹ yêu cầu Ukraine rút dự thảo nghị quyết Liên hợp quốc chỉ trích Nga

Washington yêu cầu Kiev rút dự thảo nghị quyết chỉ trích vai trò của Nga trong cuộc chiến tại Ukraine để thay bằng dự thảo mới do Mỹ đệ trình.

Bảng hiển thị kết quả bỏ phiếu đối với nghị quyết về Ukraine trong cuộc họp cấp cao của Đại hội đồng Liên hợp quốc ngày 23-2-2023, nhân kỷ niệm tròn một năm cuộc chiến bùng nổ - Ảnh: REUTERS

Theo báo Washington Post ngày 22-2 (giờ địa phương), chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa yêu cầu Kiev chủ động rút lại dự thảo nghị quyết Liên hợp quốc do nước này khởi xướng, nội dung nhằm chỉ trích vai trò của Nga trong cuộc chiến tại Ukraine.

Cú "quay xe" của Mỹ tại Liên hợp quốc

Nghị quyết bị Washington yêu cầu rút lại là văn bản mang tính "đến hẹn lại lên", được Ukraine khởi xướng hằng năm vào dịp kỷ niệm ngày nổ ra xung đột tại nước này.

Dự kiến vào ngày 24-2, khi cuộc chiến chính thức trải qua 3 năm, Đại hội đồng Liên hợp quốc sẽ biểu quyết thông qua nghị quyết này.

Tuy nhiên, ngày 21-2, Washington bất ngờ yêu cầu Kiev rút lại đề xuất của mình. Thay vào đó, Mỹ sẽ đề xuất bản nghị quyết riêng, khác hoàn toàn và trình nó cho Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua.

Dự thảo nghị quyết do Mỹ khởi xướng mang tên "Đường đến hòa bình", dài vỏn vẹn bốn dòng với 65 chữ.

Văn bản này "tiếc thương" những mạng sống Nga - Ukraine đã mất trong cuộc chiến, nhấn mạnh "mục tiêu cơ bản của Liên hợp quốc" là duy trì hòa bình và dàn xếp các mâu thuẫn.

Bên cạnh đó, dự thảo của Mỹ cũng "yêu cầu kết thúc nhanh chóng cuộc xung đột và tăng cường đẩy mạnh hòa bình lâu dài giữa Ukraine và Nga".

Tuy nhiên, văn bản này thiếu vắng lập trường khẳng định Nga vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc về tôn trọng chủ quyền, không xâm phạm lãnh thổ các nước và yêu cầu Nga rút quân ngay lập tức, vô điều kiện như các nghị quyết tương tự được chính Washington và Kiev khởi xướng và đã được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua trong 3 năm qua.

Theo Washington Post, Mỹ đã triệu tập Hội đồng Bảo an họp lúc 9h sáng 24-2 để biểu quyết thông qua dự thảo nghị quyết của mình, một tiếng trước khi Đại hội đồng họp để thông qua bản nghị quyết của Ukraine.

Phát biểu về động thái này, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết: "Mỹ đã đề xuất một nghị quyết đơn giản, mang tính lịch sử tại Liên hợp quốc. Chúng tôi yêu cầu tất cả nước thành viên ủng hộ nghị quyết này nhằm vạch ra con đường đến hòa bình".

Ông Rubio sau đó đã ký một chỉ thị yêu cầu tất cả phái đoàn ngoại giao của Mỹ trên thế giới vận động các nước ủng hộ nghị quyết của Mỹ và bỏ qua nghị quyết của Ukraine.

Kiev từ chối nghe Mỹ

Ông Zelensky trong một lần phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc hồi tháng 9-2023 - Ảnh: AFP

Washington Post dẫn lời một quan chức khẳng định nghị quyết của Mỹ "đã gây sốc" cho giới chức Kiev và châu Âu.

Trái với dự thảo của Mỹ, nghị quyết do Ukraine đưa ra dài hơn rất nhiều. Văn bản này chỉ trích rõ ràng việc Nga tấn công ra bên ngoài lãnh thổ của mình, cáo buộc Matxcơva vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc và luật quốc tế, đồng thời nhấn mạnh chủ quyền của Ukraine trên toàn lãnh thổ.

Bản nghị quyết này cũng nhắc lại các phán quyết tạm thời chống lại Nga của Tòa án Công lý quốc tế thuộc Liên hợp quốc, kêu gọi "cần thiết đảm bảo (Nga) chịu trách nhiệm với những tội ác nghiêm trọng nhất".

Bên cạnh đó Kiev còn cảnh báo về sự tham gia của binh sĩ Triều Tiên tại Nga "dấy lên lo ngại nghiêm trọng về việc leo thang căng thẳng".

Về cơ bản, những nội dung trên hầu như trùng khớp với ba bản nghị quyết được thông qua năm 2022, 2023 và 2024. Những nghị quyết này đã luôn được chính quyền Mỹ dưới thời cựu tổng thống Joe Biden ủng hộ.

Tuy nhiên, theo quan chức nêu trên, chính quyền ông Trump nhận thấy một nghị quyết như vậy "mang tính đối đầu quá mức" với Nga và ít có khả năng tạo ra kết quả tốt.

Do đó Washington đã "yêu cầu Ukraine điều chỉnh để nghị quyết nhẹ nhàng hơn". Sau đó Washington đổi ý và quyết định ra một nghị quyết riêng.

Động thái yêu cầu Kiev rút nghị quyết đánh dấu bước thay đổi quan điểm đột ngột của Washington.

Một số nhà phân tích nhận định nó phản ánh quan hệ giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và ông Trump đã xuống rất thấp, đặc biệt sau cuộc khẩu chiến căng thẳng giữa hai người hồi đầu tuần.

Nhiều dấu hiệu cho thấy ông Zelensky đã từ chối thực hiện yêu cầu rút nghị quyết của Mỹ. Thay vào đó ông còn chỉ đạo Bộ Ngoại giao nước này giữ nguyên bản dự thảo, tiến hành vận động hành lang các đối tác ủng hộ bản nghị quyết của mình.

Theo Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha, ông đã trao đổi vấn đề này với người đồng cấp Anh và Hà Lan, qua đó nhận được sự ủng hộ của hai nước này.