Mỹ và Iraq ngừng hợp tác chống khủng bố IS, bắt đầu rút quân

Mỹ và Iraq đã đạt thỏa thuận chấm dứt nhiệm vụ do Mỹ dẫn đầu chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tại Iraq. Thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc quân đội Mỹ sẽ chuyển quân khỏi một số căn cứ lâu dài ở Iraq.

Xe quân sự Mỹ di chuyển từ miền bắc Iraq qua Syria vào năm 2019 - Ảnh: AFP

Mỹ hiện triển khai khoảng 2.500 binh sĩ tại Iraq và 900 quân nhân ở Syria trong khuôn khổ của liên minh quân sự quốc tế chống IS do Washington dẫn đầu.

Thỏa thuận vẫn để ngỏ khả năng duy trì hiện diện quân sự của Mỹ ở Iraq. Theo Hãng tin AP, Mỹ từ chối cung cấp chi tiết về số lượng quân nhân sẽ ở lại và cũng không thừa nhận việc sẽ rút quân hoàn toàn khỏi Iraq.

Trong thông báo vào ngày 27-9, giới chức Mỹ cho biết thỏa thuận sẽ diễn ra theo quá trình chuyển đổi 2 giai đoạn.

Giai đoạn đầu kéo dài đến tháng 9-2025 với việc nhiệm vụ của liên quân chống IS sẽ kết thúc và các lực lượng Mỹ sẽ rời khỏi một số căn cứ lâu dài.

Sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới, lực lượng của Mỹ sẽ bắt đầu rời khỏi căn cứ không quân Ain al-Asad ở miền tây Iraq và Sân bay quốc tế Baghdad. Các lực lượng này sẽ được chuyển đến căn cứ Hareer ở Erbil, thuộc khu vực Kurdistan ở miền bắc Iraq, các quan chức chính phủ Iraq không nêu tên tiết lộ với AP.

Ở giai đoạn 2, Mỹ sẽ duy trì hoạt động theo một số cách thức tại Iraq cho đến năm 2026, nhằm hỗ trợ các hoạt động chống IS ở Syria, các nguồn tin quan chức Mỹ của AP cho biết. Cuối cùng, liên minh quân sự Mỹ - Iraq sẽ chuyển thành "mối quan hệ an ninh song phương".

Các quan chức Iraq cũng cho biết một số quân nhân Mỹ có thể ở lại căn cứ Hareer sau năm 2026 theo nguyện vọng của chính quyền khu vực Kurdistan.

Thông báo này được đưa ra vào thời điểm đặc biệt với Trung Đông, trong bối cảnh xung đột leo thang giữa Israel với Hamas và Hezbollah - 2 nhóm vũ trang trong "trục kháng chiến" do Iran hậu thuẫn, làm dấy lên nguy cơ chiến tranh lan rộng ở khu vực.

Trong nhiều năm qua, các căn cứ có lực lượng Mỹ tại khu vực thường xuyên trở thành mục tiêu bị các lực lượng vũ trang do Iran hậu thuẫn tấn công.

Các đợt tấn công đã tăng lên kể từ cuối năm 2023, sau khi xung đột Israel - Hamas bùng nổ.

Các quan chức Iraq đã kêu gọi Mỹ rút quân trong nhiều năm, nhiều cuộc đàm phán chính thức để giảm bớt sự hiện diện của Mỹ tại quốc gia này cũng diễn ra trong các tháng qua.

Baghdad đã phải nỗ lực cân bằng mối quan hệ với cả hai đồng minh là Washington và Tehran. Sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Iraq là vấn đề nhạy cảm với Thủ tướng Iraq Mohammed al-Sudani, đặc biệt trong bối cảnh nước này đang chịu ảnh hưởng ngày càng tăng từ Iran.