Mang thai gần đến ngày sinh mới biết

Chị Liên, 34 tuổi, đau đầu, phù chân, khó thở, bụng to nhưng không biết mình mang thai cho đến khi bác sĩ siêu âm thai 34 tuần, xuất hiện dấu hiệu tiền sản giật.

Chị Liên đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu vì mệt, khó thở. Kết quả siêu âm cho thấy chị mang thai 34 tuần, huyết áp cao 185/120 mmHG, chỉ số này ở người bình thường là 120/80 mmHG.

Ngày 2/7, BS.CKI Nguyễn Quang Nhật, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết chị Liên là trường hợp mang thai bí ẩn (Cryptic Pregnancy). Đây là tình trạng thai phụ không biết đang mang thai cho đến khi thai kỳ vượt quá nửa hành trình. Nhiều trường hợp kéo dài đến chuyển dạ, sinh nở mới biết mình có bầu.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM tiếp nhận một số trường hợp phát hiện mang thai muộn, chủ yếu từ 20 đến 26 tuần. Chị Liên biết tin có thai lúc 34 tuần là trường hợp phát hiện trễ nhất được ghi nhận. "Đây là trường hợp hy hữu mang thai đến 34 tuần mới biết", bác sĩ Nhật nói, thêm rằng thai phụ có dấu hiệu tiền sản giật nguy hiểm đến tính mạng. Hai lần mang thai trước chị Liên cũng bị tiền sản giật, các bé chào đời khi thai 36 tuần.

"Tôi bất ngờ khi biết mình mang thai lần ba", chị Liên nói. Con thứ hai của chị được 18 tháng, chị cho con bú sữa mẹ nên kinh nguyệt không đều. Thời gian qua chị thấy bụng to dần chỉ nghĩ do béo.

Ảnh siêu âm bụng ghi nhận chị Liên mang thai 34 tuần. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Sau cấp cứu, chị Liên sử dụng thuốc ổn định huyết áp nhưng sau hai tiếng không cải thiện. Chị phải chấm dứt thai kỳ sớm để bảo vệ sức khỏe. Bé chào đời được nuôi dưỡng, chăm sóc đặc biệt (NICU).

Giống như chị Liên, chị Minh 38 tuổi, hiếm muộn nhiều năm, hai lần thụ tinh ống nghiệm (IVF) đều thất bại. Chu kỳ kinh nguyệt của chị thất thường. Gần đây chị thấy béo hơn, cơ thể luôn nóng nực nên đi khám, bác sĩ thông báo chị mang bầu 27 tuần. "Tôi suýt hại con vì tự uống liều thuốc nam chữa rối loạn kinh nguyệt", chị nói.

Phụ nữ bình thường có thể tự nhận biết mang thai trong khoảng 4-12 tuần thông qua triệu chứng như trễ kinh, ốm nghén, kết quả test thử thai dương tính. Theo bác sĩ Nhật, nguyên nhân khiến phụ nữ không biết mình mang thai như sử dụng biện pháp ngừa thai, chu kỳ kinh không đều, lớn tuổi nghĩ không còn khả năng sinh đẻ. Những phụ nữ trước đây khó mang thai hoặc mắc bệnh gây vô sinh có thể "không tin mình có bầu". Tình trạng này cũng gặp ở phụ nữ trẻ tuổi, độc thân chưa từng mang thai hoặc mắc bệnh tâm lý, chậm phát triển về trí tuệ.

Trường hợp chị Liên do chủ quan rằng cho con bú mẹ giúp ngừa thai. "Cho con bú trong 6 tháng đầu sau sinh có thể đem lại hiệu quả lên tới 98%. Về sau sẽ ít hiệu quả", bác sĩ Nhật nói, thêm rằng đây là biện pháp ngừa thai không được khuyến nghị, cần kết hợp thêm một số biện pháp tránh thai khác.

Phụ nữ không biết mình mang thai nguy hiểm đến sức khỏe mẹ và bé. Như chị Liên có tiền sử mắc tiền sản giật, có thể chủ động phòng ngừa khi thai 12 tuần. Vì không biết mang thai chị không được dùng thuốc điều trị dự phòng tiền sản giật khiến tình trạng nặng hơn. Người mẹ phải chấm dứt thai kỳ sớm.

Trường hợp chị Minh do tự ý uống thuốc điều hòa kinh nguyệt. Hiện thai nhi ổn định, song người mẹ luôn tự trách bản thân, các bác sĩ phải trấn an tâm lý.

Bác sĩ Quan Nhật (giữa) mổ lấy thai cho sản phụ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Ảnh: Thành Trung

Bác sĩ Nhật cho biết mang thai bí ẩn khiến mẹ và bé không được khám thai và sàng lọc, xét nghiệm máu, tư vấn dinh dưỡng, siêu âm. Một số bệnh có thể xảy ra trong thai kỳ như thai ngoài tử cung, thai trứng, tiền sản giật, đái tháo đường, nhau tiền đạo, đa ối và thiểu ối... có thể phát hiện khi thăm khám. Người mẹ sử dụng rượu, bia, thuốc lá, chất kích thích trong thai kỳ có thể dẫn đến nguy cơ sinh non, thai dị tật, suy dinh dưỡng.

Bác sĩ Nhật khuyến cáo phụ nữ cần nắm rõ cơ chế thụ thai diễn ra sau khoảng 24 giờ kể từ khi quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ. Nếu quá trình thụ tinh diễn ra thành công, sau khoảng 5-10 ngày trứng đã thụ tinh di chuyển qua ống dẫn trứng đến tử cung để làm tổ. Nếu phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều, sau trễ kinh 1-2 ngày có thể sử dụng que thử thai. Tuy vậy, để biết chính xác mang thai hay không phụ nữ cần xét nghiệm máu.

Tuệ Diễm

* Tên nhân vật đã được thay đổi