Lý do Nga và Ukraina chiến đấu nảy lửa vì thành phố nhỏ Bakhmut

Cháy ở Chasiv Yar, gần Bakhmut, Ukraina, sau khi đạn phốt pho trắng phát nổ trên không, ngày 14.3.2023. Ảnh: AFP

Sau gần 8 tháng giao tranh, các tuyến đường tiếp tế của Ukraina đang bị suy yếu và Nga chỉ kiểm soát được gần một nửa Bakhmut. Tuy nhiên, Ukraina đã cam kết tăng gấp đôi khả năng phòng thủ thành phố ngay cả khi cả hai bên đều chịu thương vong nặng nề.

Theo Reuters, một số nhà phân tích quân sự hàng đầu của phương Tây cho rằng việc các lực lượng Ukraina quay trở lại tuyến phòng thủ kiên cố mới có thể hợp lý, nhưng Kiev hiện không có dấu hiệu sẽ làm điều đó.

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã miêu tả "pháo đài Bakhmut" như một biểu tượng của sự thách thức đang làm suy kiệt quân đội Nga.

Đối với Nga, sự sụp đổ của Bakhmut sẽ là cuộc chiếm giữ lớn đầu tiên kể từ giữa năm 2022 và thúc đẩy cuộc chiến rộng lớn hơn chống lại Ukraina.

Bakhmut là gì?

Thành phố này nằm ở tỉnh Donetsk, một phần của khu vực Donbass. Trước khi xảy ra chiến sự, Bakhmut có dân số khoảng 70.000-80.000 người. Tuy nhiên, trong tháng này, Phó Thủ tướng Ukraina Iryna Vereshchuk cho biết, thành phố hiện còn chưa đến 4.000 dân.

Trận chiến giành Bakhmut diễn ra từ các chiến hào với các cuộc tấn công bằng pháo và tên lửa không ngừng trên một chiến trường rải đầy mìn.

Thành phố này trong Thế chiến thứ hai, quân đội Đức Quốc xã khi chiếm đóng đã dồn 3.000 người Do Thái vào một hầm mỏ gần đó và xây kín, khiến họ chết ngạt.

Bàn đạp cho Nga?

Là một trung tâm giao thông và hậu cần khu vực, Bakhmut sẽ hữu ích cho các lực lượng Nga mặc dù điều đó phụ thuộc vào bao nhiêu cơ sở hạ tầng còn nguyên vẹn.

Quan trọng hơn, Bakhmut sẽ tạo bàn đạp để Nga tiến tới hai thành phố lớn hơn ở Donetsk là Kramatorsk và Sloviansk. Cả hai đều nằm trong tầm bắn dễ dàng của pháo binh Nga. Nga cần cả hai thành phố này để kiểm soát hoàn toàn Cộng hòa Nhân dân Donetsk.

Theo CNN, Tổng thống Zelensky sợ rằng các lực lượng Nga sẽ có "một con đường rộng mở" tới hai thành phố nếu chiếm được Bakhmut, và cho biết mệnh lệnh giữ vững Bakhmut là một quyết định chiến thuật.

Thị trấn Chasiv Yar, phía tây Bakhmut, có thể sẽ là mục tiêu tiếp theo bị Nga tấn công, mặc dù thị trấn này nằm trên vùng đất cao hơn và lực lượng Ukraina được cho là đã xây dựng các công sự phòng thủ gần đó.

Cuộc rút quân của Nga khỏi vùng đông bắc Ukraina vào năm ngoái làm mất đi phần lãnh thổ mà lẽ ra các lực lượng này sẽ dễ dàng chiếm giữ các thành phố như Sloviansk một khi kiểm soát được Bakhmut.

Khích lệ tinh thần?

Đối với Nga, giành quyền kiểm soát Bakhmut sẽ là một chiến thắng trên chiến trường, khích lệ tinh thần sau những thất bại vào năm ngoái.

Đối với Ukraina, việc mất Bakhmut có thể làm suy giảm tinh thần, ngay cả khi - như các đồng minh của Kiev nói - nó có thể không tạo ra nhiều khác biệt chiến lược.

Cả người đứng đầu Lầu Năm Góc Lloyd Austin và người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg đều coi khả năng Bakhmut sụp đổ chỉ mang tính biểu tượng.

Trong một dấu hiệu cho thấy tầm quan trọng của Bakhmut đối với Kiev, Tổng thống Zelensky đã mang tới Quốc hội Mỹ lá cờ chiến đấu có chữ ký của những người bảo vệ Bakhmut khi ông đến thăm Mỹ vào tháng 12 năm ngoái.

Theo Michael Kofman - chuyên gia về quân đội Nga tại tổ chức CAN có trụ sở tại Mỹ - việc giữ vững thành phố giúp duy trì sự hỗ trợ từ các nước phương Tây, chứng tỏ điều đó đang tạo ra sự khác biệt.

Nếu Bakhmut thất thủ, Ukraina có thể yên tâm rằng họ đã cầm chân lực lượng Nga quá lâu và Nga phải trả giá đắt như vậy cho Bakhmut. Điều đó cho thấy bất kỳ nỗ lực nào của Nga nhằm kiểm soát thêm lãnh thổ cũng sẽ phải trả giá đắt tương tự.