Lý do không xử lý một số lãnh đạo, chuyên viên ở Bình Dương trong đại án Việt Á

Bị can Nguyễn Thành Danh - cựu Giám đốc CDC Bình Dương, một trong hai người từ chối nhận tiền từ Việt Á. Ảnh: Bộ Công an

Trong đại án Việt Á, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố bị can Nguyễn Thành Danh - cựu Giám đốc CDC Bình Dương; Tiêu Quốc Cường - cựu Phó Trưởng phòng Kế hoạch Tài chính kiêm Kế toán trưởng Sở Y tế Bình Dương; Lê Thị Hồng Xuyên - cựu nhân viên xét nghiệm CDC Bình Dương; Trần Thanh Phong - cựu Phó Trưởng phòng Tài chính kế toán CDC Bình Dương cùng về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" theo Khoản 3, Điều 222 Bộ Luật hình sự.

Theo cáo buộc, khi tình hình dịch bệnh COVID-19 bùng phát, CDC Bình Dương đang sử dụng kit test của hãng Roche và test tách chiết của Công ty VNDAT. Tuy nhiên, CDC Bình Dương đã thực hiện chủ trương mua kit test, vật tư của Công ty Việt Á để sử dụng phòng chống dịch.

Lúc đó, ông Nguyễn Thành Danh đã chỉ đạo Lê Thị Hồng Xuyên liên hệ với Lê Trung Nguyên - nhân viên Công ty Việt Á và một số nhân viên của VNDAT ứng kit test, test tách chiết sử dụng trước, sau đó hợp thức thủ tục đấu thầu, thanh quyết toán cho hai doanh nghiệp này.

Do VNDAT không đủ điều kiện chỉ định thầu nên CDC Bình Dương thống nhất với Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á và một số cá nhân cho mượn pháp nhân Việt Á để hợp thức thủ tục đấu thầu, trúng thầu.

Từ ngày 9.2.2021 đến ngày 17.9.2021, CDC Bình Dương đã có 13 công văn để gửi Việt Á đề nghị tạm ứng hàng. Việt Á và VNDAT đã giao kit test và test tách chiết để CDC Bình Dương sử dụng trước.

Nguyễn Thành Danh đã chỉ đạo nhân viên hoàn thiện, hợp thức hồ sơ, thủ tục thầu, thẩm định giá để Việt Á trúng 4 gói thầu chỉ định và 1 gói đấu thầu rộng rãi, tổng 79.000 kit test, thanh toán hơn 37,4 tỉ đồng theo đơn giá công ty này đưa ra.

Để thanh toán test tách chiết đã ứng trước của VNDAT thông qua Công ty Việt Á, CDC Bình Dương hợp thức thủ tục để doanh nghiệp này trúng thầu tổng cộng 314.000 test tách chiết theo 2 hợp đồng, trị giá hơn 45 tỉ đồng.

Với việc sai phạm trên của các bị can, ngân sách Nhà nước đã bị thiệt hại hơn 26,1 tỉ đồng kit test; hơn 29,6 tỉ đồng tiền thanh toán test tách chiết. Tổng cộng thiệt hại tại đơn vị này là hơn 55,7 tỉ đồng.

Theo cơ quan công tố, sau khi Việt Á được CDC Bình Dương thanh toán tiền, Phan Quốc Việt đã chỉ đạo nhân viên gồm Nguyên, Phan Tôn Noel Thảo tính toán tiền phần trăm ngoài hợp đồng để đưa cảm ơn cho Tiêu Quốc Cường 3 lần (hơn 1,2 tỉ đồng); Lê Thị Hồng Xuyên 2 lần (1,06 tỉ đồng);

Ngoài ra, Việt còn chỉ đạo nhân viên đưa cho Nguyễn Thành Danh và ông Nguyễn Hồng Chương - khi đó là Giám đốc Sở Y tế Bình Dương nhưng cả hai người này đều không nhận. Số tiền 4,2 tỉ đồng này được chuyển về Công ty Việt Á sau đó.

Cũng theo cáo trạng, liên quan đến vụ án, còn có một số cá nhân là lãnh đạo và chuyên viên thuộc Văn phòng và UBND tỉnh Bình Dương, Sở Tài chính và Sở Y tế.

Cơ quan công tố cho hay, những người này thực hiện theo chức năng nhiệm vụ, có tham gia ký các văn bản, quyết định về việc phân bổ kinh phí, thanh quyết toán.

Song, Viện Kiểm sát cho rằng "không có căn cứ xác định các cá nhân này được hưởng lợi, có động cơ vụ lợi, cá nhân khác". Họ chủ động khai báo và tích cực hợp tác với cơ quan chức năng làm rõ bản chất vụ án.

Mặt khác, họ không biết hành vi thông đồng, bảo vệ đơn giá kit test của cấp dưới. Họ thực hiện vì mục đích chống dịch nên Cơ quan điều tra không xem xét xử lý.

Bên cạnh đó, các cá nhân thuộc CDC Bình Dương có vị trí vai trò khác nhau theo chức năng, nhiệm vụ. Những người này có tham gia hợp thức hồ sơ đấu thầu để thanh, quyết toán cho Việt Á.

Song họ "phải làm theo chỉ đạo của cấp trên, không biết, không tham gia thoả thuận việc chi phần trăm ngoài hợp đồng, không được hưởng lợi, hoặc động cơ cá nhân khác".

Do đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an phân hoá, miễn trách nhiệm hình sự với họ.