Lúng túng xử lý nợ thuế thu nhập cá nhân

TP - Sau khi bất ngờ nhận thông báo nợ thuế, chậm nộp phạt thuế thu nhập cá nhân, nhiều người dân ngỡ ngàng và lúng túng khi đối mặt việc xử lý khoản thuế với đủ vướng mắc như: Xử lý việc bị kê khai khống thu nhập, thủ tục quyết toán thuế. Người nộp thuế mong muốn cơ quan thuế tiếp tục đơn giản thủ tục, tạo thuận lợi cho người nộp thuế.

Muốn nộp tiền nợ thuế cũng khó?

Chị Nguyễn Thanh (ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, sau khi kiểm tra trên Etax (ứng dụng của ngành thuế dành cho người nộp thuế sử dụng-PV), chị phát hiện khoản nợ thuế 200.000 đồng từ năm 2022. Theo chị Thanh, hằng năm chị đều uỷ quyền cho công ty quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) nhưng chị không nhận được bất cứ thông báo nào về việc nợ thuế.

Theo chị Thanh, khoản nợ thuế 200.000 đồng năm 2022 do công ty sản xuất phim kê khai khống. Cán bộ thuế hướng dẫn chị Thanh liên lạc với công ty khai khống gỡ bỏ thu nhập. Nếu không liên hệ với công ty khai khống, chị đến cơ quan thuế quản lý công ty này để làm đơn cam kết không nhận thu nhập từ công ty.

“Tôi sinh sống và làm việc ở Hà Nội, trong khi công ty khai khống có trụ sở và chịu sự quản lý của cơ quan thuế tại TPHCM. Số tiền nợ thuế không lớn, tôi muốn nộp luôn để đỡ mất thời gian, chi phí đi lại thế nhưng tôi cũng không thể nộp và phải làm lại quyết toán thuế. Tôi mong muốn cơ quan thuế hỗ trợ gỡ vướng về thủ tục để thuận lợi cho người nộp thuế, nợ thuế”, chị Thanh chia sẻ.

Hiện tại, tiền thuế TNCN của người nộp thuế được cơ quan thuế thông báo ứng dụng Etax. Khi đăng ký tài khoản Etax, người nộp thuế kê khai số tài khoản ngân hàng để thực hiện giao dịch. Chị Lê Nhàn (Hà Đông, Hà Nội) cho biết, ứng dụng Etax báo chị có số thuế TNCN nộp dư năm 2021 gần 2 triệu đồng. Tuy nhiên, năm 2022, chị Nhàn còn số thuế TNCN thiếu phải nộp thêm.

“Ứng dụng Etax đã ghi nhận khoản thuế TNCN thừa, thiếu của từng người, từng năm. Tôi mong cơ quan thuế có chính sách linh hoạt, hỗ trợ người nộp thuế như cho phép khấu trừ thuế TNCN giữa các năm tự động. Số thuế TNCN năm trước còn thừa sẽ chuyển sang năm sau, thay vì phải làm hồ sơ quyết toán từng năm như hiện nay”, chị Nhàn kiến nghị.

Nhiều kế toán công ty cũng lúng túng khi xử lý khoản nợ thuế TNCN của người lao động. Chị Phạm Hiền - kế toán của một đơn vị ở Hà Nội cho biết, đơn vị của chị thường nhận ủy quyền và quyết toán cho người lao động. Tuy nhiên, năm 2023, một số người lao động bị vướng do nộp thiếu thuế TNCN từ những năm trước. Cả chị Hiền và người nộp thuế hiện rất lúng túng vì chưa biết xử lý như thế nào.

“Có trường hợp người lao động nhận thông báo nợ thuế TNCN chỉ vài trăm nghìn đồng từ những năm trước nhưng khi quyết toán năm 2023 mới nhận thông báo. Khi hỏi cơ quan chức năng, tôi được hướng dẫn, người nộp thuế phải tự kê khai và có thể chịu 1 trong những hình thức xử lý (xử phạt vi phạm hành chính vì chậm nộp tờ khai hoặc nộp phạt về tội trốn thuế). Người lao động không biết khoản thuế phải nộp thêm và sẵn sàng nộp bổ sung nhưng chúng tôi mong cơ quan chức năng hướng dẫn cho người nộp thuế thực hiện thuận lợi”, chị Hiền kiến nghị.

Theo Tổng cục Thuế, trường hợp cá nhân có từ 2 nguồn thu nhập trở lên phải tự quyết toán thuế hằng năm. Hiện nay, ngành thuế hỗ trợ người nộp thuế tra cứu khoản thuế thu nhập cá nhân trong các năm trên ứng dụng Etax. Đối với khoản nợ thuế TNCN những năm trước vì lý do người nộp thuế không biết, một cán bộ Tổng cục Thuế cho biết, khi kê khai lại, người nộp thuế sẽ bị phạt hành chính vì kê khai sai thuế TNCN.

Nhiều địa phương kiến nghị gỡ khó

Việc giải quyết vướng mắc quyết toán thuế TNCN cũng được nhiều địa phương kiến nghị trong dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 123/2020 về hoá đơn chứng từ. Một trong những nội dung được địa phương kiến nghị là đề xuất “trường hợp cá nhân ủy quyền quyết toán thuế không cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN” của ban soạn thảo.

Theo đó, UBND tỉnh Hà Nam cho rằng, quy định này chưa phù hợp với thực tế cần sửa đổi. UBND tỉnh Hà Nam lý giải, trong năm, cá nhân có thể thay đổi nơi làm việc hoặc có nhiều nguồn thu khác nhau. Vì vậy, cuối năm tài chính, cá nhân mới xác định có uỷ quyền quyết toán thuế cho công ty hay không.

Cục Thuế Bình Thuận cũng đề xuất, trường hợp cá nhân ủy quyền quyết toán thuế và tổ chức chi trả đã quyết toán. Sau đó, cá nhân mới phát hiện thuộc đối tượng tự quyết toán, tổ chức chi trả thu nhập cấp chứng từ khấu trừ thuế cho cá nhân.

Để thuận lợi cho người nộp thuế và doanh nghiệp, Cục Thuế Bình Thuận đề xuất ghi dưới góc bên trái chứng từ khấu trừ thuế với nội dung: Công ty đã quyết toán thuế TNCN thay cho ông bà (theo giấy ủy quyền) tại dòng số thứ tự của phụ lục bảng kê để cá nhân trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế.

Trao đổi với PV Tiền Phong, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, cơ quan thuế thời gian qua đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Tuy nhiên, khi người nộp thuế gặp vướng mắc, cơ quan thuế cần lắng nghe, tiếp thu, sửa đổi để việc nộp thuế thuận lợi hơn nữa.

“Công nghệ thông tin hiện được áp dụng rộng rãi, người dân thuận lợi thực hiện thủ tục nộp thuế sẽ góp phần minh bạch khoản thuế; đồng thời, hạn chế việc tiếp xúc giữa cán bộ thực thi và người dân, góp phần chống tiêu cực”, ông Doanh đánh giá.