Lội bộ hàng trăm cây số, trèo đèo lội suối giữ rừng Chư Mom Ray
Dưới tán rừng Vườn di sản ASEAN Chư Mom Ray, cán bộ ngày đêm trèo đèo lội suối gìn giữ sự bình yên cho từng gốc cây, con thú.
Cán bộ tổ cơ động và PCCC rừng cùng Trạm bảo vệ rừng Bar Gook phát hiện, tháo gỡ bẫy thú người dân đặt trong vườn quốc gia - Ảnh: TẤN LỰCDưới tán rừng giàu có này là những cán bộ ngày đêm trèo đèo lội suối gìn giữ sự bình yên cho từng gốc cây, con thú.
Trong chuyến thăm Chư Mom Ray mới đây, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang đặc biệt ấn tượng và dành lời khen khi biết một cán bộ bảo vệ rừng đã đi bộ tuần tra 370km/tháng, đồng thời đề nghị có giải pháp khen thưởng, tăng lương để động viên, nhân rộng điển hình này.
Tuy nhiên, theo số liệu của vườn quốc gia này, hầu hết nhân viên kiểm lâm tại đây đều cuốc bộ hơn 300km mỗi tháng, có nhân viên lập kỷ lục với gần 600km/tháng.
Ngày đêm bảo vệ thú, rừng Chư Mom Ray
Và để khám phá khu rừng giàu này, chúng tôi đã theo chân nhóm cán bộ tổ cơ động và trạm bảo vệ rừng men lối mòn vào Chư Mom Ray, vừa dò bẫy thú rừng vừa khám phá vườn quốc gia này. Dọc đường mòn nhỏ, cây sa nhân mọc thành tán dày dưới gốc cổ thụ xòe bóng che mát lối đi. Càng đi vào sâu, rừng càng giàu có.
Những thân trắc, cẩm lai quý mọc xen cùng nhiều cổ thụ không biết hết tên như đan kín bên trên khu rừng. Dưới mặt đất, những loài thân leo, thân thảo cũng đua nhau giành giật chút nắng yếu ớt còn rọi xuống. Cảm giác đi giữa khu rừng ẩm thấp và mát lạnh rất lạ lùng, vừa thích thú vừa e sợ không gian tĩnh mịch và bóng tối.
Với diện tích hơn 60.000ha cùng hệ động thực vật được bảo tồn gần như nguyên vẹn, Chư Mom Ray được đánh giá là vườn quốc gia đa dạng sinh học cao của cả nước. Nơi đây tồn tại 12 kiểu rừng khác nhau, từ rừng kín nguyên sinh lá rộng thường xanh, rừng rêu thứ sinh, đồng cỏ... Là nơi phân bố của các loại gỗ lớn quý hiếm như kim giao, thông tre, trắc, cẩm lai, gụ mật.
Trong lòng Chư Mom Ray ẩn chứa đồng cỏ rộng hơn 16.000ha là nơi sinh sống của nhiều loài thú móng guốc và thú ăn thịt như: mang Trường Sơn, trâu rừng, bò rừng, bò tót, gấu ngựa, hổ Đông Dương... cùng hàng trăm loài bò sát, lưỡng cư. Đây cũng là nhà của loài voọc chà vá chân nâu, chân xám, chân đen.
Các nhà khoa học đã thống kê được ở Chư Mom Ray có 950 loài động vật (176 loài quý hiếm) và 1.895 loài thực vật (131 loài quý hiếm). Năm 2004, Vườn quốc gia Chư Mom Ray được Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á công nhận là Vườn di sản ASEAN.
Ngoài giá trị lớn về đa dạng sinh học, Vườn quốc gia Chư Mon Ray đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết nguồn nước cho khu vực, chống xói mòn, rửa trôi và bảo vệ công trình thủy điện Ya Ly, Pleikrong, Sê San 3. Chính bởi vậy, việc bảo vệ nguyên vẹn đa dạng sinh học của "lá phổi xanh" này là chuyện sống còn đối với lực lượng giữ rừng nơi đây.
Lội bộ chừng một giờ, nhóm tuần tra phát hiện không xa lối nhỏ giữa rừng là một chiếc bẫy thú bằng khung thép và dây phanh xe vừa dựng còn rất mới. Bên trên, thân cây nhỏ được cắt ngọn kéo cong xuống nối vào thành đòn bẩy.
Anh Lê Văn Nghĩa - trưởng Trạm bảo vệ rừng Bar Gook - nhẹ nhàng ngồi xuống dùng tay gỡ bẫy rồi cho vào túi mang theo. Trong một buổi chiều, đoàn đã phát hiện gỡ vài chiếc bẫy tương tự. Những chiếc bẫy nhỏ được người dân địa phương xâm nhập vào rừng cài đặt để bắt động vật nhỏ như sóc, cu li mang về làm thực phẩm. Mỗi tháng, anh em bảo vệ rừng thu thập hàng trăm chiếc như vậy.
Lội bộ hàng trăm cây số để tuần tra
Lội bộ mấy tiếng đồng hồ nhưng Nguyễn Khắc Duy - tổ trưởng tổ cơ động và phòng cháy chữa cháy rừng - bảo anh em đi rừng mãi thành quen, ngày nào cũng hơn chục cây số, như người đi bộ thể dục. Riêng Duy tháng vừa rồi đã đi bộ 330km. Những hôm tuần rừng cả ngày, nhóm gói ghém theo cơm nước để đi bộ 20 - 30 cây số.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đào Xuân Thủy - giám đốc Vườn quốc gia Chư Mom Ray - cho biết thêm nhiều cán bộ bảo vệ rừng còn đi bộ với quãng đường dài hơn nhiều so với con số 370km/tháng.
Mở cơ sở dữ liệu thu thập tháng 4-2024, ông Thủy cho hay hầu như cán bộ bảo vệ rừng nào cũng đi bộ hàng trăm cây số mỗi tháng. Trong đó người giữ vị trí "quán quân" đi bộ gần 600km, nhiều người khác dao động từ 300km.
Theo ông Thủy, số liệu được thu thập tự động bằng ứng dụng nên hoàn toàn chính xác. Mấy năm nay đơn vị đã mua ứng dụng theo dõi quản lý bảo vệ rừng cài đặt lên điện thoại nhân viên.
Qua ứng dụng, thông tin về cự ly, hành trình tuần tra và các phát hiện của nhân viên bảo vệ rừng đều được ghi nhận vào hệ thống. Máy chủ tự nhập dữ liệu, làm thống kê và vẽ bản đồ kết quả tuần tra.
Anh Nguyễn Bá Nam - trưởng Trạm bảo vệ rừng Ya Lân sát biên giới Campuchia, người giữ kỷ lục đi bộ tháng 4-2024 với 598km - cho biết sau gần hai tháng, khi trời bắt đầu có mưa, anh mới dám nghỉ hai ngày cuối tuần về với vợ con.
Trước đó, do thời tiết nắng nóng gay gắt, kim trên bảng cảnh báo cấp độ cháy rừng luôn chỉ cấp V - cực kỳ nguy hiểm nên Nam không dám bỏ trận địa mà đi tới đi lui các chốt trực, coi ngó anh em làm việc rồi tham gia đi tuần rừng. "Khu vực rừng mà trạm tui phụ trách rộng 8.000ha nhưng chỉ có 6 nhân sự, tháng vừa qua ai cũng lội bộ trên 300km", Nam cho biết.
Sau gần chục năm trèo đèo lội suối, Duy cho biết không ít người đã có dấu hiệu bệnh nghề nghiệp như đau khớp gối, thoái hóa đốt sống lưng. "Với cường độ làm việc này chắc khó ai trụ tới tuổi cầm sổ hưu. Công việc bảo vệ rừng vất vả, đa số anh em bám trụ chỉ vì yêu nghề, yêu rừng", Duy nói.
Dù công việc vất vả nhưng theo ông Thủy, hầu hết anh em đều có thu nhập khá thấp, chỉ từ 5 - 7 triệu đồng/tháng, nên khó mà đảm bảo mức sống cho anh em, chưa nói tới chăm lo gia đình. Và do đó, dù ở tuổi 35, Nguyễn Khắc Duy bảo vẫn chưa dám lấy vợ vì sợ đồng lương không nuôi nổi vợ con.
Giữ rừng bằng công nghệ
Ngoài ứng dụng theo dõi hành trình tuần tra, Vườn quốc gia Chư Mom Ray cũng đã tiên phong áp dụng nhiều công nghệ mới để nâng cao năng lực quản lý, bảo vệ rừng. Trong đó, đáng chú ý là tổ chức đội tuần tra đánh giá hiện trạng rừng bằng hình ảnh thu thập từ máy bay không người lái. Với sự kết hợp từ ứng dụng phân tích dữ liệu, những biến đổi hiện trạng rừng có thể được phát hiện dù ở quy mô rất nhỏ.
Đơn vị này cũng lắp đặt hơn 100 bẫy ảnh rải rác khắp nơi trong vườn quốc gia để theo dõi, ghi nhận sự xuất hiện của các loài động vật và con người. Nhờ đó, nhiều loài thú quý hiếm đã được phát hiện như voọc bạc, sơn dương, mang, gà tiền, gà lôi...
Ngoài ra, hệ thống bẫy ảnh còn phát hiện nhiều đối tượng xâm nhập rừng trái phép để săn bắn động vật, hồ sơ được lập và chuyển cho cơ quan chức năng xử lý.
Với 14 trạm kiểm lâm được bố trí đều khắp địa bàn và 1 tổ kiểm lâm cơ động, kiểm soát tốt tình trạng phá rừng, độ che phủ rừng nhờ vậy đã tăng từ 86,4% năm 1996 lên mức 93,7%.
Cập nhật vụ 6 người Việt chết ở Bangkok: Cảnh sát Thái xác định nạn nhân bị sát hại, không tự sát
08:50 17/07/2024Cảnh sát Thái Lan bước đầu xác định các nạn nhân trong vụ 6 người Việt chết ở Bangkok là do bị sát hại. Tuổi Trẻ Online liên tục cập nhật.
8 người nhập viện sau khi xuất hiện mùi bí ẩn tại Cục An ninh Thụy Điển
03:10 25/02/2024Sau báo cáo về mùi nồng nặc bí ẩn xuất hiện, trụ sở của Cục An ninh Thụy Điển đã được sơ tán. Có 8 người phải nhập viện vì vấn đề hô hấp.
Ngoại trưởng Nga: Chưa có đề xuất mới về Thỏa thuận Ngũ cốc Biển Đen
20:10 13/07/2023Tổng thư ký Liên hợp quốc Guterres đã đề xuất với Tổng thống Nga Putin gia hạn Thỏa thuận Ngũ cốc Biển Đen để đổi lấy việc kết nối công ty con của Ngân hàng Nông nghiệp Nga với hệ thống SWIFT.
Xác minh tin nhiều sắc phong Việt Nam bị mất trộm, rao bán trên mạng Trung Quốc
18:30 12/04/2023Ngày 12/4, Ủy ban nhân dân xã Dị Nậu, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ đã gửi văn bản báo cáo đến UBND huyện Tam Nông, Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Tam Nông về vụ việc xôn xao mạng xã hội Facebook liên quan đến nghi vấn các sắc phong mất cắp năm 2021 bị rao bán trên mạng ở Trung Quốc. Theo đó, ngày 11/4, địa phương ghi nhận tài khoản facebook Trần Ngọc Đông đăng bài viết có nội dung: 'Đau xót khi sắc phong của đền Quốc Tế xã Dị Nậu, huyện Tam...
Philippines tuyên bố sẽ không để mất một tấc đất giữa căng thẳng với Trung Quốc
12:30 18/02/2023Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr cam kết chắc nịch với các cựu quân nhân rằng chính quyền của ông sẽ không để mất một tấc lãnh thổ nào và kiên quyết bảo vệ sự toàn vẹn đó.
Quân đội Mỹ học theo ý tưởng tàu bán ngầm của băng đảng ma túy
11:40 06/09/2024Tướng Mỹ nói mẫu tàu bán ngầm mới của nước này lấy cảm hứng từ phương tiện được các băng đảng tội phạm dùng để vận chuyển ma túy.
Đồng Tháp: Mưa làm tốc mái 17 căn nhà, gãy 2 trụ điện trên quốc lộ 54
11:50 12/07/2024Ngày 11-7, một trận mưa lớn kèm gió giật mạnh đã làm tốc mái 17 căn nhà và gãy 2 trụ điện trên quốc lộ 54, đoạn qua xã Phong Hòa, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp. Sự cố làm kẹt xe khoảng 60 phút.
Phát hiện hồ nước khổng lồ, 'lơ lửng' trong hang động ở Quảng Bình
10:20 12/05/2024Đại diện Công ty Trách nhiệm hữu hạn Jungle Boss (thị trấn Phong Nha, huyện Bố Trạch, Quảng Bình) thông tin, trong chuyến khám phá hang động vừa qua, các thành viên của Jungle Boss bất ngờ phát hiện hồ nước khổng lồ, nằm cao hơn rất nhiều so với nhánh sông chính của hang Thung (Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng). Hồ nước này cách cửa hang Thung khoảng 1 km được xem là một trong những hang động nguyên sơ, nằm sâu trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt...
Quân nổi dậy Myanmar chiếm thêm thị trấn sát biên giới Ấn Độ
18:20 15/01/2024Một nhóm vũ trang sắc tộc chống chính quyền quân sự Myanmar cho biết họ đã chiếm một thị trấn giao thương quan trọng sát biên giới Ấn Độ và Bangladesh.
