Lo ngại đội quân taxi robot cướp việc làm

Hàng nghìn chiếc taxi không người lái được cho thuê với giá siêu rẻ khiến nhiều lao động lo lắng mất việc làm.

"Bạn sẽ không bao giờ phải mua ôtô", một khách đang thuê chiếc robotaxi màu trắng nói trong một video thu hút 80 triệu lượt xem trên Weibo từ tuần trước.

Xe tự lái hay robotaxi (robot taxi) ngày càng được ưa chuộng bởi mức giá cho thuê siêu rẻ tại Vũ Hán - một đô thị rộng lớn với hơn 11 triệu dân ở miền Trung Trung Quốc. Thành phố này đặt mục tiêu trở thành "đô thị không người lái" đầu tiên trên thế giới.

Đội xe gồm 500 chiếc hoạt động trong thành phố này thuộc sở hữu của Apollo Go - một công ty trực thuộc gã khổng lồ công nghệ Baidu. Theo báo cáo hồi tháng 5, công ty này đang phục vụ khu vực chiếm gần một nửa dân số Vũ Hán.

Lợi thế cạnh tranh với xe truyền thống là giá cả. Giá cước cơ bản cho một chuyến robotaxi bắt đầu từ mức thấp nhất là 4 tệ (gần 14.000 đồng) - rẻ hơn nhiều so với 18 tệ cho một chiếc taxi có người lái, tờ Global Time đưa tin hôm 17/7.

Dịch vụ này ra mắt năm 2022 và bắt đầu thu hút sự chú ý trong nửa đầu năm 2024. Công ty đặt mục tiêu tăng số xe không người lái lên 1.000 chiếc vào cuối năm nay. Theo Sở giao thông vận tải của thành phố, Vũ Hán hiện có khoảng 17.000 xe taxi thường xuyên.

Tuy nhiên việc nhanh chóng ứng dụng lái tự động đang làm xáo trộn lực lượng lao động trong nền kinh tế chia sẻ của Trung Quốc, vốn đang chịu đựng tình trạng tiền lương trì trệ sau đại dịch và ảnh hưởng của khủng hoảng bất động sản.

Dịch vụ robotaxi không người lái của Baidu Apollo Go trên đường ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, tháng 2/2023. Ảnh: Josh Arslan/Reuters

Tu Le, giám đốc điều hành của Sina Auto Insight, cho biết với nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn, người dân sẽ lo sợ bị mất việc và đây là lời nhắc nhở về một trong những thực tế có thể xảy ra.

Hôm 15/7, Cục Thống kê Quốc gia báo cáo tổng sản phẩm quốc nội của nước này chỉ tăng 4,7% từ tháng 4 đến tháng 6, tốc độ tăng trưởng chậm hơn nhiều so với mức dự kiến là hơn 5%.

Người dân Vũ Hán cũng phàn nàn về tình trạng tắc đường bởi xe lái tự động không phản ứng tốt với tín hiệu đèn giao thông. Đầu tháng 7, một chiếc taxi robot đã vượt đèn đỏ và đâm người đi bộ, theo tờ Nhân dân Nhật báo đưa tin.

Nhiều ý kiến phản ứng dữ dội với dịch vụ này, đặc biệt là đối với chiến thuật định giá của Apollo Go đã trở thành chủ đề viral cách đây vài tuần trên Weibo với hơn 75 triệu người bàn luận.

"Làm gián đoạn thị trường chỉ là mối lo nhỏ. Chúng (taxi tự lái) sẽ đánh cắp sinh kế của các tài xế", "Các trường dạy lái xe, thanh tra đường bộ và taxi đều sẽ đóng cửa", một số người bình luận trên mạng xã hội.

Tuy nhiên người phát ngôn của Apollo Go đã phản bác lại dự báo trên. Người này cho rằng các khoản giảm giá và trợ cấp từ chính quyền địa phương thường được sử dụng trong ra đoạn ra mắt ban đầu nhằm thu hút mọi người thử sử dụng dịch vụ. Họ nói thêm rằng mức giá giảm sâu chỉ là một chiến lược tạm thời.

Taxi tự lái hiện hoạt động ở quy mô tương đối nhỏ tại một số thành phố của Mỹ, Trung Quốc. Trong khi các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) cũng đang chào đón nhiều công ty trên toàn thế giới tham gia thử nghiệm xe không người lái.

Báo cáo năm 2023 của công ty tư vấn McKinsey, Trung Quốc hiện là thị trường ôtô lớn nhất thế giới, và một ngày nào đó có thể trở thành thị trường hàng đầu cho xe tự động. Báo cáo cũng dự đoán lĩnh vực này có thể tạo doanh thu từ 300 đến 400 tỷ USD vào năm 2035, một phần là do sự hỗ trợ từ chính phủ trong việc triển khai nhiều chương trình thí điểm hơn.

Hiện chính quyền một số thành phố lớn của Trung Quốc, bao gồm Vũ Hán và Thâm Quyến đã cấp giấy phép thương mại cho các công ty thử nghiệm dịch vụ xe không người lái, trong khi các nhà sản xuất ô tô và nền tảng gọi xe cũng đang đầu tư vào đội xe tự động.

Tuần trước chính quyền tại Khu đô thị mới Phố Đông của Thượng Hải đã bắt đầu cấp giấy phép cho các đơn vị khai thác xe không người lái, bao gồm Apollo Go và AutoX do Alibaba hậu thuẫn. Công ty khởi nghiệp Pony.ai có trụ sở tại California (Mỹ) cũng được Toyota và Saudi Arabia hậu thuẫn nhằm thử nghiệm xe không người lái tại trung tâm tài chính này.

Các quan chức ở Bắc Kinh cho biết vào tháng 6, họ đã thu thập ký kiến của công chúng về các quy định liên quan đến việc sử dụng hệ thống tự lái cho xe buýt, taxi và dịch vụ cho thuê ôtô.

Đầu tháng này, Cục Kinh tế và Công nghệ thông tin thành phố Bắc Kinh đã ban hành dự thảo hướng dẫn nêu rõ rằng xe tự lái vẫn phải có tài xế hoặc nhân viên an toàn trên xe để ngăn chặn hiểm họa từ xa. Bất kỳ hành vi vi phạm giao thông nào cũng cần phải được xử lý dựa trên luật pháp và quy định của địa phương.

Tại Thâm Quyến, Apollo Go được cấp giấy pháp vào tháng 2 nhằm tiến hành thử nghiệp tại quận Bảo An, cho phép công ty này tính phí. Dự kiến sẽ có nhiều thử nghiệm như vậy trên khắp cả nước.

Minh Phương (Theo CNN)