Iran triệu tập họp khẩn khối Hồi giáo, Mỹ phải tác động xoa dịu

Các nhà ngoại giao hàng đầu của thế giới Hồi giáo đã tuyên bố Israel 'phải chịu trách nhiệm hoàn toàn' về vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh ở Iran, đồng thời cảnh báo rằng vụ việc này có thể gây bất ổn cho khu vực.

Lễ tang của thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tại Tehran, Iran, ngày 1-8 - Ảnh: REUTERS

Tuyên bố này được đưa ra vào cuối cuộc họp bất thường của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) có trụ sở tại Saudi Arabia, do Iran triệu tập. Trước đó, Iran đã tuyên bố trả đũa vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh, làm cho tình hình Trung Đông thêm căng thẳng.

Israel chưa bình luận gì về cái chết của ông Haniyeh, người sống ở Qatar và đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Dải Gaza.

Sau khi các bộ trưởng ngoại giao tập trung tại trụ sở của OIC ở thành phố Jeddah ven biển của Saudi Arabia, khối này đã ra tuyên bố nói rằng họ "coi Israel, lực lượng chiếm đóng bất hợp pháp, hoàn toàn chịu trách nhiệm về vụ tấn công kinh hoàng này", và gọi đó là "sự vi phạm nghiêm trọng" chủ quyền của Iran.

Thứ trưởng ngoại giao Saudi Arabia, quốc gia trước đó chưa bình luận về vụ tấn công, đã mô tả sự việc này theo cách tương tự.

Mamadou Tangara, bộ trưởng ngoại giao Gambia, hiện đang là chủ tịch OIC, cho biết cái chết của thủ lĩnh Hamas có nguy cơ làm gia tăng và mở rộng xung đột ở Trung Đông.

"Hành động kinh hoàng này chỉ làm leo thang căng thẳng hiện tại, có thể dẫn đến một cuộc xung đột rộng lớn hơn bao trùm toàn khu vực", ông Tangara nói.

Việc ám sát ông Haniyeh "sẽ không dập tắt được nguyện vọng của người Palestine mà thay vào đó, nó càng làm cho vấn đề này thêm khẩn cấp, nhấn mạnh sự cần thiết của công lý và nhân quyền cho người dân Palestine", ông Tangara nhấn mạnh.

Trong khi đó, Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Iran, Ali Bagheri, tái khẳng định quan điểm của Tehran rằng họ cần phải đáp trả. Tuy nhiên, việc đáp trả sẽ chỉ diễn ra vào "thời điểm thích hợp", theo "cách thích hợp".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller kỳ vọng rằng "tất cả các bên có quan hệ với Iran hãy thuyết phục Iran, giống như chúng tôi đã thuyết phục Chính phủ Israel, rằng họ không nên thực hiện bất kỳ hành động nào để leo thang xung đột".

Ông Miller cho biết Mỹ đã liên lạc với một số quốc gia tham dự cuộc họp của OIC và tin rằng có "sự đồng thuận rộng rãi" rằng "việc leo thang sẽ chỉ làm trầm trọng thêm các vấn đề mà khu vực đang phải đối mặt".

Đồng minh của Hamas tại Lebanon, Hezbollah, cũng đã cam kết trả đũa cho cái chết của Haniyeh và của chỉ huy quân sự Fuad Shukr trong một cuộc tấn công của Israel tại Beirut trước đó vài giờ.