IAEA hoãn luân chuyển thanh sát viên, Nga và Ukraine đổ lỗi nhau

Các thanh sát viên của IAEA tại Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye đã bị hoãn luân chuyển do 'hoạt động quân sự dữ dội' giữa Nga với Ukraine.

Một góc nhìn cho thấy Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye nhìn từ bờ hồ chứa Kakhovka gần thị trấn Nikopol, tại vùng Dnipropetrovsk (Ukraine) - Ảnh: REUTERS

Ngày 12-2, Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi cho biết đợt luân chuyển thường kỳ các thanh sát viên của IAEA làm việc tại Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye (ZNPP) đã bị hủy do "hoạt động quân sự dữ dội".

"Mặc dù đã có văn bản đảm bảo từ cả hai bên rằng đợt luân chuyển theo kế hoạch có thể diễn ra an toàn, nhưng tình hình đã trở nên quá nguy hiểm để các đội có thể tiếp tục và nhiệm vụ đã bị hủy bỏ", Hãng tin Reuters dẫn tuyên bố của ông Grossi.

Trong tuyên bố của mình, tổng giám đốc IAEA không đổ lỗi cho bất kỳ ai về sự việc, nhưng cho biết thanh sát viên của cơ quan ông không nên bị đẩy vào tình huống như vậy.

"Hoàn toàn không thể chấp nhận được khi sự an toàn của nhân viên chúng tôi bị đe dọa theo cách này", ông Grossi cho biết.

Ông Grossi cũng nói thêm rằng IAEA đang tham vấn với cả Matxcơva và Kiev để tiếp tục đảm bảo an toàn cho các thanh sát viên của mình đang đồn trú tại nhà máy điện hạt nhân.

Phản ứng trước sự việc, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi cáo buộc Nga là bên cố tình phá vỡ việc luân chuyển nhân sự IAEA, theo Reuters.

"(Nga) đưa ra những tín hiệu mơ hồ về sự sẵn sàng [...] một giờ trước khi bắt đầu đợt luân chuyển, họ lại nổ súng và bắt đầu các hành động tấn công trong khu vực", ông Tykhyi cho biết.

Trong khi đó, Thống đốc khu vực Zaporozhye do Nga bổ nhiệm, Yevgeny Balitsky, đã cáo buộc Ukraine tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) vào TP Enerhodar gần nhà máy, theo Hãng thông tấn TASS.

Bộ Quốc phòng Nga cùng ngày cáo buộc Ukraine tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào đoàn xe nhân sự nhằm cản trở chuyến luân chuyển. Bộ này cũng đã công bố đoạn clip được cho là cho thấy một cuộc tấn công của Ukraine bằng pháo và UAV vào đoàn xe quân sự đang hộ tống các thanh tra viên IAEA.

Trong diễn biến mới nhất, người phát ngôn của nhà máy Yevgenia Yashina ngày 13-2 cho biết các thanh sát viên của IAEA "đã quay trở lại Nhà máy ZNPP và sẽ tiếp tục thực hiện công việc giám sát quan sát và đánh giá cho đến khi việc luân chuyển được tiếp tục", theo TASS.

IAEA đã bắt đầu bố trí các thanh sát viên tại Nhà máy ZNPP vào tháng 9-2022, sau khi cơ sở này nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Việc luân chuyển nhân sự đòi hỏi sự hợp tác của Ukraine, vì Kiev yêu cầu các thanh sát viên quốc tế phải đi qua lãnh thổ do Ukraine kiểm soát để đến được nhà máy này.