Giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu đến người lao động

Người lao động cần được giảm nguy cơ ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu

Trao đổi với ông Huỳnh Thanh Xuân - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trong buổi làm việc nói trên, ông Dave Noonan thông tin biến đổi khí hậu là vấn đề trọng tâm được đưa ra thảo luận kỹ tại một hội nghị gần đây nhất của BWI.

Theo đó, những tác động đến sức khỏe, việc làm, đời sống của người lao động trước biến đổi khí hậu được phân tích, làm rõ để từ đó có chiến lược hành động. Chiến lược này hướng tới mục tiêu giảm thiểu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến người lao động. Ông Dave Noonan đưa ra ví dụ, không dùng các nguyên vật liệu có thể làm suy giảm sức khỏe người lao động; chuyển từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng sạch hơn...

Sở dĩ nội dung này được coi là vấn đề trọng tâm vì thực tế cho thấy có nhiều ảnh hưởng rủi ro đến an toàn vệ sinh lao động liên quan đến biến đổi khí hậu. Điều này thể hiện rõ ở việc người lao động làm việc chân tay nặng nhọc ngoài trời như xây dựng, nông nghiệp. Điều kiện làm việc ở đây là nắng nóng, mưa gió nên người lao động phải đối mặt với nguy cơ chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu...

BWI cũng quan tâm đến việc ảnh hưởng biến đổi khí hậu đối với lao động nữ vì họ có thể gặp rủi ro cao hơn do vai trò công việc của họ với các biến chứng liên quan đến thai kỳ. Người lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức nằm trong số những người lao động có nguy cơ gặp rủi ro biến đổi khí hậu cao nhất vì họ thường xuyên thiếu các biện pháp bảo vệ an toàn vệ sinh lao động, các dịch vụ thiết yếu và cơ sở hạ tầng. Do lo ngại về tài chính, người lao động phi chính thức cũng như nhiều người lao động tự làm có thể không tạm ngừng làm việc, ngay cả khi sức khỏe của họ gặp nguy hiểm do các hiện tượng khí hậu cực đoan...

Ông Dave Noonan đánh giá cao vai trò của Công đoàn Việt Nam trong công tác an toàn vệ sinh lao động với nhiều hoạt động giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến người lao động. Tại Việt Nam, tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động diễn ra từ ngày 1 - 31.5 hàng năm. Trong thời gian này các hoạt động như tuyên truyền chính sách, pháp luật; Tổ chức các đoàn thanh, kiểm tra việc chấp hành các quy định về an toàn vệ sinh lao động tại doanh nghiệp; Khen thưởng doanh nghiệp thực hiện tốt công tác an toàn vệ sinh lao động... được nhấn mạnh.

Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động năm 2024 có chủ đề “Tăng cường đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc và trong chuỗi cung ứng” được tổ chức trên phạm vi toàn quốc nhằm thúc đẩy, tạo sự chuyển biến rõ rệt về ý thức, nhận thức cũng như các hành động cụ thể về đảm bảo an toàn vệ sinh lao động tại nơi làm việc, tiếp cận trách nhiệm xã hội đối với người tiêu dùng và trong chuỗi cung ứng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.

Một trong những hoạt động góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu với người lao động là phong trào thi đua “Xanh - Sạch - Đẹp - Bảo đảm an toàn vệ sinh lao động” do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động. Mục tiêu của phong trào là làm cho cơ quan, đơn vị ngày càng xanh, sạch và đẹp; Đảm bảo cho điều kiện và môi trường khu vực sản xuất được cải thiện hơn, bớt ô nhiễm; Nâng cao văn hóa an toàn trong sản xuất, giúp cho người lao động càng thêm yêu mến, gắn bó với đơn vị cơ sở, phấn khởi nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm và hiệu quả công tác. Nhiều năm qua, phong trào đã chung tay cải thiện điều kiện làm việc, hạn chế và ngăn ngừa nguy cơ gây tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động.

Các cô giáo Trường mầm non Nam Phương Tiến (Hà Nội) - nơi bị ngập trong nước 1m hồi đầu tháng 8 năm 2024 - khơi dòng, dọn rác trong sân trường. Ảnh: Kiều Vũ

6 tác động chính của biến đổi khí hậu đến an toàn vệ sinh lao động

Theo báo cáo “Đảm bảo an toàn và sức khỏe khi làm việc trong môi trường biến đổi khí hậu” của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), có những bằng chứng quan trọng liên quan đến 6 tác động chính của biến đổi khí hậu đến an toàn vệ sinh lao động. 6 tác động này được chọn dựa trên mức độ nghiêm trọng và mức độ ảnh hưởng đối với người lao động, bao gồm: Nhiệt độ quá cao, bức xạ tia cực tím (UV), các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, ô nhiễm không khí tại nơi làm việc, bệnh truyền qua vật chủ trung gian và hóa chất nông nghiệp.

Cũng theo ILO, người lao động, nhất là nhóm nghèo nhất, có nguy cơ cao hơn phải tiếp xúc và hứng chịu những rủi ro do các hiện tượng thời tiết cực đoan như sóng nhiệt, hạn hán, cháy rừng và bão lũ do họ là những người đầu tiên chịu ảnh hưởng và phải chịu trong thời gian dài hơn với mức độ lớn.

Phân tích của ILO cho thấy "stress nhiệt" - sự căng thẳng do nhiệt gây ra đối với cơ thể - là nền nhiệt độ cao hơn mức cơ thể có thể chịu đựng được mà không ảnh hưởng xấu đến sinh lý, song có thể gây ra những rủi ro đối với sức khỏe con người nếu chịu đựng trong một thời gian dài, đặc biệt đối với những người lao động ngoài trời. Làm việc trong điều kiện nóng bức khiến người lao động có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến nhiệt và khiến họ làm việc chậm hơn và kém năng suất hơn.

Trong khi đó, ILO đánh giá tình trạng gia tăng "stress nhiệt" thậm chí sẽ dẫn tới những tổn thất về sản xuất tương đương 80 triệu việc làm toàn thời gian vào năm 2030 và gây thiệt hại về kinh tế 2.400 tỉ USD. Đây là "kịch bản" dự báo đưa ra dựa trên giả thiết mức tăng nhiệt độ toàn cầu sẽ là 1,5 độ C.

Dự báo cho thấy đến năm 2030, khoảng 2,2% tổng số giờ làm việc trên thế giới sẽ bị mất do nhiệt độ cao. Nông nghiệp và xây dựng là hai trong số những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của "stress nhiệt". Tiếp đó là lao động trong các ngành dịch vụ môi trường, thu gom rác, dịch vụ khẩn cấp, công việc sửa chữa, vận chuyển, du lịch, thể thao và một số ngành công nghiệp.