Dự án đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây: Cần có phương án dự phòng về nguồn vốn

Nhiều ý kiến đại biểu đề xuất Chính phủ cần có phương án dự phòng về nguồn vốn để đảm bảo tiến độ triển khai dự án Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa-Chơn Thành.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tạo - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng. (Ảnh: An Đăng/TTXVN)

Nhấn mạnh việc đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông)-Chơn Thành (Bình Phước) có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện mạng lưới đường cao tốc, kết nối huyết mạch vùng Tây và Đông Nam Bộ nên cần sớm được triển khai, song nhiều đại biểu Quốc hội cũng bày tỏ nỗi trăn trở bởi số người dân cần bồi hoàn lên tới 1299 hộ, diện tích đất cần giải tỏa rất lớn lên tới trên 1.100 ha.

Vì vậy, nhiều ý kiến đại biểu cho rằng cần huy động nguồn lực hợp lý cũng như rút ngắn thủ tục đầu tư dự án, tránh kéo dài thời gian triển khai; đặc biệt là cần phải đảm bảo thực hiện tốt việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Cần huy động nguồn lực hợp lý

Nêu ý kiến mở đầu phiên thảo luận tại nghị trường sáng nay, đại biểu Phạm Văn Hòa - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp bày tỏ nhất trí với sự cần thiết của Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa-Chơn Thành, bởi đây là đoạn đường có ý nghĩa quan trọng trong kết nối đường cao tốc, kết nối huyết mạch vùng Tây và Đông Nam Bộ.

Về quy mô và dự án đầu tư, đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết để thực hiện dự án thì ngoài đầu tư từ ngân sách Nhà nước còn phải huy động, sử dụng từ phương thức đối tác công tư theo quy định và áp dụng cơ chế đặc thù cho đoạn đường này.

Theo quy hoạch, đường cao tốc trên sẽ có 6 làn xe, tuy nhiên theo kế hoạch trước mắt sẽ xây dựng 4 làn xe do điều kiện còn hạn chế về nguồn vốn đầu tư; 2 làn xe còn lại sẽ tiếp tục giải phóng mặt bằng, phân kỳ để đầu tư tiếp khi có điều kiện.

“Tuy nhiên về tác động của dự án tới đường giao thông BOT, theo báo cáo hiện đã có 2 đường hiện hữu thực hiện BOT. Nếu tiếp tục thực hiện theo phương thức BOT thì sẽ dẫn đến bất cập, gây ảnh hưởng đến 2 đường BOT đã hiện hữu,” đại biểu Phạm Văn Hòa nêu quan điểm và đề nghị Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải cần nghiên cứu để đảm bảo công bằng, thuận lợi cho các đối tác đầu tư.

Ngoài ra, đại biểu Phạm Văn Hòa cũng nhấn mạnh theo báo cáo, số người dân cần bồi hoàn để thực hiện dự án lên tới 1.299 hộ, diện tích đất cần giải tỏa cũng rất lớn. Do vậy, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo, chính quyền địa phương cần quan tâm nghiên cứu để đảm bảo thực hiện tốt việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Có chung quan điểm, đại biểu Trần Văn Tiến (Đoàn Vĩnh Phúc) nhấn mạnh đầu tư dự án đường cao tốc trên là phù hợp với mạng lưới cao tốc đã được phê duyệt, phù hợp với chủ trương của Đảng và nguyện vọng của nhân dân ở khu vực. Tuy nhiên, đại biểu cũng nêu quan điểm cần tầm nhìn tổng thể về vốn đầu tư cho dự án.

Đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam) cũng cho rằng cần có phương án dự phòng về nguồn vốn để đảm bảo tiến độ dự án đồng thời có cơ chế, tăng cường giám sát việc triển khai dự án, đặc biệt là trong áp dụng các cơ chế chỉ định thầu, các gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư.

Rút ngắn thủ tục đầu tư, chia sẻ rủi ro

Bên cạnh vấn đề về nguồn lực đầu tư, đền bù, giải phóng mặt bằng, một số ý kiến đại biểu Quốc hội cũng đề xuất Chính phủ quan tâm đến việc cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn trình tự, thủ tục đầu tư, tránh bị kéo dài thời gian triển khai Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa-Chơn Thành.

Theo đại biểu Quốc hội Nguyễn Tạo (Đoàn tỉnh Lâm Đồng), hiện tại, thủ tục đầu tư cũng như việc triển khai thủ tục đầu tư dự án chiếm rất nhiều thời gian, gặp nhiều vướng mắc, khó khăn. Do đó, đại biểu cho rằng cần phải cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn trình tự, thủ tục đầu tư đồng thời cần có sự phối hợp, tính toán toàn diện, chủ động trong quản lý việc thực hiện quy hoạch, tránh bị trùng lặp.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Tạo cũng đề nghị Chính phủ xem xét, cân nhắc, bổ sung các công trình phụ trợ đồng bộ với tuyến cao tốc khi đi vào sử dụng, tránh lặp lại tình trạng như các tuyến cao tốc vừa qua đã được thực hiện.

Góp thêm ý kiến, đại biểu Trình Lam Sinh (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang) cũng đề xuất Chính phủ giải trình thêm những vấn đề còn băn khoăn để các đại biểu Quốc hội có thể yên tâm khi bán nút thông qua chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa-Chơn Thành.

Theo đó, đại biểu Trình Lam Sinh đưa ra 4 đề nghị gửi tới Chính phủ. Thứ nhất, đại biểu đề nghị của Chính phủ báo cáo bổ sung thêm về tính hiệu quả của thời gian triển khai xây dựng và hoàn thiện công trình đến năm 2026.

Thứ hai, đại biểu Trình Lam Sinh đề nghị Chính phủ cần yêu cầu 2 địa phương mà có dự án đi qua phải cam kết thật mạnh mẽ trong việc giao mặt bằng thi công nhanh nhất có thể. Tiếp đó, Chính phủ cần tính đến lợi ích của hai nhà đầu tư có dự án BOT trên tuyến Quốc lộ 14 và tuyến đường Hồ Chí Minh.

Đề xuất thứ 4, theo đại biểu Trình Lam Sinh là khi kêu gọi nhà đầu tư tham gia dự án này theo phương thức đối tác công tư cũng phải tính đến việc hài hòa lợi ích, cũng như là chia sẻ rủi ro hợp lý của hai bên; trong đó Nhà nước cần tạo điều kiện cho nhà đầu tư có phương án thu hồi vốn hiệu quả.

“Điều này rất quan trọng bởi dự án không đủ hấp dẫn để thu hút nhà đầu tư thì có khi sẽ phải chuyển dự án sang phương thức đầu tư công. Việc này sẽ gây chậm tiến độ, ảnh hưởng đến ngân sách Nhà nước,” đại biểu Trình Lam Sinh nhấn mạnh./.