Đắk Nông đau đầu với quy hoạch khai thác bô xít

Dự án Quảng trường trung tâm thành phố Gia Nghĩa đang phải dừng thi công vì thiếu mỏ đất đắp liên quan đến quy hoạch chồng chéo khai thác khoáng sản bô xít. Ảnh: Phan Tuấn

5/8 huyện, thành phố dính quy hoạch bô xít

Ngày 1.11.2007, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định số 167/2007/QĐ-TTg quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng quặng bô xít giai đoạn 2007 - 2015, có xét đến năm 2025.

Theo quyết định này, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông có 13 mỏ bô xít nằm trên địa bàn các huyện Đắk Song, Đắk Glong, Tuy Đức, Đắk R'lấp, Đắk Mil và thành phố Gia Nghĩa.

Hiện nay, có khoảng 158.540ha đã được thăm dò nhằm phục vụ cho việc khai thác khoáng sản bô xít với trữ lượng ước tính khoảng 1,436 tỉ tấn quặng tinh, tương đương khoảng 3,424 tỉ tấn quặng nguyên khai, hàm lượng nhôm đạt trên 40%.

Theo Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Đắk Nông, liên quan đến dự án này, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đã tiến hành thăm dò tại 9 khu vực mỏ và được Hội đồng đánh giá trữ lượng khoáng sản Quốc gia thẩm định, phê duyệt với trữ lượng và tài nguyên tinh quặng là 992,971 triệu tấn.

Ngoài ra, tại Quyết định (số 645/QĐ-TTg) ngày 6.5.2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia trên địa bàn tỉnh khoảng 30.500 ha.

Do đó, tính chung tổng diện tích thăm dò bô xít và diện tích khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia là 189.040/650.927 ha tổng diện tích đất tự nhiên toàn tỉnh Đắk Nông (chiếm 29,04%).

"Toàn tỉnh Đắk Nông có gần 1/3 diện tích đất tự nhiên bao gồm đất ở, đất nông nghiệp, đất giao thông, đất rừng… đang vướng phải quy hoạch khai thác khoáng sản bô xít" - ông Lê Văn Chiến - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đắk Nông cho biết.

Một tuyến giao thông ở huyện Đắk Song đang vướng dự thảo Quy hoạch khai thác quặng bô xít nên không thể đầu tư xây dựng. Ảnh: Phan Tuấn

1.062 dự án, công trình chồng lấn quy hoạch bô xít

Theo Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Đắk Nông, qua rà soát, đánh giá quy hoạch sử dụng đất, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông có trên 1.062 dự án, công trình có diện tích đất chồng lấn với quy hoạch bô xít và khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia. Diện tích chồng lấn này chiếm khoảng 6.692 ha.

Do đó, từ đầu năm 2023 đến nay, việc phê duyệt chủ trương đầu tư cũng như triển khai thi công các công trình dự án trên địa bàn tỉnh có liên quan đến quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến bô xít gặp phải một số khó khăn, vướng mắc.

Điều đáng nói, trong số này có rất nhiều dự án lớn, quan trọng phục vụ cho việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh thuộc các nhóm Chương trình mục tiêu Quốc gia.

Cụ thể bao gồm: Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Chương trình xây dựng nông thôn mới; Chương trình xóa đói giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025.

Tìm hiểu thực tế cho thấy, hiện có rất nhiều dự án đã được các cấp ngành bố trí vốn cho Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh và các chủ đầu tư khác nằm trên địa bàn các huyện Đắk Glong, Đắk Song, Đắk R’lấp, Tuy Đức và thành phố Gia Nghĩa làm chủ đầu tư.

Sau khi rà soát, phát hiện sự chồng chéo, vướng mắc thì các chủ đầu tư dự án, các cấp ngành chức năng ở tỉnh Đắk Nông đã và đang tạm dừng thi công các công trình, dự án phúc lợi xã hội để xin ý kiến của các cấp bộ, ngành, trung ương.