Đại biểu truy trách nhiệm của kiểm toán trong vụ SCB, hai tư lệnh ngành nói gì?

Sáng 5-6, trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Tổng kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn, câu hỏi về trách nhiệm của cơ quan Kiểm toán Nhà nước đối với vụ việc SCB được nêu ra.

Đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) - Ảnh: GIA HÂN

Theo đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa), vụ việc SCB xảy ra thời gian vừa qua được cử tri và nhân dân đặc biệt quan tâm, theo dõi.

Tuy nhiên, thông tin đại chúng cho thấy nhiều công ty kiểm toán thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính của SCB nhưng không phát hiện dấu hiệu bất thường tại ngân hàng này. Vì vậy, nhiều cử tri đặt câu hỏi về vai trò và trách nhiệm của kiểm toán.

Trách nhiệm của cơ quan kiểm toán là gì?

"Xin Tổng kiểm toán Nhà nước cho biết vai trò và trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước với các vụ việc như SCB trong thời gian qua" - đại biểu Hải nêu vấn đề.

Trả lời nội dung này, Tổng kiểm toán Ngô Văn Tuấn cho hay Ngân hàng SCB bị truy tố và được xét xử với ba tội danh: Thao túng thị trường chứng khoán, chiếm đoạt tài sản; nhận và đưa hối lộ.

Vì vậy, ông Tuấn cho rằng công ty này không liên quan, không thuộc đối tượng và phạm vi của Kiểm toán Nhà nước.

"Theo quy định của Luật Kiểm toán độc lập thì đây là công ty đại chúng và SCB thuộc đối tượng bắt buộc phải kiểm toán độc lập. Trách nhiệm này thuộc về các doanh nghiệp kiểm toán độc lập đã cung cấp dịch vụ kiểm toán, báo cáo của SCB” - ông Tuấn nói.

Giải trình thêm nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay khi kiểm toán về Ngân hàng Nhà nước, Kiểm toán nhà nước dù không kiểm toán SCB nhưng đã kiến nghị và lưu ý về vấn đề SCB.

Về kiểm toán độc lập, ông Phớc cho biết giai đoạn 2012 - 2016, SCB đã thuê công ty kiểm toán nước ngoài là Ernst & Young; giai đoạn 2017 - 2019 thuê công ty kiểm toán Deloitte của nước ngoài; giai đoạn 2019 - 2022 SCB thuê công ty kiểm toán KPMG thực hiện.

Theo Bộ trưởng, quá trình thực hiện kiểm toán này cũng có những vấn đề thiếu sót, sai phạm và những vấn đề mà cơ quan điều tra, cơ quan công tố đã điều tra và xử lý vụ án.

"Thời gian tới với vai trò chức năng nhiệm vụ và phạm vi công tác được Chính phủ giao và luật định, chúng tôi tiếp tục nâng cao chất lượng kiểm toán độc lập, phục vụ cho các dịch vụ kiểm toán của các cơ quan đơn vị và doanh nghiệp" - ông Phớc nói.

Ba công ty nước ngoài kiểm toán độc lập SCB

Bộ trưởng Phớc cũng nói thêm, kiểm toán có hai hệ thống, bao gồm Kiểm toán nhà nước là cơ quan độc lập do Quốc hội thành lập và thực hiện theo pháp luật. Theo đó, chỗ nào có tài sản và tiền của nhà nước là có hoạt động kiểm toán. Vì vậy chức năng, nhiệm vụ của Kiểm toán Nhà nước đã được Tổng kiểm toán nêu rõ.

Kiểm toán nhà nước có quy trình chặt chẽ và chất lượng tốt, áp dụng công nghệ cao, công nghệ thông tin trong kiểm toán như viễn thám, siêu âm bê tông, áp dụng công nghệ để kiếm toán về hệ thống công nghệ thông tin trong cơ quan nhà nước.

"Với trình độ năng lực của anh em kiểm toán dự án đầu tư xây dựng cơ bản thì đây là một trong những cơ quan hàng đầu về kiểm toán và thanh tra về đầu tư" - ông Phớc nói.

Với kiểm toán độc lập, ông Phớc nói phải thực hiện theo Luật Kiểm toán độc lập, cung cấp dịch vụ kiểm toán cho doanh nghiệp. Các tổ chức cung cấp dịch vụ này là những người hành nghề kiểm toán độc lập, doanh nghiệp kiểm toán độc lập, doanh nghiệp nước ngoài có chi nhánh kiểm toán đặt lại Việt Nam, thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán đầu tư hoặc các công việc mà doanh nghiệp thuê.

Theo ông Phớc, kiểm toán độc lập cũng sẽ phối hợp Kiểm toán Nhà nước thông qua hợp đồng và trưng dụng để thực hiện theo yêu cầu của Kiểm toán nhà nước.

Bộ trưởng Tài chính khẳng định đã thực hiện theo đúng quy định kiểm toán là quản lý chất lượng kiểm toán thông qua ban hành cơ chế chính sách, chiến lược, thanh kiểm tra và giám sát với các tổ chức kiểm toán.

Năm 2023 - 2024 thanh kiểm tra 20 doanh nghiệp, đánh giá 11 doanh nghiệp đạt yêu cầu, 7 doanh nghiệp không đạt yêu cầu và 1 doanh nghiệp yếu.

Kiểm tra 62 hồ sơ kiểm toán, có 16 hồ sơ đạt yêu cầu, 26 hồ sơ không đạt yêu cầu, 20 hồ sơ yếu kém. Từ đó đình chỉ 7 kiểm toán viên, nhắc nhở 21 kiểm toán viên và phê bình các công ty kiểm toán.