Cận cảnh những cánh đồng lúa khô, chết vì hạn, mặn xâm nhập

Bên trên hạn hán gay gắt, bên dưới mặn xâm nhập khốc liệt đã làm nhiều cánh đồng lúa ở Sóc Trăng thiệt hại trắng hoặc bị giảm năng suất.

Một cánh đồng lúa ở xã Đại Ân 2, huyện Trần Đề (Sóc Trăng) gần như cháy vì bị nước mặn xâm nhập. Những cánh đồng còn chút vạt lúa xanh là bị ảnh hưởng mặn ít hơn - Ảnh: CHÍ QUỐC

Theo báo cáo mới nhất của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, mùa khô hạn năm nay ngoài việc thiếu nước ở một số tỉnh ven biển Đồng bằng sông Cửu Long khiến hơn 500.000 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt, thì Sóc Trăng là địa phương duy nhất trong vùng có tình trạng lúa bị ảnh hưởng năng suất và chết do hạn gay gắt và bị mặn xâm nhập.

Đây là những vùng sản xuất nằm ngoài khuyến cáo của chính quyền địa phương.

Trong khi đó, theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng, xâm nhập mặn mùa khô năm 2023-2024 trên địa bàn tỉnh sớm và cao hơn trung bình nhiều năm.

Tính đến đầu tháng 4 các đợt xâm nhập mặn trên sông Hậu, sông Mỹ Thanh và kênh Quản Lộ Phụng Hiệp xuất hiện muộn hơn khoảng 20 ngày.

Về thiệt hại, vụ đông xuân muộn ngoài kế hoạch tổng diện tích bị ảnh hưởng bởi hạn hán, xâm nhập mặn là khoảng 6.000ha, trong đó có 1.407ha bị ảnh hưởng, thiệt hại hoàn toàn khoảng 43ha.

Ông Lâm Văn Vũ - trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Long Phú - cho biết tính đến nay toàn huyện có khoảng 37ha lúa đông xuân bị mất trắng do ảnh hưởng bởi hạn hán, xâm nhập mặn.

Đây là những vùng sản xuất do người dân sạ chừng 15-30 ngày thì thấy bị nước mặn ảnh hưởng nên đã bỏ luôn, không chăm sóc nữa.

Những hộ dân còn để lại cũng bị ảnh hưởng năng suất lúa với các mức độ khác nhau, trong đó ảnh hưởng từ 10% đến 30% là 590,3ha.

Theo ông Vũ, giá lúa năm ngoái lên quá cao là một trong những nguyên nhân khiến người dân gieo sạ dù chính quyền đã có những khuyến cáo về tình hình hạn hán, xâm nhập mặn năm nay sẽ gay gắt.

Với hệ thống thủy lợi của địa phương, việc trữ nước ngọt trong 15-20 ngày, nhưng thời gian qua hạn mặn kéo dài hơn hai tháng không có mưa đã làm độ mặn lên rất cao.

Ông Lý Huyền, một hộ dân ở thị trấn Long Phú tranh thủ chính quyền mở cống để bơm nước ngọt vào ruộng cứu lúa. Ông Huyền cho biết ông có 16 công đất, do nắng hạn kéo dài đã thiệt hại gần như mất trắng khoảng 3 công - Ảnh: CHÍ QUỐC

Cán bộ ngành nông nghiệp của huyện luôn túc trực để canh nước, chỉ cần độ mặn giảm là mở cống lấy nước vào các kênh nội đồng cho dân bơm lên các ruộng.

“Nếu như trước đây nước mặn ở mức 1,5 đến 1,6‰ là không mở cống lấy nước vô nội đồng, nhưng năm nay phải lấy để cứu lúa và cũng làm hạn chế sạt lở đất như đang diễn ra ở Cà Mau.

Tính trong vòng hơn hai tháng qua, địa phương đã lấy nước ngọt ba lần, trong đó có những lần nước ở mức 1,5 đến 1,6‰, đợt mới nhất chỉ vài ngày trước là 0,6‰”, ông Vũ nói thêm.

Dưới đây là những hình ảnh cận cảnh từ vùng lúa bị ảnh hưởng bởi hạn, mặn gay gắt của tỉnh Sóc Trăng.

Những cánh đồng bị khô nứt nẻ do nắng nóng kéo dài hơn hai tháng qua ở huyện Long Phú khiến nhiều người sạ lúa xong đành chấp nhận bỏ lúa vì thấy tình hình không thể cứu được - Ảnh: CHÍ QUỐC

Lúa còn sống thì cũng bị giảm đáng kể năng suất (hạt lúa lép). Nhiều nông dân cho biết thiệt hại gần như 40 đến 50% năng suất lúa - Ảnh: CHÍ QUỐC

Nước mặn làm cho rễ lúa bị hỏng hoàn toàn - Ảnh: CHÍ QUỐC

Anh Nguyễn Văn Tài ở thị trấn Long Phú (huyện Long Phú) tranh thủ có nguồn nước ngọt thì bơm vào ngay ruộng để cứu lúa với mong muốn "còn nước còn tát". Anh Tài cho biết do nắng hạn, chi phí bơm nước thời gian qua bằng với chi phí phân bón, thuốc trừ sâu - Ảnh: CHÍ QUỐC

Ông Danh Phúc (xã Đại Ân 2, huyện Trần Đề) phun thuốc dưỡng hạt và trừ sâu rầy cho cánh đồng lúa bị thiệt hại khá nhiều do nước mặn. Để có nước phun phân thuốc cho lúa, ông Phúc phải mang can đựng nước ngọt từ nhà ra đồng vì nước trên đồng nhiễm mặn không thể pha phun cho lúa được - Ảnh: CHÍ QUỐC

Ông Nguyễn Hạnh, chủ một nhà máy xay xát gạo ở xã Long Phú, huyện Long Phú cho biết ông xay xát thuê, mỗi bao được trả 20.000 đồng. Những ngày qua người dân mang lúa lại xay xát ra lượng gạo giảm hơn 70% so với thời điểm chưa bị nhiễm mặn - Ảnh: CHÍ QUỐC

Một số nơi ở huyện Long Phú, người dân chỉ dám trồng hoa màu gần các con kênh - Ảnh: CHÍ QUỐC

Hạn hán, xâm nhập mặn năm nay kéo dài khiến nhiều cánh đồng ở huyện Trần Đề khô cháy - Ảnh: CHÍ QUỐC

Theo nông dân, chỉ có giống lúa như Đài Thơm 8 mới chịu nổi mặn xâm nhập trong những ngày qua. Đa phần người dân trồng giống lúa OM 5451 ở địa phương lúa đều bị chết hoặc giảm đáng kể năng suất do chịu mặn kém - Ảnh: CHÍ QUỐC