Bổ sung “dao có tính sát thương cao” vào nhóm vũ khí thô sơ sẽ tăng tính răn đe?

Một số đại biểu tán thành bổ sung “dao có tính sát thương cao” vào nhóm vũ khí thô sơ vì cho rằng sẽ góp phần tăng tính răn đe. Song, đại biểu đề nghị cần làm rõ khái niệm để phù hợp với thực tiễn.

Hình ảnh nhóm cướp gây án ở quận Hà Đông, Hà Nội sử dụng vũ khí tự chế vào rạng sáng 14/3. (Ảnh: Công an thành phố Hà Nội)

Sáng nay (3/6), thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi), đa số đại biểu tán thành việc bổ sung “dao có tính sát thương cao” vào nhóm vũ khí thô sơ. Trường hợp sử dụng “dao có tính sát thương cao” vào mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.

Lực lượng công an kiểm đếm số vũ khí, vật liệu nổ thu hồi được. (Ảnh: TTXVN)

Tuy nhiên, một số đại biểu cũng cho rằng cần làm rõ một số khái niệm, từ đó đưa ra các quy định cụ thể và phù hợp với thực tiễn cuộc sống.

Sự cần thiết từ "những con số biết nói"

Trao đổi với phóng viên bên lề nghị trường, đại biểu Bùi Xuân Thống, Đoàn đại biểu Quốc hội Đồng Nai cho rằng: “Với tình hình tội phạm xảy ra hết sức manh động như hiện nay thì việc bổ sung dao là vũ khí thô sơ hoàn toàn phù hợp. Tuy nhiên, vấn đề tôi băn khoăn là ranh giới giữa mục đích sử dụng. Chẳng hạn con dao đó khi người dân sử dụng vào mục đích là công cụ lao động lại khác, nhưng cũng con dao đó sử dụng để gây án thì nó lại là vũ khí. Do vậy, cần làm rõ khi đưa vào luật khái niệm này, đặc biệt là hướng dẫn trong quá trình triển khai luật để người dân phân định rõ mục đích sử dụng là gì mới đảm bảo yêu cầu về quản lý nhà nước, đặc biệt để kiềm chế, ngăn ngừa những đối tượng xấu sử dụng gây án.”

Trong khi đó, đại biểu Phạm Văn Hòa, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp cho rằng cần giải thích rõ thế nào là “vũ khí thô sơ.” Đại biểu đề xuất nếu dao sử dụng để thực hiện nhiệm vụ của lực lượng vũ trang thì gọi là vũ khí; nếu dùng trong gia đình, sinh hoạt của người dân thì gọi là công cụ; nếu nhóm đối tượng manh động sử dụng thì gọi là hung khí.

Theo báo cáo tổng kết 5 năm thi hành Luật của Bộ Công an, trong tổng số 28.715 vụ sử dụng trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ gây án giết người, cướp tài sản, cố ý gây thương tích, chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng… thì có đến 25.378 vụ (chiếm 88,4%) đối tượng sử dụng vũ khí thô sơ, dao và phương tiện tương tự dao gây án.

Riêng đối tượng sử dụng các loại dao gây án là 16.841/25.378 vụ (chiếm 66,4%), nhiều vụ đối tượng sử dụng dao nhọn, sắc có tính sát thương rất cao (dao bầu, dao phay, dao quắm…) phạm tội với tính chất rất manh động gây bức xúc, hoang mang trong dư luận xã hội.

Từ những “con số biết nói” này, theo đại biểu Nguyễn Việt Hà, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang, thực tế hiện nay hiện tượng thanh thiếu niên tự hoán cải/tự chế thêm vào các loại dao để sử dụng làm công cụ phạm tội rất phổ biến. Tuy nhiên, không xử lý được đối tượng phạm tội về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vì trong Luật hiện hành không quy định dao là vũ khí.

Do đó, theo đại biểu việc bổ sung vào dự thảo việc “dao có tính sát thương cao” là vũ khí thô sơ là cần thiết đồng thời để tránh vướng mắc trong thực tế khi loại dao này được sử dụng với mục đích sinh hoạt nên quy định không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật là phù hợp, đảm bảo tính khả thi của dự thảo luật.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định cũng cho rằng, quy định dao có tính sát thương cao là dao sắc, dao nhọn và dao sắc nhọn, có chiều dài lưỡi dao từ 20cm trở lên hoặc có chiều dài lưỡi dao dưới 20cm nhưng được hoán cải, lắp ráp để có công năng, tác dụng tương tự dao có tính sát thương cao… (Điểm b, Khoản 4, Điều 3 dự thảo Luật) sẽ tăng tính răn đe đối với những đối tượng có tiền án, tiền sự thường xuyên gây rối trật tự công cộng, hành hung người khác. Các đối tượng này không còn lợi dụng việc sử dụng dao để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, có hành vi đe dọa xâm hại cơ thể người khác.

Quy định phải phù hợp thực tiễn cuộc sống

Đại biểu Nguyễn Việt Hà cho rằng trước đây, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết 02/2003/NQ-HĐTP, đưa một số loại phương tiện, dụng cụ thuộc hung khí nguy hiểm, trong đó có dao phay, các loại dao sắc, nhọn để làm tình tiết định tội hoặc tình tiết định khung hình phạt. Thực tế hiện nay có hiện tượng thanh thiếu niên tự hoán cải, tự chế thêm vào các loại dao này để sử dụng làm công cụ phạm tội, nhưng không xử lý được đối tượng phạm tội về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vì trong luật hiện hành không quy định dao là vũ khí.

“Việc bổ sung vào dự thảo việc dao có tính sát thương cao là vũ khí thô sơ là cần thiết đồng thời để tránh vướng mắc trong thực tế khi loại dao này được sử dụng với mục đích sinh hoạt nên quy định không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật là phù hợp, đảm bảo tính khả thi của dự thảo luật,” đại biểu nhấn mạnh.

Trong khi đó, đại biểu Thạch Phước Bình, Đoàn đại biểu Quốc hội Trà Vinh cho rằng dao là công cụ dễ thấy xuất hiện thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày và vật dụng này rất dễ biến thành hung khí để gây án. Tuy nhiên, nếu quy định dao là một loại vũ khí và xử lý đối tượng sở hữu dao theo hướng tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí thì có thể phát sinh nhiều bất cập và nảy sinh vấn đề mâu thuẫn giữa đời sống xã hội và pháp luật. Nếu liệt kê dao vào loại vũ khí thô sơ thì những hoạt động sinh hoạt thường ngày của người dân ít nhiều cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Do đó, để bảo đảm tính ổn định xã hội, đại biểu đề nghị cần tổ chức khảo sát, lấy ý kiến sâu hơn nữa của các tầng lớp nhân dân là đối tượng chịu sự tác động của các vi phạm pháp luật để đánh giá tính nghiêm trọng của các loại vật dụng gây nguy hiểm, từ đó đưa ra các quy định cụ thể và phù hợp với thực tiễn cuộc sống…

Theo đại biểu Trần Thị Thu Hằng, Đoàn đại biểu Quốc hội Đắk Nông, trong bối cảnh phương thức hoạt động tội phạm ngày càng phát sinh nhiều khía cạnh mới, thì pháp luật về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ cần được hoàn thiện, không ngừng hướng đến tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, qua đó góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước đồng thời bảo đảm cân bằng, hài hòa quyền và lợi ích hợp pháp đời sống, sản xuất, sinh hoạt của người dân./.