Bảo vệ thanh thiếu niên trước thuốc lá điện tử

Một vụ nhập lậu thuốc lá điện tử bị phát hiện tại Hà Nam cuối năm 2023. Ảnh: Công an Hà Nam

“Không độc hại” và “ngầu” là hai yếu tố khiến cho thuốc lá điện tử ngày càng len lỏi trong thanh thiếu niên.

Năm 2021-2022, kết quả điều tra sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu niên (GYTS 2022) cho thấy tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 13 - 15 tuổi là 3,5% (nam là 4,3%, nữ là 2,8%). Còn theo kết quả điều tra sức khỏe học đường của Bộ Y tế, năm 2019, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 13 - 17 tuổi nói chung là 2,6%, và ở học sinh thành thị là 3,4%. Đặc biệt, tại các thành phố lớn, có thể do khả năng chi trả cao hơn và thuốc lá điện tử sẵn có hơn, tỉ lệ hút thuốc lá điện tử ở học sinh hiện rất đáng quan ngại.

Một nghiên cứu về các hành vi nguy cơ đối với sức khỏe học sinh THCS và THPT tại Hà Nội do Viện Chiến lược và Chính sách Y tế tiến hành năm 2020, tỉ lệ hiện đang sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh lớp 8-12 là 8,35% (nữ là 4,8%, nam là 12,39%), ở học sinh lớp 10 - 12 là 12,6%.

Đây là những con số đáng báo động. Ngoài lý do mà các em nêu ra, việc dễ mua thuốc lá điện tử cũng là nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ hút thuốc trong thành thiếu niên ngày càng tăng. Vì lợi nhuận, những người kinh doanh, buôn bán thuốc lá điện tử đã tiếp thị tới tận cổng trường.

ThS.BS Nguyễn Thị An, Giám đốc Tổ chức HealthBridge - cho biết, thuốc lá hiện nay rất dễ mua, dễ tiếp cận. Chúng ta không khó nhìn thấy thuốc lá được bày bán mọi nơi, mọi lúc, ngay tầm mắt của trẻ em ở các cửa hàng bán lẻ. Gần đây, trẻ còn dễ dàng tiếp cận và mua các sản phẩm thuốc lá từ mạng xã hội.

Cho đến nay, các quy định của pháp luật đối với việc quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vẫn còn chưa rõ ràng. Có hai luồng quan điểm: Cấm hoàn toàn, hoặc cho lưu hành nhưng tăng cường quản lý.

Hiện có ít nhất 42 quốc gia/vùng lãnh thổ đã cấm mọi hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu thuốc lá điện tử như Argentina, Brunei, Ấn Độ, Mexico,... Với thuốc lá nung nóng, có ít nhất 16 quốc gia đã cấm sản phẩm này theo quy định hiện hành, trong đó có Brazil, Hàn Quốc, Ấn Độ… và 5 quốc gia trong khu vực ASEAN là Thái Lan, Brunei, Singapore, Campuchia, Lào.

Mới đây, ngày 13.5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 47 về tăng cường quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Công điện nêu rõ việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hiện nay có nhiều diễn biến phức tạp, tỉ lệ sử dụng có xu hướng gia tăng nhanh trong cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ và có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người sử dụng. Công điện giao các bộ, ngành liên quan có giải pháp để xử lý dứt điểm thuốc lá điện tử.

Từ công điện này, người dân có thể kỳ vọng về những chính sách mới để bảo vệ thanh thiếu niên - thế hệ tương lai của đất nước tránh khỏi tác hại của thuốc lá điện tử.