Bàn cách hồi sinh hai phố cổ Bao Vinh và Gia Hội trong lòng di sản Huế

Ở Huế từng có hai khu phố cổ mang đậm nét đặc trưng phố thị sầm uất dưới triều Nguyễn là phố cổ Bao Vinh và phố cổ Gia Hội. Tuy nhiên vì nhiều vì nhiều lý do khiến cả hai khu phố cổ này dần lụi tàn.

Phố cổ Bao Vinh (TP Huế) chìm trong nước lụt sông Hương hồi tháng 11 vừa qua - Ảnh: NGUYỄN T.A PHONG

Ngày 22-12, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức hội thảo khoa học "Bảo tồn và phát huy giá trị các khu phố cổ tại Huế".

Hội thảo là nơi để các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử góp tiếng nói cho chính quyền TP Huế nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa ở hai khu phố cổ Bao Vinh và phố cổ Gia Hội đang có nguy cơ bị xóa sổ do quá trình đô thị hóa.

Cần hành động ngay để cứu phố cổ Bao Vinh

Tại hội thảo TS Phan Tiến Dũng, chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên Huế, nói hai khu phố cổ trên là yếu tố quan trọng nối kết các giai đoạn hình thành đô thị Huế cho đến thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên do nhiều lý do, đặc biệt là sau thời điểm nhà Nguyễn cáo chung, các khu phố cổ Bao Vinh và Gia Hội dần dần bị tiến trình đô thị hóa làm mai một.

Với phố cổ Bao Vinh, dù tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành quy hoạch bảo tồn, phát huy giá trị nhưng đến nay việc thực hiện vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc và không hiệu quả.

Các ngôi nhà cổ có tuổi đời cả trăm năm là hình hài, xương sống của khu phố cổ Bao Vinh ngày càng bị hạ giải nhiều hơn để thay vào đó là những ngôi nhà bê tông kiên cố.

Theo KTS Đỗ Thị Thanh Mai, phó giám đốc Phân viện Khoa học và Công nghệ xây dựng miền Trung, chính quyền cần phải hành động ngay để cứu lấy hơn 10 ngôi nhà rường gỗ cổ còn sót lại tại phố cổ Bao Vinh trước nguy cơ bị xóa sổ hoàn toàn.

Bà Mai cho rằng cần có chính sách ưu đãi đối với các hộ dân sở hữu những căn nhà cổ nói trên không chỉ về nguồn vốn tu bổ mà cần phải ưu đãi về thuế trong kinh doanh (với các hộ có buôn bán).

Toàn cảnh phố cổ Bao Vinh (TP Huế) mùa lụt nhìn từ trên cao - Ảnh: NGUYỄN T.A PHONG

Nhà nghiên cứu Trần Đại Vinh thì cho rằng để đáp ứng tour du lịch phố cổ Bao Vinh thì cần phải tổ chức được một tuyến đường đi bộ tham quan các địa điểm du lịch tại đây như nhà rường cổ, đền, miếu thờ thần…

TS Thái Quang Trung, Hội Khoa học lịch sử Thừa Thiên Huế, nêu ý kiến cần có chính sách quảng bá hình ảnh hai khu phố cổ Gia Hội và Bao Vinh trong lĩnh vực điện ảnh.

"Vừa qua khu phố cổ Gia Hội từng được lên phim 'Mắt biếc' và hiện nay ở đây có hẳn một quán café mang tên bộ phim này. Sau khi bộ phim công chiếu, rất đông khách du lịch đã tìm về đây để chụp hình, tham quan khu phố cổ", ông Trung nói.

Ưu tiên phục hồi nghề thủ công ở phố cổ Gia Hội

Với phố cổ Gia Hội, TS Trần Văn Dũng - Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế - cho rằng hiện nay chưa có một chính sách, đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản phố cổ Gia Hội nào được thực thi hiệu quả.

Thánh đường Thiên Tiên Thánh giáo (đường Chi Lăng, TP Huế) nằm trong khu phố cổ Gia Hội xưa sát Kinh thành Huế - Ảnh: NHẬT LINH

Ở khu phố cổ này còn rất nhiều hội quán đặc trưng cho văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc của cộng đồng người Hoa sinh sống dưới triều Nguyễn.

Ông Dũng đề xuất việc ban hành chính sách nên ưu tiên phục hồi một số ngành nghề thủ công truyền thống đang có nguy cơ mai một ở khu phố cổ này như nghề làm diều, lồng đèn…