Bác sĩ Việt can thiệp tim cho bệnh nhân tại hội nghị quốc tế

Bệnh nhân nam mắc tứ chứng Fallot bẩm sinh và bệnh nhân nữ bị tăng áp phổi, được bác sĩ Bệnh viện Tâm Anh thực hiện đặt stent động mạch thành công.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM là một trong 6 nơi trên thế giới truyền hình trực tiếp hai ca can thiệp tim mạch từ phòng mổ đến hội nghị này, ngày 19/1. Đây là lần đầu tiên hội nghị Bệnh tim bẩm sinh và cấu trúc được tổ chức sau ba năm hoãn do đại dịch Covid-19 và là lần thứ 10 diễn ra. Chủ đề năm nay là Can thiệp ống động mạch từ A đến Z, với sự tham gia của nhiều chuyên gia tim mạch hàng đầu các nước Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Việt Nam, Malaysia, Indonesia...

Ca đầu tiên được các bác sĩ bệnh viện Tâm Anh can thiệp là bệnh nhân nam, 24 tuổi, mắc bệnh tim bẩm sinh tứ chứng Fallot. Anh đã được phẫu thuật sửa chữa dị tật tim từ khi hai tuổi và nhiều lần thông tim can thiệp điều trị. 5 năm trước, bệnh nhân bị hẹp nhánh động mạch phổi, được đặt stent động mạch phổi trái. Cách đây ba năm vì hở van động mạch phổi nặng, buồng tim phải giãn nhiều, bệnh nhân được thay van động mạch phổi qua thông tim nội soi.

6 tháng gần đây, bệnh nhân vài lần bị đau ngực. Kết quả chụp cắt lớp điện toán đa lát cắt tim (MSCT tim) ghi nhận stent động mạch phổi trái bị gãy, hẹp lòng động mạch phổi và cần can thiệp sớm để đặt lại stent.

BS.CKI Vũ Năng Phúc, Trưởng khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch, bệnh viện Tâm Anh cho biết gãy stent là biến chứng ít gặp, xảy ra khoảng 10% trường hợp đặt stent động mạch phổi. Stent gãy có thể gây tái hẹp động mạch phổi trái. Bệnh nhân còn có một van tim sinh học ở phía trước stent gãy. Do đó, thủ thuật can thiệp phức tạp hơn, có nguy cơ khiến stent cũ di lệch gây thuyên tắc mạch máu, tổn thương van đã đặt.

Bác sĩ luồn một ống thông vào động mạch đùi thông qua một lỗ tiêm nhỏ để đưa dây dẫn và dụng cụ đến động mạch phổi, ở ngay vị trí đoạn stent gãy. "Nếu thủ thuật không khéo, stent gãy bị bong ngay lập tức và can thiệp thất bại", bác sĩ Phúc cho biết.

Bác sĩ Phúc (ngoài cùng bên phải) và ê kíp đặt stent cho bệnh nhân. Ảnh: Thu Hà

Sau thủ thuật, sức khỏe bệnh nhân ổn định. Bác sĩ Phúc cho biết nhờ can thiệp ít xâm lấn, đường mổ đưa stent vào nhỏ, bệnh nhân ít chảy máu và đau.

Cùng ngày, bác sĩ Phúc và ê kíp đặt stent ống động mạch cho bệnh nhân nữ, 36 tuổi, bị tăng áp phổi tiên phát. Đây là tình trạng các mạch máu nhỏ của phổi thay đổi cấu trúc, trở nên dày và cứng gây hẹp lòng mạch tăng dần. Do đó, tâm thất bên phải khi bơm máu lên phổi phải tăng hoạt động, lâu dần thành tim dày hơn, buồng tim giãn ra, dẫn đến suy tim phải. Chị bị tăng áp phổi gần 20 năm, khó thở khi đi lại, gắng sức nhẹ.

Ống động mạch vốn là cấu trúc mạch máu nối giữa động mạch chủ và động mạch phổi. Trong thời kỳ bào thai, ống nối giúp đưa máu từ mẹ sang thai nhi. Sau khi sinh, dưới ảnh hưởng của nhiều yếu tố, ống động mạch nhỏ dần và bít hẳn. Nếu ống động mạch không tự đóng lại, gọi là tật tim bẩm sinh còn ống động mạch.

Theo bác sĩ Phúc, tiên lượng sống sau 5 năm với người tăng áp phổi tiên phát nếu không điều trị là khoảng 57%. Tỷ lệ tử vong, đột tử cũng tăng nếu phải gây mê toàn thân. Bệnh nhân này may mắn có một ống động mạch rất nhỏ. Nhờ đó, ê kíp gây tê tại chỗ, đồng thời nong và đặt stent vào để tạo luồng thông nối giữa động mạch chủ và động mạch phổi. Sau này, khi áp lực phổi tăng cao, máu sẽ đi từ tim phải qua tim trái giúp tăng cung lượng tim, làm giảm triệu chứng suy tim.

Trong quá trình thực hiện, bác sĩ Phúc cùng các cộng sự tương tác, trao đổi với các thành viên chủ tọa và bác sĩ tham dự. Tại hội trường chính, hàng trăm chuyên gia trong nước và quốc tế dõi theo thao tác của các bác sĩ và thảo luận. Hai ca can thiệp đặt stent phức tạp diễn ra thành công, dự kiến bệnh nhân xuất viện trong 1-2 ngày tới.

Các bác sĩ thực hiện thủ thuật được truyền trực tiếp từ bệnh viện Tâm Anh đến hội trường với sự theo dõi của hàng trăm chuyên gia quốc tế. Ảnh: Thu Hà

Giáo sư Kevin Patrick Walsh, chuyên gia Tim mạch Nhi từ Ireland, đánh giá đây là hai trường hợp phức tạp trong bệnh lý tim bẩm sinh ở người lớn. Sự phát triển của tim mạch can thiệp trong thời gian gần đây mở ra nhiều biện pháp điều trị mới, không cần phẫu thuật, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh, rút ngắn thời gian nằm viện.

"Ê kíp phối hợp rất tốt, thao tác thành thục", giáo sư Kevin Patrick Walsh nói, thêm rằng các bác sĩ tham dự có cơ hội chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm qua phần thảo luận.

Thu Hà