Avdiivka thất thủ, Bộ trưởng quốc phòng Ukraine đưa ra 'bài học'

Hôm 19-2, các lực lượng Nga đăng video xác nhận kiểm soát hoàn toàn Nhà máy than cốc Avdiivka có từ thời Liên Xô.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) tiếp tục đi vận động châu Âu. Ông và Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris tại cuộc họp báo chung ở Hội nghị an ninh Munich (Đức) ngày 17-2 - Ảnh: REUTERS

Thành phố Avdiivka được xem là một pháo đài của Ukraine trong cả thập niên qua. Chiến thắng tại nơi này trên lý thuyết giúp Nga tiến gần hơn tới tham vọng kiểm soát vùng Donbass. Ở bức tranh ngược lại, giới quan sát tỏ ra bi quan hơn nữa về Ukraine.

Thách thức bủa vây

Trên chiến trường, việc rút khỏi Avdiivka khiến Ukraine giờ đây dễ tổn thương hơn nhiều trước các cuộc tấn công tiếp theo của Nga vì đây là phòng tuyến kiên cố nhất của Ukraine và Kiev đang chưa có tuyến phòng thủ thứ hai.

Trên mạng xã hội hôm 17-2, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov thừa nhận một số bài học rút ra từ thất bại ở Avdiivka, trong đó có nhu cầu "xây dựng và tăng cường" các công sự.

Hiện chưa rõ khi nào Nga sẽ tận dụng lợi thế từ Avdiivka. Nhưng Ukraine bị nhận xét gặp khó trong nỗ lực bảo vệ hàng loạt các khu vực đang gặp nguy hiểm như thành phố phía bắc Kupiansk, tỉnh phía đông Chasiv Yar và ngôi làng phía nam Robotyne. Kiev sẽ khó chống đỡ mọi vị trí nếu Nga tấn công đồng loạt.

"Chuyện giờ lệ thuộc nhiều vào việc liệu các lực lượng Nga có thể tiếp tục tiến lên hay họ mất đi động lực" - tờ New York Times dẫn lời ông Michael Kofman, chuyên gia về Nga tại Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế (Washington, Mỹ).

Ngoài ra, việc để mất Avdiivka cũng là đòn tâm lý nặng nề lên Ukraine. Đó là thất bại lớn đầu tiên ngay sau khi Ukraine thay tổng tư lệnh Valery Zaluzhny - người được lòng các binh sĩ nhưng có mâu thuẫn với Tổng thống Volodymyr Zelensky. Tổn thất này vì vậy có thể làm giảm nhuệ khí quân đội Ukraine cũng như làm gia tăng lo ngại về tác động của bất đồng nội bộ lên thành quả trên mặt trận.

Thời điểm sự kiện Avdiivka được công bố cũng rơi vào lúc Tổng thống Zelensky phải ra sức thuyết phục đồng minh duy trì viện trợ cho Ukraine. Thành quả trên chiến địa là thước đo quan trọng nhất để nhà lãnh đạo Ukraine chứng minh khả năng giành thắng lợi, giữa lúc nhiều ý kiến từ phương Tây tỏ ra mệt mỏi với cuộc chiến đang sắp cán mốc tròn hai năm này.

Ngược lại, bước tiến ở Avdiivka là "món quà" cho Tổng thống Nga Vladimir Putin - người sắp bước vào cuộc bầu cử tháng 3 tới.

Chạy đua cùng thời gian

Sự trái ngược về tâm lý sau trận Avdiivka phản ánh khó khăn tiếp theo cho Ukraine: nhân sự cho một cuộc chiến lâu dài.

Ông Rob Lee, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu chính sách đối ngoại (Philadelphia, Mỹ), nhận xét trên New York Times: "Một trong những sự kiện chính trong năm 2023 là việc Nga có thể tuyển mộ một số lượng lớn tình nguyện viên. Trái lại, chính Ukraine đang đối diện khó khăn từ vấn đề huy động quân".

Chưa thể xác nhận thương vong của hai bên, nhưng việc Ukraine muốn huy động 500.000 quân năm ngoái cho thấy tổn thất và nỗi lo của Kiev. Cũng chính mâu thuẫn về huy động quân là một phần dẫn tới tranh cãi giữa Tổng thống Zelensky và cựu tổng tư lệnh Zaluzhny.

Ông Kofman nói thêm: "Ukraine đã gửi đi các đơn vị giỏi nhất vì lực lượng ở Avdiivka đã dần cạn kiệt và cần phải rút lui. Bên cạnh việc thiếu đạn dược, Ukraine có những vấn đề lớn về nhân lực, đặc biệt bộ binh".

Trong một bài bình luận ngày 18-2 trên RT, chuyên gia phân tích phía Nga không ngần ngại nói thẳng ưu tiên của Nga: không phải việc xuyên thủng phòng tuyến hay kiểm soát một số khu vực, mà là tạo ra thiệt hại lâu dài dẫn tới sự mỏi mệt của Ukraine. Điều này cũng khớp với nhận định của phương Tây về chuyện Nga có thể buộc Ukraine phải căng sức trên nhiều mặt trận trong tình trạng thiếu người và vũ khí.

"Liệu Ukraine có thua trong năm nay? Có khả năng nếu Mỹ không viện trợ tiền bạc, nếu việc huy động quân thất bại, nếu một cuộc khủng hoảng chính trị lớn nổ ra...", RT bình luận.

Còn theo Đài CNN, ngoài Avdiivka, hiện nay Nga cũng đang tấn công gần Bakhmut và Mariinka (đều thuộc Donetsk) cũng như Kupiansk ở phía Bắc. Trong khi đó tại phía Nam, các nguồn tin Nga và Ukraine đã bàn về việc Nga xây dựng lực lượng ở Zaporizhzhia, đặc biệt các vị trí Ukraine cố gắng phản công để tái chiếm năm ngoái.