6.000 cảm biến âm thanh giúp Ukraine đón lõng UAV Nga

Ukraine sử dụng mạng lưới gồm hàng nghìn cảm biến âm thanh trên khắp đất nước để phát hiện và theo dõi UAV tự sát của Nga.

"Ukraine thực hiện một số hoạt động khá phức tạp để liên tục thu thập thông tin về các vật thể bay thấp", đại tướng James Hecker, tư lệnh Không quân Mỹ tại Âu - Phi (USAFE-AFAFRICA), ngày 12/2 cho biết.

Ông cho hay quân đội Ukraine triển khai mạng lưới gồm hàng nghìn cảm biến âm thanh trên khắp cả nước để phát hiện và theo dõi máy bay không người lái (UAV) tự sát của Nga dựa vào tiếng động do chúng phát ra.

Các cảm biến mà Ukraine sử dụng có micro thu và khuếch đại tiếng ồn, từ đó xác định vị trí của UAV Nga. Dựa vào hệ thống cảm biến này, các đơn vị chuyên trách sẽ gửi cảnh báo tới lực lượng phòng không cùng các tổ săn UAV để họ đón lõng và bắn hạ chúng.

UAV tự sát của Nga chuẩn bị lao xuống mục tiêu ở thủ đô Kiev, Ukraine tháng 10/2022. Ảnh: AFP

"Cảm biến có thể là một chiếc điện thoại trang bị micro để thu tiếng động lớn với UAV tự sát đang bay ở trên cao", tướng Hecker giải thích. "Với cách này, Ukraine có khoảng 6.000 cảm biến âm thanh trên khắp đất nước để theo dõi UAV tự sát kiểu Shahed hoặc những phương tiện tương tự".

Những loại UAV như mẫu Geran-2 mà Nga thường sử dụng để tập kích Ukraine hoặc dòng Shahed do Iran phát triển thường dùng động cơ tương đối nhỏ. Tuy nhiên, chúng vẫn phát ra tiếng ồn khá lớn nên người dưới mặt đất có thể nghe thấy rõ.

Lực lượng Ukraine sử dụng dữ liệu do cảm biến âm thanh ghi lại để theo dõi UAV tự sát mà Nga triển khai, sau đó ghép nối lại để xây dựng hình ảnh tổng thể rồi chuyển tới đơn vị trực chiến. "Các đơn vị này hạ UAV bằng pháo phòng không, loại vũ khí mà tân binh Ukraine chỉ cần trải qua 6 tiếng huấn luyện", ông Hecker nói.

Chưa rõ cách Ukraine bố trí mạng lưới cảm biến âm thanh. Biên tập viên Joseph Trevithick của TWZ nhận định Ukraine có thể xây dựng hệ thống này dựa trên mạng lưới phát hiện UAV với các tình nguyện viên đăng cảnh báo qua ứng dụng tin nhắn Telegram.

Các tổ săn UAV phải tận dụng mọi loại vũ khí mà họ có, thường là trung liên hoặc pháo tự động gắn trên nhiều phương tiện cơ giới khác nhau. Họ gặp hạn chế về thiết bị theo dõi UAV, đặc biệt là vào ban đêm, thường chỉ có kính nhìn đêm, kính ảnh nhiệt, đèn chỉ thị laser và đèn pha.

Tướng Hecker nói đã chuyển thông tin về mạng lưới cảm biến âm thanh săn UAV của Ukraine cho một số bên chuyên trách, trong đó có Cơ quan Phòng thủ Tên lửa thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ.

"Chúng tôi đang xem xét thực hiện một số thử nghiệm để xem đó có phải là thứ mà chúng tôi có thể xuất khẩu sang các quốc gia thành viên NATO hay không", ông Hecker cho biết.

Theo ông Hecker, các loại cảm biến âm thanh nói trên có thể được ứng dụng để đối phó với UAV lẫn các mối đe dọa trên không khác.

Trước khi radar được sử dụng rộng rãi, quân đội Mỹ và nhiều quốc gia khác triển khai các hệ thống để phát hiện máy bay dựa trên âm thanh của chúng. Tuy nhiên, những hệ thống này phần lớn biến mất vào cuối Thế chiến II.

Các mối đe dọa trên không hiện nay như UAV, tên lửa hành trình cỡ nhỏ bay thấp, máy bay tàng hình có người lái và không người lái đặt ra thách thức đáng kể với những hệ thống radar thế hệ hiện tại. UAV còn được chế tạo bằng vật liệu không phản xạ sóng radar, khiến các hệ thống phòng không hiện đại rất khó phát hiện chúng.

Tổ săn UAV Ukraine trên xe bán tải lắp trung liên và đèn pha. Ảnh: BQP Ukraine

"Nếu thu được thông tin liên tục, chúng ta có thể dự đoán tốc độ và hướng bay của mục tiêu", ông Hecker nói. "Tiếp đến, phải tính toán tới chi phí đối phó và sử dụng vũ khí như pháo phòng không, loại vũ khí mà chúng ta bỏ qua trong thời gian dài. Sử dụng pháo phòng không để bắn hạ mục tiêu như UAV tự sát rất hiệu quả về chi phí".

Tướng Hecker đề cập đến việc các nhóm vũ trang do Iran hậu thuẫn, trong đó có lực lượng Houthi tại Yemen, sử dụng UAV tự sát tầm xa để tấn công vị trí của quân đội Mỹ trên bộ và trên biển tại Trung Đông. Theo ông, đây là một trong những ví dụ về việc mối đe dọa từ UAV tự sát đối với lực lượng Mỹ đã mở rộng về quy mô và phạm vi.

"Có lẽ cảm biến âm thanh của Ukraine sẽ trở thành phương án trong ngắn hạn để quân đội Mỹ giải quyết mối đe dọa từ UAV, cũng như cung cấp thông tin toàn cảnh liên tục hơn cho lực lượng phòng không các nước, đặc biệt khi họ nhắm vào mục tiêu nhỏ và bay thấp", biên tập viên Trevithick nhận định.

Nguyễn Tiến (Theo TWZ, Reuters, AFP)