Drone Mỹ gây thất vọng trên chiến trường Ukraine
Drone Mỹ ngày càng ít được trọng dụng trên chiến trường Ukraine vì giá thành cao, hay trục trặc và khả năng thích nghi kém linh hoạt với thực tế chiến đấu.
Công ty Skydio ở Thung lũng Silicon đã gửi hàng trăm máy bay không người lái cỡ nhỏ (drone) tốt nhất của họ tới Ukraine để hỗ trợ nước này đối phó Nga trên chiến trường. Nhưng mọi chuyện diễn ra không như mong muốn.
Drone của Skydio thường xuyên bay chệch hướng và mất tích do bị tác chiến điện tử Nga gây nhiễu tín hiệu. Công ty phải thiết kế một mẫu hoàn toàn mới để đối phó.
Hầu hết drone cỡ nhỏ của các công ty khởi nghiệp Mỹ đều không thể hoạt động tốt trong môi trường chiến đấu thực tế ở Ukraine, làm tiêu tan hy vọng về cơ hội bùng nổ doanh thu. Đây cũng là tin xấu đối với Lầu Năm Góc, nơi cần nguồn cung cấp đáng tin cậy hàng nghìn drone.
"Đặc điểm chung của mọi loại drone Mỹ ở Ukraine là chúng không hoạt động tốt như những loại khác", giám đốc điều hành Skydio Adam Bry nói.
Đã có một lượng lớn vốn đầu tư mạo hiểm đổ vào các công ty khởi nghiệp đang cố gắng chế tạo những chiếc drone chạy bằng trí tuệ nhân tạo (AI) với hy vọng bán chúng cho chính phủ Mỹ.
Các công ty khởi nghiệp đã tập trung vào drone thương mại có thể được chế tạo nhanh hơn và rẻ hơn so với drone quân sự cỡ lớn do các nhà thầu quốc phòng truyền thống sản xuất. Theo công ty dữ liệu PitchBook, gần 300 công ty công nghệ drone tại Mỹ đã huy động được tổng cộng khoảng 2,5 tỷ USD vốn đầu tư mạo hiểm trong hai năm qua.
Các quan chức Ukraine trong khi đó đánh giá drone do Mỹ sản xuất rất mỏng manh, gần như không vượt qua được công nghệ gây nhiễu và phá sóng GPS của Nga. Chúng thường không thể hoạt động với khoảng cách như được quảng cáo hay mang theo tải trọng lớn.
Theo Mykola Bielieskov, nhà phân tích cấp cao tại Come Back Alive, tổ chức từ thiện đã cung cấp hơn 30.000 drone cho quân đội Ukraine, đa số drone cỡ nhỏ Mỹ phát triển cho chiến trường đều kém hiệu quả.
Các giám đốc điều hành công ty drone Mỹ cho biết họ không lường trước được mức độ tác chiến điện tử trên chiến trường Ukraine. Trong trường hợp công ty Skydio, drone của họ được thiết kế vào năm 2019 để đáp ứng các tiêu chuẩn liên lạc do quân đội Mỹ đặt ra. Một số giám đốc điều hành các công ty khởi nghiệp cho hay những quy định quản lý khắt khe của Mỹ đối với các bộ phận drone và quy trình thử nghiệm chúng đã hạn chế đáng kể công năng cũng như tốc độ chế tạo drone.
Thứ trưởng Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số Ukraine Georgii Dubynskyi đánh giá những giới hạn trên đã được chứng minh trên chiến trường, khi drone chiến đấu cần được cập nhất và nâng cấp gần như theo ngày.
"Những chiếc đang hoạt động hôm nay chưa chắc đã hoạt động được vào ngày mai", ông nói. "Chúng tôi phải thích ứng với các công nghệ mới một cách nhanh chóng. Chu kỳ đổi mới trong cuộc chiến này rất ngắn".
Ukraine đã tìm cách để có được hàng chục nghìn drone cũng như các linh kiện drone từ Trung Quốc. Quân đội cũng đang sử dụng drone có sẵn của Trung Quốc, chủ yếu từ công ty DJI.
Ukraine còn phát triển ngành công nghiệp drone trong nước dựa vào linh kiện từ Trung Quốc. Các nhà máy Ukraine đang sản xuất hàng trăm nghìn drone nhỏ, rẻ tiền có thể mang theo chất nổ. Họ cũng sản xuất UAV cỡ lớn hơn có thể tấn công sâu vào lãnh thổ đối phương và cũng như tàu chiến Nga trên Biển Đen.
Dubynskyi cho biết Ukraine muốn thử nghiệm và sử dụng nhiều drone Mỹ hơn, song họ "phải tìm kiếm các giải pháp tiết kiệm chi phí".
Lực lượng Ukraine đang tiêu hao khoảng 10.000 drone mỗi tháng và họ không thể trang trải nếu mua drone đắt tiền của Mỹ. Nhiều mẫu drone thương mại Mỹ có giá cao hơn hàng chục nghìn USD so với mẫu do Trung Quốc sản xuất.
Chưa đầy một tháng sau khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát hồi năm 2022, Lầu Năm Góc đã phê duyệt cung cấp drone Switchblade 300 từ nhà thầu quốc phòng AeroVironment, trụ sở ở Virginia, cho Kiev.
Theo một cựu quân nhân Mỹ từng tham chiến ở Ukraine, Switchblade phải đối mặt với thách thức không nhỏ từ hệ thống tác chiến điện tử Nga.
Một phát ngôn viên AeroVironment cho biết năng lực gây nhiễu của Nga ảnh hưởng đến tất cả các mẫu drone, và công ty đã phải cập nhật sản phẩm để đối phó vấn đề này.
Dù vậy, drone Mỹ cũng có một số thành công nhất định. Theo Văn phòng Tổng công tố Ukraine, cảnh quay từ drone Skydio đã hỗ trợ các cuộc điều tra về cáo buộc "tội ác chiến tranh" của Nga.
Khoảng 60 drone của công ty Brinc, trụ sở tại Seattle, đã được triển khai để tìm kiếm cứu nạn và phát hiện binh sĩ bên trong các tòa nhà. Nhưng Brinc không chắc họ thực sự muốn tham gia vào lĩnh vực này.
"Liệu đây có phải là cơ hội lớn cho các công ty drone Mỹ?", giám đốc điều hành Brinc Blake Resnick đặt câu hỏi. "Tôi không dám chắc".
Công ty DJI của Trung Quốc đã cho thấy họ là thương hiệu drone được quân đội Ukraine ưa chuộng. DJI tuyên bố họ cố gắng hạn chế việc sử dụng drone của mình trong xung đột, nhưng không thể kiểm soát cách người dùng sử dụng chúng sau khi mua.
Mỹ gọi DJI là một công ty quân sự Trung Quốc và là công cụ giám sát của Bắc Kinh, điều DJI phủ nhận. Lầu Năm Góc đã cấm sử dụng drone DJI trong quân đội và quốc hội đang đề xuất cấm nhập khẩu các sản phẩm DJI mới vào Mỹ.
Trong một tuyên bố, DJI gọi lệnh cấm này có động cơ chính trị và là nỗ lực vận động hành lang của các công ty drone Mỹ đang cố gắng loại bỏ cạnh tranh.
Theo các giám đốc điều hành công ty drone và các cựu quan chức quốc phòng, những thiếu sót của các nhà sản xuất một phần bắt nguồn từ phản ứng chính sách của chính phủ đối với Trung Quốc.
Họ cho biết Bộ Quốc phòng đã áp đặt những yêu cầu nghiêm ngặt đối với các nhà sản xuất drone, trong đó có lệnh cấm sử dụng linh kiện Trung Quốc, khiến việc chế tạo trở nên đắt đỏ và khó khăn hơn.
Một phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh điều tối quan trọng là đảm bảo rằng drone có chuỗi cung ứng an toàn và đáp ứng các tiêu chuẩn quân sự.
Một chương trình của Lầu Năm Góc được triển khai vào năm 2020 nhằm giúp các công ty khởi nghiệp bán drone cho quân đội Mỹ đã yêu cầu nhà sản xuất không cập nhật phần mềm drone khi chưa được chính phủ chấp thuận.
Yêu cầu trên có thể khiến các drone Mỹ dễ bị vô hiệu hóa trước các biện pháp tấn công mạng và tác chiến điện tử ngày càng phát triển.
Đơn vị Đổi mới Quốc phòng, cơ sở nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Mỹ tại Thung lũng Silicon, điều hành chương trình hỗ trợ Skydio và các công ty khởi nghiệp drone khác. Người phát ngôn của đơn vị cho biết những thay đổi phần mềm trên drone phải được đánh giá về khả năng bảo mật và họ đang cố gắng hoàn thiện quy trình phê duyệt phần mềm mới trong vài ngày tới.
Giám đốc Bry cho hay nhân viên Skydio đã tới Ukraine 17 lần để thu thập nhận xét của các binh sĩ sử dụng. Theo ông, Skydio chế tạo drone dựa trên nhu cầu quân sự của Ukraine bởi các yêu cầu từ Bộ Quốc phòng Mỹ đôi khi rất khác với thực tế chiến trường.
Ukraine đã yêu cầu hàng nghìn chiếc Skydio X10 mới, có thiết bị radio có thể tự chuyển tần số ngay khi tín hiệu cũ bị gây nhiễu. Skydio cho biết mẫu mới cũng có khả năng định vị tốt hơn nên có thể bay ở độ cao lớn mà không cần GPS.
"Điều quan trọng đối với Skydio và ngành công nghiệp drone Mỹ nói chung là chúng ta phải giúp X10 thành công với quy mô lớn trên chiến trường Ukraine", ông nói. "Không có lựa chọn nào khác. Là một quốc gia, chúng ta không thể bỏ lỡ cơ hội này".
Vũ Hoàng (Theo WSJ)
Lính Ukraine kiệt sức và tức giận trên tiền tuyến
01:10 22/02/2024Nhiều binh sĩ Ukraine cảm thấy giận dữ vì không được thay quân sau nhiều tháng chiến đấu liên tục, trong khi thanh niên ở hậu phương trốn nhập ngũ.
Kỷ niệm 79 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Tết Độc lập ấm áp tình người Việt Nam tại Tanzania
09:50 03/09/2024Đại sứ Việt Nam tại Tanzania Vũ Thanh Huyền tự hào về 79 năm kiên định con đường Độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, nhân dân Việt Nam đã lập nên những chiến công hiển hách trong sự nghiệp đấu tranh, thống nhất đất nước, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, đưa nền kinh tế có những bước phát triển vượt bậc.
Tin thế giới 10/6: Tổng thống Nga sắp thăm Triều Tiên, lại xả súng tại Mỹ, Belarus tập trận hạt nhân với Nga
23:10 10/06/2024Philippines - Nhật Bản sắp ký thỏa thuận hợp tác quân sự, Mỹ hỗ trợ Israel giải cứu con tin tại Gaza, Giám đốc tình báo Canada bí mật tới Ấn Độ, Tổng thống Pháp giải tán Quốc hội… là một số sự kiện quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.
Ít nhất 16 người chết trong vụ xả súng hàng loạt ở Nga
09:30 24/06/2024Những tay súng không rõ danh tính đã đồng loạt xả súng vào thành phố lớn nhất vùng Dagestan là Makhachkala và thành phố ven biển Derbent, khiến ít nhất 15 cảnh sát và 1 linh mục thiệt mạng.
Lại nhận ‘hung tin’ đe dọa đánh bom khủng bố sân bay, Hàn Quốc ngay lập tức hành động
11:40 07/08/2023Ngày 7/8, giới chức Hàn Quốc thông báo, cảnh sát đã kiểm tra sân bay quốc tế Jeju sau khi nhận được thông tin về một bài đăng đe dọa đánh bom sân bay này trên mạng.
Indonesia tổ chức quốc khánh tại thủ đô mới
09:30 17/08/2024Hôm nay 17-8, Chính phủ Indonesia tổ chức buổi lễ lớn kỷ niệm 79 năm quốc khánh với điểm nhấn đặc biệt: các hoạt động kỷ niệm diễn ra tại thủ đô mới Nusantara, song song với màn chào mừng truyền thống ở Jakarta.
Mô hình tiêm kích hạm kiểu mới xuất hiện trên tàu sân bay Liêu Ninh
15:20 01/03/2024Hình ảnh tàu sân bay Liêu Ninh rời cảng cho thấy mô hình tiêm kích hạm tàng hình J-35 và J-15 biến thể mới trên boong, dường như là thử nghiệm trước khi biên chế.
Chủ tịch Tập Cận Bình: Trung Quốc thúc đẩy hiện đại hóa để có cơ hội ‘xích lại gần’ Ethiopia
11:40 24/08/2023Ngày 24/8, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định, hiện Bắc Kinh thúc đẩy hiện đại hóa với sự phát triển chất lượng cao, nhằm hướng đến những cơ hội hợp tác mới với Ethiopia.
Tình hình Ukraine: F-16 vào tầm ngắm của Nga, Moscow cảnh báo gắt; Hàn Quốc có thể đổi ý cấp đạn cho Kiev?
08:00 25/05/2023Trong bối cảnh phương Tây đang dần hình thành một liên minh máy bay chiến đấu dành cho Ukraine, trong đó có F-16, Nga cảnh báo, bất kỳ chiếc F-16 nào được cung cấp cho Kiev sẽ là 'mục tiêu hợp pháp' của Moscow.
