Ukraine đặt kỳ vọng vào mẫu UAV 'uy lực hơn pháo binh'

Ukraine cho rằng UAV góc nhìn thứ nhất sẽ là vũ khí giúp thay đổi cục diện chiến trường, bởi chúng rẻ hơn và hiệu quả hơn đạn pháo.

Bộ trưởng Công nghiệp Chiến lược Ukraine Oleksandr Kamyshin hôm 20/12 công bố kế hoạch sản xuất hơn một triệu máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV), vốn được các đơn vị tiền tuyến sử dụng thường xuyên để trinh sát và tấn công đối phương, cùng 10.000 UAV tự sát tầm trung và ít nhất 1.000 phi cơ có tầm xa với khả năng tấn công mục tiêu ở khoảng cách trên 1.000 km.

Bộ trưởng Kamyshin thêm rằng Ukraine có thể xuất xưởng khoảng 50.000 UAV FPV trong tháng này.

"UAV góc nhìn thứ nhất có lúc hoạt động hiệu quả hơn cả pháo binh. Vũ khí này thực sự là một cuộc cách mạng, dù công nghệ này cũng khá đơn giản", Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine Mykhailo Fedorov nhận xét trong cuộc phỏng vấn đăng cùng ngày.

Ông Fedorov cho biết UAV FPV đã trở thành vũ khí "thay đổi cục diện chiến trường", giúp quân đội Ukraine hạ lượng lớn khí tài Nga từ đầu chiến sự, song không tiết lộ số liệu cụ thể.

Binh sĩ Ukraine huấn luyện với UAV FPV tại tỉnh Dnipro hồi tháng 5. Ảnh: Reuters

UAV FPV là phi cơ điều khiển từ xa bằng tay cầm và bộ thiết bị đeo trên đầu, giúp người sử dụng có góc nhìn chân thực giống như đang ngồi trong buồng lái. Chúng được chế tạo từ các linh kiện giá rẻ và có thể lắp ráp ngay trên chiến trường. Phạm vi hoạt động của chúng là khoảng 15 km, tùy thuộc vào kích thước và tải trọng.

UAV FPV thường được trang bị đầu nổ lõm xuyên giáp (HEAT) của súng chống tăng RPG-7 hoặc các khối nổ văng mảnh, cho phép tấn công xe tăng, thiết giáp, pháo cũng như bộ binh. Loại UAV này chủ yếu được sử dụng làm vũ khí tự sát, song cũng có thể dùng để thả đạn nổ.

Theo Samuel Bendett, chuyên gia tại Trung tâm Phân tích Hải quân (CNA) có trụ sở tại Mỹ, UAV FPV có giá khoảng vài trăm USD, song có thể đảm nhiệm một phần vai trò của lính bắn tỉa, pháo binh và tên lửa, đặc biệt hiệu quả trong việc tiêu diệt xe tăng, thiết giáp có giá đắt gấp hàng nghìn lần.

Trong bối cảnh Ukraine dần cạn kiệt đạn pháo, UAV FPV có thể là giải pháp thay thế. Trong khi đạn pháo có giá thành cao và cần được bắn với số lượng lớn để chế áp đối phương, UAV FPV rẻ hơn nhiều và có khả năng tấn công chính xác vào chiến hào, hầm trú ẩn, thậm chí là cửa khoang xe tăng, thiết giáp, phát huy tối đa hiệu quả của đòn đánh.

"Vai trò của UAV càng nổi bật hơn khi cả hai bên đều không triển khai nhiều chiến đấu cơ có người lái ra tiền tuyến để tránh nguy cơ bị bắn hạ. Nếu một UAV bị tiêu diệt, một chiếc khác sẽ được triển khai thay thế ngay, do chúng có giá thành rẻ, dễ sản xuất", Bendett nói.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng cho biết việc tích lũy, triển khai UAV tự sát là "ưu tiên rõ ràng" của Ukraine, thêm rằng mạng lưới hậu cần nước này sẽ được tăng tốc để phục vụ hoạt động sản xuất UAV.

Oleksandr Shtupun, phát ngôn viên cánh quân nam Ukraine, khẳng định UAV FPV là "vũ khí hiệu quả", song chưa thể đảm nhận mọi nhiệm vụ chiến đấu, nên không quân, pháo binh và tác chiến điện tử vẫn cần thiết. Ông cũng cho rằng Ukraine cần được bổ sung "phương pháp hữu hiệu" để chống UAV FPV và các loại phi cơ không người lái khác của Nga.

Cục diện chiến sự Nga - Ukraine. Đồ họa: RYV

Bất chấp nỗ lực gần đây của Ukraine, Kiev bị đánh giá là đang tụt hậu so với Moskva về năng lực sản xuất UAV. Yury Fedorenko, chỉ huy đại đội Achilles thuộc Lữ đoàn xung kích số 92 Ukraine, hôm 12/12 thừa nhận Nga có lợi thế rất lớn khi sở hữu số lượng UAV nhiều gấp 7 lần đối phương ở tiền tuyến. Hai binh sĩ Ukraine ở Donetsk cho biết UAV FPV Nga hoạt động gần như "24 giờ mỗi ngày trong suốt cả tuần".

Moskva cũng được cho là đang chiếm ưu thế về khả năng chống UAV nhờ sở hữu các thiết bị tác chiến điện tử hiện đại. Một chỉ huy Nga tại mặt trận Bakhmut cho biết 90% UAV FPV do Ukraine triển khai tại đây không thể tiếp cận mục tiêu do bị gây nhiễu.

Phạm Giang (Theo Reuters, Newsweek)