Tin thế giới 17/8: Ukraine thiết quân luật thêm 90 ngày, Cuba và Brazil thắt chặt quan hệ, Thổ Nhĩ Kỳ thuê cảng biển chiến lược của Libya

Ngoại trưởng Mỹ liên lạc với công dân Whelan bị kết án ở Nga, Belarus tuyên bố hợp tác quân sự với Trung Quốc không nhằm vào nước thứ ba, Thụy Điển ủng hộ Philippines trong tranh chấp ở Biển Đông...là một số tin thế giới đáng chú ý 24 giờ qua.

Tin thế giới 17/8: Ukraine thiết quân luật thêm 90 ngày, Cuba và Brazil thắt chặt quan hệ, Thổ Nhĩ Kỳ thuê cảng biển chiến lược của Libya

Israel và Mỹ thử nghiệm thành công hệ thống phòng thủ tên lửa Arrow 3 tiên tiến vào ngày 22/1/2019. (Ảnh: Bộ Quốc phòng Israel)

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.

Châu Âu

*Ukraine tuyên bố cần vũ khí phương Tây "cho đến khi chiến thắng": Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba khẳng định Kiev cần nguồn cung vũ khí ổn định của phương Tây cho tới khi quân đội nước này đánh bật các lực lượng Nga ra khỏi tất cả những vùng lãnh thổ mà Moscow chiếm đóng ở Ukraine.

Trả lời phỏng vấn hãng tin AFP ngày 16/8, ông Kuleba nhấn mạnh: "Sự thật là cho tới khi chúng tôi giành chiến thắng, chúng tôi cần nhiều hơn, chúng tôi cần tiến về phía trước, vì chiến tranh là một thực tế, và trong thực tế này, chúng tôi cần phải chiến thắng. Không có cách nào khác". Ngoại trưởng Kuleba tuyên bố quân đội Ukraine sẽ giải phóng toàn bộ vùng lãnh thổ bị các lực lượng Nga chiếm đóng bất kể mất bao nhiêu thời gian.(AFP)

Tin liên quan

Ukraine khẳng định không từ bỏ lãnh thổ để đổi lấy ‘tấm vé’ vào NATO Ukraine khẳng định không từ bỏ lãnh thổ để đổi lấy ‘tấm vé’ vào NATO

*Cựu sĩ quan Mỹ khuyên Ukraine nên "đóng băng" xung đột với Nga: Trong một bài viết cho trang 19Forty five hôm 16/8, sĩ quan quân đội Mỹ về hưu Daniel Davis cho rằng Các Lực lượng Vũ trang Ukraine (VSU) sẽ không bao giờ có thể đánh bại quân đội Nga trên chiến trường, do đó, để không mất thêm lãnh thổ, Kiev cần phải đóng băng cuộc xung đột.

Theo ông Davis, Ukraine không có cách nào thực sự để đánh bại Nga, và việc Kiev cùng Washington "phớt lờ thực tế đau đớn này" càng lâu thì người dân Ukraine sẽ càng chịu nhiều thiệt hại và càng có thể mất nhiều lãnh thổ hơn.

Ông Davis cho biết thêm, theo thông tin tình báo bị rò rỉ của Mỹ, tính đến tháng 4, quân đội Ukraine đã có khoảng 130.000 binh sĩ bị loại khỏi vòng chiến đấu. Ông nói thêm con số đó có thể đã tăng mạnh sau khi Kiev phát động cuộc tấn công vào tháng 6.

Trước đó, ngày 16/8, cựu cố vấn của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Larry Johnson dự báo VSU sẽ ngừng chiến sự trong một tháng do mưa mùa Thu và do tổn thất về người và thiết bị.(Reuters)

*Ukraine cam kết không dùng vũ khí được cung cấp tấn công lãnh thổ Nga: Ngày 16/8, Ngoại trưởng Ukriane Dmytro Kuleba tuyên bố Kiev đã đưa ra các đảm bảo với một số quốc gia Tây Phi rằng quân đội nước này sẽ không sử dụng vũ khí đồng minh cung cấp tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Nga.

Ngoại trưởng Kuleba nói thêm: "Nếu các đối tác yêu cầu chúng tôi đảm bảo rằng vũ khí như vậy sẽ chỉ được sử dụng trên lãnh thổ Ukraine, chúng tôi sẽ đưa ra đảm bảo này và thực hiện nó. Kiev đã hứa như vậy và đã giữ đúng cam kết".

Ngoại trưởng Ukraine lưu ý rằng những lo ngại công khai của Tổng thống Nga Vladimir Putin về an ninh lương thực ở châu Phi là vô căn cứ, xét đến việc Moscow rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen. Ông nói: "Người dân ở châu Phi thấy rằng toàn bộ câu chuyện của ông Putin về cách ông ấy quan tâm đến các nước châu Phi đều là dối trá", đồng thời mô tả nông dân Ukraine và người dân ở châu Phi là nạn nhân chính trong quyết định của Moscow ngừng vận chuyển ngũ cốc an toàn đến và đi từ các cảng của Ukraine.(AFP)

*Ukraine gia hạn thiết quân luật thêm 90 ngày: Ngày 17/8, Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky đã ký thành luật gia hạn thiết quân luật và tổng động viên thêm 90 ngày, đến ngày 15/11. Trên kênh Telegram, Luật sư Yaroslav Zheleznyak xác nhận: "Tổng thống Zelensky đã ký thành luật về việc gia hạn thiết quân luật và lệnh tổng động viên thêm 90 ngày, tới ngày 15/11/2023". Việc gia hạn thiết quân luật ở nước này trong một khoảng thời gian như vậy đồng nghĩa với việc hủy bỏ cuộc bầu cử quốc hội ở Ukraine, dự kiến được tổ chức vào tháng 10. Không thể tổ chức bầu cử trong thời gian thiết quân luật.

Các dự luật trên được Quốc hội Ukraine thông qua vào ngày 27/7. (TASS)

* Nga hiện đại hóa hệ thống phòng không Pantsir-S: Ngày 17/8, Tập đoàn công nghiệp quốc phòng khổng lồ Rostec (Nga) cho biết chiến dịch quân sự đặc biệt của Moscow trên lãnh thổ Ukraine, đã buộc các nhà thiết kế Nga phải có tầm nhìn mới về các thiết bị quân sự và vũ khí được sử dụng, mà rất nhiều trong số đó đã được hoàn thiện tính đến kinh nghiệm thực chiến. Đại diện của Tập đoàn Rostec nói: "Tất cả những cải tiến cần thiết đối với hệ thống tên lửa phòng không Pantsir-S đã được đưa vào tổ hợp và giúp tăng hiệu quả hoạt động đối với các loại đạn 'phức hợp' và tên lửa tầm xa, kể cả tên lửa hành trình tàng hình tầm xa Storm Shadow. Kết quả thực chiến của nó cho thấy tính đúng đắn của các quyết định thiết kế đã được thông qua trước đó".

Việc hoàn thiện hệ thống tên lửa phòng không Pantsir-S, có tính đến kinh nghiệm thực chiến, đã được công bố hồi giữa tháng 5, tổ hợp này đã được "học" cách đối phó hiệu quả với Hệ thống rocket pháo binh cơ động cao (HIMARS) của Mỹ. Sau đó, Rostec cho biết hiệu quả đánh chặn tên lửa của Pantsir đạt 100%. (TASS)

* Belarus tuyên bố hợp tác quân sự với Trung Quốc không nhằm vào nước thứ ba: Tại cuộc gặp ngày 17/8, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko khẳng định với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc rằng hợp tác quân sự giữa hai nước không nhằm vào bất kỳ nước thứ ba nào. Tổng thống Lukashenko nhấn mạnh: "Thế giới đang đối mặt với sự hỗn loạn nghiêm trọng, và chúng ta phải mạnh mẽ...".

Ông đồng thời bày tỏ biết ơn đối về sự hỗ trợ của Trung Quốc trong các lĩnh vực hợp tác quân sự-kỹ thuật và quốc phòng. Theo Tổng thống Belarus, chuyến công du của ông Lý Thượng Phúc tới Minsk đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của một vị tướng thuộc Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) tới Belarus. Ông nói: "Hy vọng rằng đây sẽ không phải là lần cuối cùng, vì đây là vấn đề cực kỳ quan trọng đối với Belarus". Cùng ngày, kênh Pool One đưa tin cuộc tập trận quân sự chung tiếp theo giữa Trung Quốc và Belarus dự kiến sẽ diễn ra trong năm 2024. (Sputnik)

Châu Á – Thái Bình Dương

* 5 tay súng tấn công quản giáo giải cứu tù nhân Trung Quốc ở Campuchia: Tờ Khmer Times đưa tin sáng 17/8, một nhóm gồm 5 đối tượng có vũ trang đã xông vào phòng khám nha khoa Chum Chenda ở thành phố Siem Reap thuộc tỉnh Siem Reap (Tây Bắc Campuchia) để giải thoát một tù nhân người Trung Quốc, đối tượng được các quản giáo đưa đi khám răng.

Thông tin sơ bộ cho biết 4 quản giáo đã đưa phạm nhân người Trung Quốc tới phòng khám nha khoa trên. Trong khi chờ nha sĩ, 5 đối tượng bịt mặt, đeo găng tay và mang theo súng ngắn đã xông vào phòng khám, dùng súng uy hiếp các quản giáo và giúp tù nhân chạy thoát.

Trả lời báo giới địa phương, ông Chhem Savuth - Tổng Cục trưởng Tổng cục Trại giam thuộc Bộ Nội vụ Campuchia – cho biết đối tượng Chen Hsin Han (45 tuổi, người Trung Quốc) bị kết án tù giam hơn 50 năm với các tội danh liên quan đến ma túy. (Khmer Times)

*Trung Quốc không tin Nhật Bản kiểm soát được tình hình ở nhà máy Fukushima: Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân ngày 17/8 bày tỏ nghi ngờ liệu Nhật Bản có thể kiểm soát được tình hình tại nhà máy điện hạt nhân số Fukushima 1 sau vụ rò rỉ nước nhiễm xạ mới nhất từ một bể chứa tại cơ sở hạt nhân ngừng hoạt động này hay không.

Trả lời họp báo, ông Uông Văn Bân nói: "Vụ rò rỉ nước nhiễm xạ mới nhất, được lưu trữ tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1, làm dấy lên nghi ngờ trong cộng đồng quốc tế rằng liệu Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) của Nhật Bản có khả năng kiểm soát quá trình (xử lý nước bị nhiễm phóng xạ) hay không.

Trung Quốc một lần nữa kêu gọi Nhật Bản ghi nhận mối quan tâm chính đáng của cộng đồng quốc tế và người dân Nhật Bản" trong bối cảnh TEPCO có kế hoạch xả nước từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra biển.

Trước đó, TEPCO đã xác nhận rò rỉ nước từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima. Nhà điều hành cho biết sự cố xảy ra do một vòi bị trục trặc, được sử dụng để chuyển nước đã qua xử lý. Tuy nhiên, nước tích tụ vẫn còn bên trong hàng rào. (TASS)

*Mỹ coi Đài Loan (Trung Quốc) là đối tác quan trọng duy trì hòa bình-ổn định: Chủ tịch Hiệp hội Mỹ tại Đài Loan (AIT) Laura Rosenberger khẳng định cam kết "vững chắc" của Washington cung cấp khả năng tự vệ cho hòn đảo này trong một bữa tiệc có sự tham dự của một lãnh đạo của Đài Loan Lại Thanh Đức vào ngày 16/8 gần San Francisco.

Bà Rosenberger cho biết Đài Loan "là đối tác quan trọng trong các nỗ lực của Mỹ nhằm duy trì hòa bình và ổn định, bao gồm cả ở eo biển Đài Loan", đồng thời nhấn mạnh rằng ổn định là nguyên lý cốt lõi trong chính sách hai bờ eo biển lâu nay của Mỹ.

Bà nói thêm chính quyền Joe Biden "cam kết mở rộng quan hệ đối tác của Đài Loan trong những thể chế quốc tế nơi tình trạng nhà nước không phải là một điều kiện tiên quyết (để trở thành thành viên) cũng như sự tham gia của hòn đảo này với các đối tác và đồng minh cùng chung chí hướng như Paraguay". AIT, có trụ sở tại Virginia ngay bên ngoài thủ đô Washington, đại diện cho lợi ích của Mỹ tại Đài Loan. Mỹ là một trong những nhà cung cấp vũ khí và đối tác thương mại quan trọng nhất của Đài Loan. (Kyodo News)

*Thụy Điển ủng hộ Philippines trong tranh chấp ở Biển Đông: Bộ Quốc phòng Philippines ngày 16/8 cho biết Thụy Điển đứng về phía Philippines trong tranh chấp lãnh thổ của Manila với Bắc Kinh ở Biển Đông.

Động thái này diễn ra trong cuộc điện đàm giữa Đại sứ Thụy Điển tại Philippines Annika Thunborg với Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr. vào ngày 14/8. Trong cuộc điện đàm, hai bên đã thảo luận về "hợp tác thực chất" giữa Manila và Stockholm, đồng thời tái khẳng định cam kết chung của hai nước đối với quan hệ đối tác lâu dài.

Người phát ngôn bộ trên Arsenio Andolong nhấn mạnh: "Trao đổi về tình hình an ninh khu vực, Đại sứ Thunborg lưu ý những diễn biến ở Biển Hoa Nam (Biển Đông) và bày tỏ sự ủng hộ của Thụy Điển với lập trường của Philippines".

Một số quốc gia, trong đó có Đan Mạch, trước đó cũng bày tỏ ủng hộ Philippines trong bối cảnh Trung Quốc tiếp tục có những hành động gây hấn ở Biển Đông. (AFP)

Châu Mỹ

*Cuba và Brazil thắt chặt quan hệ: Bộ trưởng Ngoại giao Cuba Bruno Rodríguez đã tiếp người đứng đầu Văn phòng Cố vấn Đặc biệt của Tổng thống Brazil, ông Celso Amorim, tại La Habana.

Trong cuộc gặp, cả hai nhà ngoại giao đã tái khẳng định ý chí tăng cường quan hệ song phương và tận dụng những tiềm năng hiện có.

Chuyến thăm của ông Amorim tới Cuba diễn ra một tháng trước Hội nghị thượng đỉnh Nhóm 77 nước và Trung Quốc (G77 + Trung Quốc), dự kiến được tổ chức tại La Habana trong hai ngày 15 và 16/9.

Trước đó, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel đã gặp gỡ người đồng cấp Brazil Luiz Inácio Lula da Silva tại Paris hồi tháng 6. Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về mối quan hệ truyền thống giữa hai dân tộc và tiềm năng tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực cùng quan tâm.

Đây là cuộc gặp thứ hai giữa hai nguyên thủ sau khi ông Lula đảm nhận nhiệm kỳ tổng thống mới vào tháng 1 năm nay và bày tỏ mong muốn tiếp tục củng cố quan hệ với Chính phủ Cuba, vốn bị đóng băng trong nhiệm kỳ của cựu Tổng thống cực hữu Jair Bolsonaro (2019-2022). (TTXVN)

*Mỹ phê chuẩn việc bán hệ thống Arrow 3 của Israel cho Đức: Bộ Quốc phòng Israel ngày 17/8 cho biết Mỹ đã thông qua việc bán hệ thống phòng thủ tên lửa tầm xa Arrow-3 của Israel trị giá 3,5 tỷ USD cho Đức. Đây sẽ là thỏa thuận quốc phòng lớn nhất từ trước đến nay của Israel.

Arrow 3 là hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo do Israel và Mỹ cùng phát triển để đối phó với các mối đe dọa tầm xa, có thể bắn hạ các tên lửa phóng từ bên ngoài bầu khí quyển Trái Đất.

Hệ thống này đủ mạnh để tạo nên vỏ bọc bảo vệ cho các quốc gia láng giềng thuộc Liên minh châu Âu (EU) của Đức.

Arrow 3 cũng là một phần quan trọng trong hệ thống phòng thủ tên lửa nhiều tầng của Israel. (AP)

*Ngoại trưởng Mỹ liên lạc với công dân Whelan bị kết án ở Nga

Kênh truyền hình CNN ngày 16/8 dẫn một thạo nguồn tin xác nhận Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken đã có cuộc trò chuyện qua điện thoại với với Paul Whelan, công dân Mỹ bị kết tội làm gián điệp đang bị giam giữ ở Nga.

Trong cuộc gọi, Ngoại trưởng Blinken đã kêu gọi ông Whelan “hãy tin tưởng” rằng Mỹ đang làm mọi cách có thể để đưa cựu lính thủy đánh bộ này về nước.

Hồi tháng 5, Nhà Trắng đã thừa nhận khả năng nới lỏng các biện pháp trừng phạt Nga để đổi lấy các công dân Mỹ đang bị cầm tù ở “xứ sở Bạch dương”.

Tháng 6/2020, Tòa án Thành phố Moskva ra phán quyết buộc tội ông Whelan làm gián điệp chống Nga và kết án 16 năm tù giam. (Reuters)

*Colombia bắt đầu đàm phán lại FTA với Mỹ: Tổng thống Colombia, ông Gustavo Petro, ngày 16/8 cho biết Chính phủ nước này đang bắt đầu đàm phán lại Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với Mỹ, thị trường xuất khẩu chính của Colombia.

Tại cuộc họp diễn ra cùng ngày với các nhà sản xuất cà phê tại thị trấn Pitalio, thuộc tỉnh miền Nam Huila, Tổng thống Petro nhấn mạnh rằng thỏa thuận có hiệu lực trong 11 năm sẽ mở cánh cửa tiến vào thị trường Mỹ cho hàng trăm sản phẩm nông nghiệp của Colombia, quốc gia chủ yếu xuất khẩu cà phê, hoa và chuối.

FTA có hiệu lực kể từ ngày 15/5/2012 đã đưa Mỹ trở thành nước nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ chính của Colombia và là một trong những nhà đầu tư lớn nhất tại quốc gia Nam Mỹ này. Colombia là nền kinh tế lớn thứ tư ở Mỹ Latinh và hiện có 16 hiệp định thương mại với 62 quốc gia. (TTXVN)

Trung Đông – Châu Phi

*Ngoại trưởng Iran thăm Saudi Arabia: Truyền hình nhà nước Iran ngày 16/8 đưa tin Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian đến thăm Saudi Arabia trong ngày 17/8.

Tháng 6 vừa qua, Ngoại trưởng Saudi Arabia, Hoàng tử Faisal bin Farhan đã gặp các quan chức Iran trong chuyến thăm Tehran đầu tiên của mình sau khi 2 nước nối lại quan hệ ngoại giao hồi tháng 3.

Iran và Saudi Arabia đã nhất trí chấm dứt rạn nứt ngoại giao và thiết lập lại quan hệ sau nhiều năm thù địch, gây nguy hiểm cho sự ổn định khu vực ở vùng Vịnh, cũng như ở Yemen, Syria và Liban.

Năm 2016, Saudi Arabia đã cắt đứt quan hệ với Iran sau những người biểu tình tấn công đại sứ quán Saudi Arabia ở Tehran để trả thù việc Riyadh hành quyết một giáo sĩ Shiite nổi tiếng. (Reuters)

*Thổ Nhĩ Kỳ thuê cảng Homs của Libya lập căn cứ quân sự: Kênh truyền hình TRT Haber ngày 17/8 cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã thuê cảng Homs của Libya trong thời hạn 99 năm để thiết lập căn cứ quân sự.

Cần lưu ý rằng tại căn cứ quân sự được thành lập trong khu vực, dự kiến sẽ triển khai các hệ thống máy bay không người lái (UAV) và hệ thống phòng không của Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo kênh truyền hình trên, Trung tâm Chiến lược Hàng hải và Toàn cầu của Thổ Nhĩ Kỳ lưu ý rằng việc thành lập một căn cứ quân sự tại cảng cho thuê "sẽ đảm bảo việc bảo vệ phòng ngừa tại các khu vực thuộc quyền tài phán hàng hải của Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như sự an toàn của các tàu thương mại". Báo cáo cũng nêu rõ rằng trong khuôn khổ "hợp tác quân sự giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Libya trên một tầm cao mới, việc chuyển giao căn cứ không quân Vatie cho Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng cũng nằm trong chương trình nghị sự". (Aljazeera)

*Syria: Giao tranh tiếp diễn, 51 dân thường thiệt mạng: Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) cho biết ít nhất 51 thường dân, trong đó có 15 trẻ em, đã thiệt mạng trong các cuộc oanh tạc vào một số khu vực do quân nổi dậy kiểm soát trên khắp Syria trong ngày 17/8.

Theo SOHR, ít nhất 13 người, trong đó có 3 trẻ em, đã thiệt mạng trong các cuộc không kích và pháo kích của quân chính phủ vào khu vực Đông Ghouta bên ngoài thủ đô Damascus. Một nhiếp ảnh gia của hãng AFP cho hay, trong số các khu vực bị nhắm mục tiêu có thị trấn Douma, nơi thị trường trung tâm bị tấn công.

SOHR nói thêm rằng các cuộc oanh tạc của Chính phủ Syria cũng nhằm vào 2 khu dân cư phía Đông thành phố Aleppo do quân nổi dậy chiếm giữ, khiến 15 người thiệt mạng, trong đó có 6 trẻ em. Các cuộc tấn công và pháo kích ở các khu vực khác nhau của tỉnh Idlib miền Tây Bắc cũng làm 23 thường dân thiệt mạng. (AFP)

*Iran kêu gọi khởi kiện những người thực thi lệnh trừng phạt của phương Tây: Thư ký Hội đồng Nhân quyền cấp cao Iran - ông Kazem Gharibabadi - ngày 16/8 tuyên bố những người là nạn nhân của các biện pháp trừng phạt đơn phương do phương Tây áp đặt đối với Tehran nên đệ đơn kiện những đối tượng thi hành các lệnh trừng phạt này lên hệ thống tòa án phương Tây và quốc tế.

Ông Gharibabadi đã đưa ra tuyên bố trên tại hội nghị về “tác động của các biện pháp trừng phạt tàn nhẫn đối với sức khỏe bệnh nhân” tại thủ đô Tehran. Mô tả các biện pháp trừng phạt của phương Tây do Mỹ dẫn đầu là “tội ác chống lại loài người”.

Ông Gharibabadi cũng dẫn lời một quan chức Liên hợp quốc đánh giá các biện pháp trừng phạt đã gây ra tác động nghiêm trọng đối với những bệnh nhân Iran mắc các bệnh hiếm gặp, chẳng hạn tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân Iran mắc bệnh thiếu máu tăng gấp 4 lần.

Tehran đã nhiều lần khẳng định mặc dù Washington tuyên bố các mặt hàng nhân đạo, bao gồm thuốc men và thực phẩm, không được đưa vào danh sách trừng phạt, song trên thực tế, các lệnh cấm đối với hoạt động xuất khẩu dầu mỏ và lĩnh vực ngân hàng của Iran đã ngăn cản quốc gia Trung Đông nhập khẩu những mặt hàng nêu trên.(Gulf News)