Số phận xác tàu Titanic Ấn Độ chứa kho báu 45 triệu USD

Tàu SS Tilawa chở số thỏi bạc trị giá 43 triệu USD được phán quyết thuộc quyền sở hữu của Nam Phi hơn 80 năm sau khi chìm xuống Ấn Độ Dương.

Tàu SS Tilawa trước khi bị đắm. Ảnh: Baird Maritime

Hôm 8/5, Tòa án tối cao Anh (UKSC) cấp quyền sở hữu xác tàu đắm có biệt danh "Titanic Ấn Độ" từ Thế chiến II và kho báu trị giá ước tính 43 triệu USD trên tàu cho Cộng hòa Nam Phi, theo Popular Science. Phán quyết này kết thúc cuộc chiến pháp lý căng thẳng giữa Nam Phi và Argentum Exploration Ltd., một công ty trục vớt hàng hải, đối với xác tàu đắm từng thu hút những thợ săn kho báu suốt nhiều năm.

Ngày 23/11/1942, một ngày đầy ắp những sự kiện quan trọng thời Thế chiến II bao gồm Chiến dịch sao Thiên Vương, bi kịch của tàu SS Tilawa xảy ra khi con tàu chìm xuống đáy đại dương. SS Tilawa không phải tàu quân sự mà là tàu chở hành khách và hàng hóa, vận chuyển 222 thủy thủ, 732 hành khách, 4 pháo thủ và 6.000 tấn hàng hóa, bao gồm nhiều thỏi bạc.

Khởi hành từ Bombay (ngày nay là Mumbai), SS Tilawa lên đường tới Durban, Nam Phi, chở theo số bạc dùng để đúc tiền xu, nhưng không bao giờ đến đích. Khi tới gần quần đảo Seychelles, tàu Tilawa trúng hai quả ngư lôi, mỗi lần cách nhau một giờ, bắn từ tàu ngầm I-29 của Hải quân Hoàng gia Nhật Bản. Con tàu chìm sau khi trúng quả ngư lôi thứ hai cùng với 280 người. Những người còn lại trôi dạt suốt hai ngày trước khi tàu HMS Birmingham tới nơi và cứu 674 người sống sót.

SS Tilawa có biệt danh "Titanic Ấn Độ" do gợi liên tưởng tới vụ đắm tàu RMS Titanic vào năm 1912 khiến khoảng 1.500 người tử vong. SS Tilawa được cho là "tàu chở hành khách và hàng hóa duy nhất bị tấn công trên Ấn Độ Dương trong Thế chiến II.

Năm 2017, 75 năm sau khi tàu SS Tilawa chìm, số thỏi bạc quý giá trên tàu cuối cùng được thu thập. Tay đua xe người Anh Ross Hyett thành lập công ty Argentum Exploration Ltd. vào năm 2012 với mục tiêu tìm kiếm xác tàu thời chiến chở kho báu. Tháng 7 năm đó, công ty của Hyett hợp tác với Advanced Maritime Services (AMS) để tìm xác tàu SS Tilawa. AMS mất khoảng hai năm để xác định chính xác địa điểm đắm của tàu SS Tilawa. Sau đó, AMS sử dụng biện pháp công nghệ cao tinh vi để tiến hành hoạt động trục vớt.

Tàu biển đa dụng Seabed Worker của Na Uy được sử dụng để thu hồi thỏi bạc từ xác tàu SS Tilawa dưới Ấn Độ Dương. Các chuyên gia mất 6 tháng để kéo 2.364 thỏi bạc từ độ sâu khoảng 3.500 m, theo Baird Maritime. Thu hồi bạc từ đáy biển sâu là việc dễ dàng. Vận chuyển kho báu là nhiệm vụ khó khăn hơn nhiều, đặc biệt khi đội trục vớt phải di chuyển trong tình hình tranh chấp về quyền sở hữu. Do số bạc được bảo đảm bởi chính phủ Anh, Seabed Worker, và tàu đồng hành là Pacific Askari phải thực hiện hành trình trở lại Anh.

Sau khi những con tàu tới Southampton, Argentum tuyên bố quyền sở hữu xác tàu. Nhưng Cộng hòa Nam Phi cũng đòi quyền sở hữu. Tòa án cấp cao và Tòa phúc thẩm ban đầu công nhận quyền sở hữu của Argentum, nhưng UKSC lật ngược các phán quyết trước đó và kết luận có lợi cho Nam Phi bởi số bạc mà tàu SS Tilawa chở phục vụ mục đích đúc tiền cho nước này.

An Khang (Theo Popular Mechanics)