Nam Phi chỉ trích Israel tại Tòa án Công lý Quốc tế

Tòa án Công lý Quốc tế mở phiên điều trần vụ Nam Phi kiện Israel, nơi Pretoria chỉ trích Tel Aviv có hành vi "diệt chủng" ở Gaza.

"Israel có ý định diệt chủng người Palestine, điều đó thể hiện rõ qua cách thức họ tiến hành cuộc tấn công quân sự này. Ý định hủy diệt Gaza được dung dưỡng từ cấp cao nhất trong nhà nước Irael", Tembeka Ngcukaitobi, luật sư của Tòa án Tối cao Nam Phi, nói khi bắt đầu phiên điều trần tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) ở The Hague, Hà Lan ngày 11/1.

Phiên điều trần diễn ra sau khi Nam Phi cuối tháng trước đệ đơn kiện lên ICJ, cho rằng Israel vi phạm nghĩa vụ được quy định trong Công ước về Ngăn ngừa và Trừng phạt tội Diệt chủng. Nam Phi cáo buộc Israel tiến hành chiến dịch tấn công Gaza với mục đích "hủy diệt người Palestine".

Phiên điều trần vụ kiện của Nam Phi đối với Israel tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) ở The Hague, Hà Lan ngày 11/1. Ảnh: AFP

Adila Hassim, một luật sư khác của Tòa án Tối cao Nam Phi, cho rằng người dân Palestine hứng chịu "mất mát không thể bù đắp được về nhân mạng, tài sản, nhân phẩm mỗi ngày" vì chiến dịch của Israel.

"Không gì có thể ngăn chặn sự thống khổ, ngoài phán quyết của tòa án này", luật sư Hassim cho hay. "Chiến dịch ném bom của Israel nhằm hủy hoại cuộc sống của người Palestine và đã đẩy người Palestine đến bờ vực nạn đói".

Theo bà Hassim, những gì diễn ra trong 13 tuần Israel tiến hành chiến dịch ở Gaza là "bằng chứng cho thấy kiểu hành vi và ý định không thể chối cãi về diệt chủng".

Bộ trưởng Tư pháp Nam Phi Ronald Lamola nói nước này lên án vụ đột kích ngày 7/10 của Hamas vào lãnh thổ Israel, nhưng cho rằng bất kỳ cuộc tấn công nào đều không thể biện minh cho việc vi phạm công ước về diệt chủng.

"Phản ứng của Israel đối với cuộc tấn công ngày 7/10 đã vượt qua ranh giới này và gia tăng mức độ vi phạm công ước", ông Lamola nói.

Trong phiên điều trần, Nam Phi, quốc gia từ lâu duy trì quan điểm ủng hộ người Palestine, cũng yêu cầu đình chỉ lập tức các cuộc tấn công trên không và trên bộ của Israel vào Gaza.

Tổng thống Israel Isaac Herzog đầu tuần này nói "không gì tồi tệ và phi lý hơn" vụ kiện của Nam Phi, đồng thời chỉ trích Pretoria "đạo đức giả". Các đại diện của Israel sẽ trình bày lập luận trước tòa trong ngày 12/1.

Công ước về Ngăn ngừa và Trừng phạt tội Diệt chủng năm 1948 định nghĩa diệt chủng là "những hành vi được thực hiện với mục đích tiêu diệt toàn bộ hoặc một phần nhóm dân tộc, sắc tộc, chủng tộc hoặc tôn giáo". Nam Phi chỉ ra chiến dịch ném bom kéo dài của Israel đã giết chết hơn 23.000 người ở Dải Gaza.

ICJ có thể ra phán quyết trong vài tuần tới. Phán quyết của ICJ mang tính ràng buộc và không thể bị kháng cáo. Tuy nhiên, các quốc gia không phải lúc nào cũng tuân thủ, do cơ quan này không có phương thức đảm bảo thực thi phán quyết.

Mặc dù vậy, một phán quyết bất lợi đối với Israel chắc chắn sẽ gia tăng áp lực chính trị lên nước này, thậm chí có thể trở thành cái cớ cho các lệnh trừng phạt quốc tế.

Cảnh sát Hà Lan đã ngăn chặn các cuộc biểu tình đối đầu ở Hague khi phiên điều trần diễn ra. Hàng trăm người ủng hộ Israel vẫy cờ tuần hành trên đường phố, trong khi nhóm nhỏ hơn ủng hộ Palestine giơ biểu ngữ phản đối Tel Aviv.

Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)