Lớp lớp trở ngại khiến Ukraine phản công ì ạch

TPO - Giới phân tích quân sự tin rằng chiến dịch phản công của Ukraine ở miền Nam nước này có thể quyết định số phận của cuộc xung đột. Tuy nhiên, địa hình phần lớn bằng phẳng ở chiến trường này khiến cuộc tiến quân của Kiev gặp nhiều rủi ro hơn.

Lực lượng Ukraine gặp trở ngại lớn về địa hình khi triển khai phản công ở miền Nam.(Đồ hoạ: NYT)

Lực lượng Ukraine gặp trở ngại lớn về địa hình khi triển khai phản công ở miền Nam.(Đồ hoạ: NYT)

Giới chức Ukraine khẳng định, cuộc phản công đang diễn ra theo kế hoạch, dù rõ ràng thông tin trên các nguồn mở cho thấy nhiều phương tiện của Ukraine, trong đó có những xe tăng và xe bọc thép chở quân mà phương Tây mới cung cấp, bị hư hại và phá hủy. Lực lượng của Kiev đã giành lại một số ngôi làng nhỏ, nhưng thương vong của phía Ukraine rất nặng nề.

Tốc độ phản công chậm có thể là kết quả của một số yếu tố. Quân đội Nga thể hiện năng lực phòng thủ tốt và các đội hình của họ liên tục cải thiện chiến thuật.

Cuộc nổi dậy ngắn ngủi của nhóm Wagner hôm 24/6 không tác động ngay lập tức đến tiền tuyến ở miền Nam Ukraine. Không một binh lính nào rời vị trí để trở về bảo vệ nước Nga. Tuy nhiên, theo giới phân tích, quân đội Ukraine có thể tận dụng những hỗn loạn và mất tinh thần của đối phương để cố gắng đạt được một số bước tiến.

Để lộ quá nhiều

Địa hình là một trở ngại lớn đối với Ukraine và có lợi để Nga phòng thủ.

Các loại cây trồng như lúa mì, ngô và hoa hướng dương có thể giúp bộ binh Ukraine che giấu hoạt động ở mức độ hạn chế khi tiến công, nhưng không có mấy tác dụng trong ngăn chặn đạn và pháo.

Quân đội Ukraine được xe tăng và xe bọc thép hỗ trợ, mang theo những vũ khí hạng nặng cần thiết để đánh bật lực lượng Nga khỏi vị trí cố thủ. Tuy nhiên, các phương tiện như vậy không chỉ dễ bị nhìn thấy mà còn gây ồn ào.

Để Ukraine có thể giành lại lãnh thổ, sự kết hợp giữa xe bọc thép và bộ binh sẽ phải đi qua các tuyến đường mà Nga đã đặt mìn. Những cánh đồng rộng mở và đường đi cần được dò mìn trước khi có bất kỳ cơ hội nào để tiến lên.

Phương Tây đã cung cấp cho Ukraine thiết bị rà phá bom mìn. Nhưng ngay cả với những thiết bị này, nhiệm vụ vẫn rất khó khăn. Hình ảnh về thời gian đầu của cuộc phản công cho thấy các máy ủi dọn mìn bị đứng im và xe bọc thép của Ukraine bị phá hủy. Binh lính Ukraine cho biết, các bãi mìn được dọn sạch sẽ nhưng nhanh chóng bị Nga cài lại.

Khi lực lượng rà phá bom mìn của Ukraine đi trước để dọn đường, họ sẽ phải hứng chịu hỏa lực pháo binh, xe tăng và cả trực thăng của Nga.

Những hàng cây bao quanh cánh đồng ở phía Nam Ukraine trở thành điểm phòng thủ tự nhiên. Vào mùa hè, tán lá phát triển đầy đủ giúp Nga che chắn hệ thống phòng thủ của họ khỏi bị phát hiện từ trên cao.

Dưới tán lá cây rậm rạp, binh lính Nga có thể giấu xe tăng, các tổ hợp tên lửa chống tăng và bộ binh. Xa hơn sau tiền tuyến, pháo binh và phòng không cũng có thể được bố trí giữa các cây xanh. Sự kết hợp này đủ để ngăn chặn hoặc trì hoãn bước tiến quân của Ukraine. Vì thế, Ukraine cần dùng pháo tấn công các điểm phòng thủ này trước khi đưa quân tiến lên.

Trong suốt cuộc xung đột, việc bắn phá những khu vực như vậy chỉ đơn giản để phá hủy cây cối và bụi rậm, làm lộ boongke và chiến hào của đối phương.

Hàng cây cũng giúp cản tầm nhìn của hệ thống phòng không. Lực lượng phi công trực thăng Nga được đào tạo bài bản có thể bay ngang tầm cây, tự bảo vệ họ trước các tên lửa phòng không tầm ngắn trước khi lao lên và nã đạn vào lực lượng Ukraine.

Khi Ukraine mất hơn 1 năm để chuẩn bị cho cuộc phản công, các lực lượng Nga cũng có nhiều thời gian để xây dựng mạng lưới công sự dày đặc. Trong suốt cuộc xung đột, quân đội Ukraine cho biết các chiến hào của Nga thường được xây dựng tốt và sâu, bảo vệ quân đội bên trong khỏi hỏa lực pháo binh.

Thông thường, lực lượng của cả hai bên sẽ che giấu đỉnh chiến hào bằng cành cây và khúc gỗ, vì vậy đội hình tiến công sẽ không thể nhìn thấy cho đến khi quá muộn.

Tuy nhiên, chiến hào nằm thấp cũng bất lợi cho lực lượng phòng thủ. Nếu không có liên lạc liên tục giữa các công sự liền kề, họ có thể dễ dàng bị đánh úp hoặc bỏ qua.

Video gần đây do một đơn vị hoạt động đặc biệt của Ukraine đăng tải cho thấy điều đó: Một nhóm nhỏ binh lính xâm nhập vào chiến hào của Nga và nhanh chóng hạ gục những người bên trong khi cả nhóm không hề hay biết.

Xen kẽ giữa những cánh đồng và hàng cây là một số ngôi làng và thị trấn nhỏ, trở thành chướng ngại vật làm chậm bất kỳ cuộc tấn công nào. Các khu định cư thường được xây dựng dọc theo địa hình quan trọng, như sông, rừng hoặc những vùng đất cao ở miền Nam Ukraine.

Những ngôi nhà 2-3 tầng trở thành điểm quan sát tốt cho quân Nga. Các tòa nhà có thể che chắn cho các phương tiện khỏi hỏa lực pháo binh. Đường nông thôn cũng là những điểm chặn tự nhiên có thể được tận dụng để sắp xếp đội hình tên lửa chống tăng.

Trong những chiến dịch trước đó ở miền Đông Ukraine, nhiều ngôi làng nhỏ gần như bị phá hủy hoàn toàn vì cả hai bên đều tìm cách loại bỏ lá chắn của đối phương. Dọn dẹp các ngôi làng giành lại được cũng là nhiệm vụ tốn thời gian và nguy hiểm, vì đó thường là nơi đối phương gài bẫy trước khi rút đi.

Ukraine đã giành lại một số ngôi làng từ khi mở chiến dịch phản công, nhưng không rõ liệu các lực lượng của nước này có đủ nguồn lực để chọc thủng hệ thống phòng thủ của Nga xung quanh những khu dân cư lớn hơn như Tokmak hay không. Trước khi chiến tranh nổ ra, thành phố này có dân số khoảng 30.000 người.

Điều gì tiếp theo?

Ukraine dành nhiều tháng để tích lũy vũ khí được phương Tây cung cấp và huấn luyện hàng chục nghìn binh lính để phản công. Trong khi đó, Nga cũng có thời gian để chuẩn bị mạng lưới công trình phòng thủ dày đặc để giữ vững vị trí của mình.

Cho đến nay, những gì Ukraine đạt được vẫn khiêm tốn so với mục tiêu của họ là cắt đứt cây cầu nối bán đảo Crimea với đất liền Nga.

Dù giới phân tích quân sự cho rằng còn quá sớm để đưa ra kết luận về tiến độ phản công, nhưng giới chức Ukraine đang cố gắng giảm bớt kỳ vọng về việc họ có thể giành lại lãnh thổ nhanh chóng.

“Chúng tôi chắc chắn muốn đạt được những bước tiến lớn hơn”, Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky nói trong một cuộc phỏng vấn với BBC. Nhưng ông khẳng định vẫn tự tin và cho rằng những kỳ vọng về thành công nhanh chóng là không thực tế.

Các nhà phân tích quân sự cho rằng cuộc phản công mạnh mẽ hơn có thể sẽ diễn ra trong vài tuần tới, hoặc có thể vài tháng. Ukraine vẫn có lực lượng dự bị, vì vậy vẫn phải chờ xem liệu nước này có thể vượt qua nhiều trở ngại và tiến sâu hơn ở phía Nam hay không.