Ba Lan hủy điều tra vụ rơi máy bay chở tổng thống năm 2010

Chính phủ Ba Lan giải tán ủy ban phụ trách điều tra vụ tai nạn máy bay ở miền tây Nga khiến tổng thống Lech Kaczynski thiệt mạng năm 2010.

Phó thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Wladyslaw Kosiniak-Kamysz đã khép lại cuộc điều tra vụ tai nạn máy bay ở Smolensk, miền tây Nga, khiến tổng thống khi đó Lech Kaczynski và 95 người thiệt mạng năm 2010, Bộ Quốc phòng Ba Lan thông báo ngày 15/12.

Ông Kosiniak-Kamysz giải tán ủy ban điều tra được thiết lập năm 2016 bởi Jaroslaw Kaczynski, anh song sinh của cố tổng thống Lech. Ông Jaroslaw khi đó là lãnh đạo đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền và có sức ảnh hưởng lớn trên chính trường.

Ủy ban này đặt mục tiêu chứng minh Nga chịu trách nhiệm về tai nạn, nhưng chưa bao giờ đưa ra được bằng chứng thuyết phục. Đảng PiS luôn đặt câu hỏi về kết luận điều tra chính thức rằng tai nạn do sai sót con người và thời tiết xấu, nghiêng về giả thuyết đã xảy ra một vụ nổ trên không.

Suốt nhiều năm, PiS hàng tháng đều tổ chức lễ tưởng niệm các nạn nhân và nhấn mạnh cần "tìm ra sự thật".

Lực lượng cứu hộ Nga tại hiện trường máy bay Tupolev Tu-154 của chính phủ Ba Lan rơi ở gần sân bay Smolensk, miền tây Nga ngày 10/4/2010. Ảnh: AFP

"Đây là dấu chấm hết cho những lời dối trá trên danh nghĩa chính phủ, dừng chi hàng trăm triệu zloty cho các hoạt động không liên quan đến tìm nguyên nhân thảm kịch, nhưng lại tác động nhiều đến chính trị", Thứ trưởng Quốc phòng Ba Lan Cezary Tomczyk bình luận về quyết định của ông Kosiniak-Kamysz.

"Đây thực sự là một khoảnh khắc lịch sử khi nhà nước Ba Lan cuối cùng cũng chấp nhận sự thật, rằng việc tìm ra nguyên nhân của thảm họa phụ thuộc vào các chuyên gia, chứ không phải các chính trị gia", Tomczyk nói thêm.

Ba Lan sẽ bổ nhiệm một nhóm chuyên gia để "kiểm tra mọi khía cạnh" hoạt động của ủy ban.

Quyết định mới được đưa ra vài ngày sau khi Ba Lan có thủ tướng mới là ông Donald Tusk, chính là người đã lãnh đạo nước này vào thời điểm vụ rơi máy bay xảy ra. Lãnh đạo ủy ban điều tra Antoni Macierewicz đã chỉ trích ông Tusk vì không tìm cách thu hồi mảnh vỡ máy bay về nước. Ông Jaroslaw nói ông Tusk "có trách nhiệm đạo đức" với cái chết của tổng thống Lech.

Chiếc Tupolev Tu-154 chở tổng thống Kaczynski, đệ nhất phu nhân cùng hàng loạt quan chức cấp cao nước này gặp nạn tháng 4/2010 tại Smolensk, miền tây Nga, khi cố hạ cánh trong điều kiện sương mù dày đặc. Toàn bộ người trên khoang thiệt mạng. Phái đoàn khi đó đang đến dự một lễ tưởng niệm người Ba Lan chết trong Thế Chiến II.

Kiểm soát viên không lưu của Nga cho biết họ đã khuyên các phi công nên đổi hướng đến Minsk, thủ đô nước láng giềng Belarus. Phi trường nhỏ ở Smolensk không có các thiết bị hỗ trợ cần thiết cho máy bay trong thời tiết sương mù.

Vị trí phi cơ Tupolev-154 của chính phủ Ba Lan gặp nạn năm 2010. Đồ họa: Guardian

Như Tâm (Theo AFP, Polskie Radio)