Ba Lan dừng kiện Nga về tai nạn khiến tổng thống thiệt mạng năm 2010

Ba Lan dừng kiện Nga lên Tòa án Nhân quyền châu Âu liên quan tai nạn máy bay gần Smolensk, khiến tổng thống nước này thiệt mạng năm 2010.

"Một bên trong thỏa thuận không còn tồn tại sau khi ủy ban tái điều tra tai nạn máy bay giải thể theo quyết định của Bộ trưởng Quốc phòng Wladyslaw Kosiniak-Kamysz hôm 18/12. Do đó, Ngoại trưởng Ba Lan đã thông báo cho luật sư Ben Emmerson về chấm dứt khởi kiện Nga lên Tòa án Nhân quyền châu Âu (ECHR)", Bộ Ngoại giao Ba Lan cho biết ngày 22/1.

Bộ Ngoại giao Ba Lan nhắc đến thỏa thuận được ký ngày 10/10/2023 giữa ngoại trưởng nước này khi đó là Zbigniew Rau, chủ tịch ủy ban tái điều tra tai nạn máy bay Antoni Macherevich và luật sư Emmerson. Các bên dự định kiện Nga lên ECHR liên quan tai nạn máy bay ở Smolensk, miền tây Nga, khiến tổng thống Ba Lan Lech Kaczynski và 95 người thiệt mạng năm 2010.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm nay từ chối bình luận về thông tin, nhưng cho biết Nga luôn phản đối chính trị hóa vụ tai nạn máy bay năm 2010 và hy vọng Ba Lan duy trì nhận thức đúng để "có khởi đầu mới".

Lực lượng cứu hộ Nga tại hiện trường tai nạn máy bay Tupolev Tu-154 của chính phủ Ba Lan ở gần sân bay Smolensk, miền tây Nga ngày 10/4/2010. Ảnh: AFP

Jaroslaw Kaczynski, anh song sinh của cố tổng thống Lech, thiết lập ủy ban tái điều tra năm 2016. Ủy ban này đặt mục tiêu chứng minh Nga chịu trách nhiệm về tai nạn, nhưng chưa bao giờ đưa ra được bằng chứng thuyết phục.

Ông Jaroslaw khi đó là lãnh đạo đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền và có sức ảnh hưởng lớn trên chính trường. Đảng PiS luôn đặt câu hỏi về kết luận điều tra chính thức rằng tai nạn do sai sót con người và thời tiết xấu, nghiêng về giả thuyết đã xảy ra một vụ nổ trên không.

Chiếc Tupolev Tu-154 chở tổng thống Kaczynski, đệ nhất phu nhân cùng hàng loạt quan chức cấp cao nước này gặp nạn tháng 4/2010, khi cố hạ cánh trong điều kiện sương mù dày đặc. Toàn bộ người trên khoang thiệt mạng. Phái đoàn khi đó đang đến dự một lễ tưởng niệm người Ba Lan chết trong Thế Chiến II.

Kiểm soát viên không lưu của Nga cho biết họ đã khuyên các phi công nên đổi hướng đến Minsk, thủ đô nước láng giềng Belarus. Phi trường nhỏ ở Smolensk không có các thiết bị hỗ trợ cần thiết cho máy bay trong thời tiết sương mù.

Vị trí phi cơ Tupolev-154 của chính phủ Ba Lan gặp nạn năm 2010. Đồ họa: Guardian

Như Tâm (Theo TASS, AFP)