Xử trí tai nạn dịp Tết cho trẻ

Trẻ bị bỏng ở phần da nông có thể dùng lá nha đam xẻ mỏng, áp vào da; nếu tím tái, khó thở do hóc dị vật cần được đưa đến bệnh viện ngay.

BS.CKI Đặng Thị Oanh, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết dịp Tết, nhiều gia đình tất bật trang trí nhà cửa, nhộn nhịp mua bán, ít có thời gian trông trẻ. Bé thường hiếu động có thể gặp phải các tai nạn sinh hoạt. Sơ cứu sai cách có thể khiến trẻ bị biến chứng nặng hơn, có thể tử vong.

Trẻ dễ bị té ngã khi đi hoặc chạy vào khu vực người lớn đang lau nhà, leo trèo các vị trí cao hoặc trong các tình huống xô đẩy. Bé có thể bị tổn thương ngoài da, chảy máu, rách cơ, bầm tím, tổn thương xương khớp như bong gân, trật khớp, gãy xương, nặng hơn là chấn thương sọ não gây tụ máu, xuất huyết...

Với vết thương sưng, bầm hoặc bong gân, phụ huynh có thể đắp khăn lạnh hoặc chườm đá vào vị trí tổn thương. Khi trẻ bị vết thương hở, chảy máu, nên rửa sạch bằng nước muối sinh lý hoặc nước sát trùng và băng ép lại. Trường hợp trẻ gãy xương và chấn thương sọ não, phụ huynh nên gọi cấp cứu.

Trong thời gian chờ sự trợ giúp từ nhân viên y tế, bố mẹ cần theo dõi liên tục tình trạng của con. Cần cho trẻ nằm bất động vùng chấn thương để tránh tổn thương nặng hơn.

Nếu bé ngưng tim ngưng thở cần hà hơi thổi ngạt, ấn tim ngoài lồng ngực để cấp cứu. Đặt trẻ nằm thẳng, đầu hơi thấp hơn chân, nghiêng mặt về một bên để bé có thể nôn trớ hoặc máu không chảy vào đường thở tránh ho và sặc.

Trẻ em thường hiếu động và dễ ngã. Ảnh: Freepik

Hóc dị vật

Trẻ em dễ bị hóc xương khi ăn. Trẻ dưới ba tuổi dễ nuốt phải các vật cứng như đồng xu, pin đồng hồ, các loại hạt, thạch rau câu, kẹo... Xử trí dị vật đường thở cần được thực hiện nhanh chóng và chính xác. Nếu không phát hiện và cấp cứu kịp thời, trẻ có thể tím tái, khó thở dẫn đến chết não trong vòng 3-4 phút.

Khi trẻ bị hóc dị vật da vẫn hồng hào, không khó thở, khóc và nói được, bố mẹ cần đặt con ở tư thế ngồi và đưa đến bệnh viện. Trường hợp trẻ tím tái, khó thở, không khóc hoặc khóc yếu cần gọi cấp cứu ngay lập tức. Trong lúc chờ đợi nên sơ cứu cho bé bằng cách vỗ lưng ấn ngực với các bước:

Đặt trẻ nằm sấp hướng vào lòng bàn tay trái, giữ chặt đầu và cổ. Dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào khoảng giữa hai bả vai trên lưng trẻ. Sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải.

Nếu trẻ vẫn tím tái, khó thở hãy dùng ngón tay trỏ và giữa của bàn tay trái nhấn mạnh 5 cái vào vùng 1/2 dưới xương ức. Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.

Bỏng

Dịp Tết diễn ra nhiều hoạt động nấu nướng cho các bữa tiệc như tất niên, tân niên. Nhiều trẻ chạy nhảy không quan sát dễ bị bỏng lửa hoặc nước sôi. Trẻ cũng có thể bỏng do chơi các loại pháo tự chế.

Nếu lớp da nông nhất của bé bị tổn thương, đỏ, không có bỏng nước..., phụ huynh có thể bôi gel lô hội (hàm lượng 100%). Bố mẹ dùng lá lô hội cắt từng đoạn rồi xẻ mỏng, áp vào da để nhựa cây tiếp xúc với vết bỏng vài lần mỗi ngày. Lúc này vết bỏng sẽ lành nhanh, không để lại sẹo.

Trẻ bị bỏng độ hai với tổn thương sâu hơn, có bọng nước, đau đớn, phụ huynh không nên chích bóng nước bởi dễ gây nhiễm trùng, để lại sẹo xấu. Nên rửa vết bỏng bằng nước muối sinh lý để tẩy vi trùng và phần da chết. Bôi kem kháng khuẩn silver sulfadiazine 1% (Silvirin, Silvadene) lên vết bỏng. Băng vết bỏng bằng gạc vô trùng.

Băng theo thứ tự từ trong ra ngoài như kem kháng khuẩn, gạc tulle gras, gạc vô trùng, bông và cuối cùng là băng thun. Phụ huynh hỗ trợ trẻ thực hiện các bài tập kéo căng vùng da xung quanh vết bỏng khoảng 10 lần mỗi ngày, mỗi lần một phút ngăn vết bỏng co rút, khó vận động về sau.

Khi phần da bỏng bong ra, da mới màu đỏ nằm ở dưới. Lớp da này dần chuyển sang màu hồng. Lúc đó, có thể ngừng bôi thuốc và không băng vết thương.

Khi bỏng độ 3 và 4, các tổn thương sâu hủy hoại toàn bộ bề dày của da, thậm chí ảnh hưởng đến tận cơ và xương. Lúc này phụ huynh nên đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ điều trị.

Sau sơ cứu, bố mẹ được con đưa đến bệnh viện để được khám và điều trị. Ảnh: Freepik

Phụ huynh cần lưu ý da của trẻ mỏng manh, dễ bị bỏng nặng hơn. Chỉ cần 5 giây với nước nóng 60 độ có thể khiến bé bị bỏng độ 3. Bố mẹ cần làm mát vết bỏng của con dưới vòi nước, giảm độ tổn thương sâu và cảm giác đau rát, sau đó đưa đến bệnh viện gần nhất.

Tuyệt đối không làm mát vết bỏng bằng nước đá vì làm tổn thương nặng thêm. Nhiều người còn dùng lá cây, nước mắm thoa vào vết bỏng khiến tổn thương sâu và nhiễm trùng nhanh chóng, nặng hơn... gây khó khăn cho quá trình điều trị.

Ngộ độc hóa chất

Uống nhầm các loại hóa chất như axit, chất tẩy rửa, xăng dầu, thuốc diệt cỏ... cũng thường gặp trong dịp Tết do gia đình sơn sửa, vệ sinh nhà cửa. Trẻ uống một lượng nhỏ có nguy cơ tử vong cao nếu không được cấp cứu.

Trẻ bị ngộ độc đường hô hấp cần được đưa ra khỏi vùng có khí độc, đến nơi thông thoáng. Với trường hợp ngộ độc qua da, nên rửa sạch chất bám trên da bằng xà phòng hoặc dung dịch vệ sinh an toàn. Khi chất độc văng vào mắt cần nhẹ nhàng rửa mắt bằng nước sạch. Trong mọi tình huống, sau sơ cứu ban đầu, phụ huynh nên đưa con đến bệnh viện để được khám, điều trị.

Để phòng ngừa, phụ huynh không cho trẻ chơi gần các ổ cắm điện, bóng điện. Các ổ cắm điện phải dùng dụng cụ che chắn kỹ lưỡng. Các loại hóa chất cần để xa tầm tay của trẻ, trong hộp riêng, có khóa. Không cho trẻ chơi ở ao, hồ, sông, suối, lòng đường và các bề mặt trơn trượt. Gia đình nên dùng thực phẩm rõ nguồn gốc xuất xứ, an toàn vệ sinh thực phẩm khi ăn uống.

Hoài Thương - Đinh Tiên