Vùng cao Sơn La thiếu nước sản xuất trầm trọng

Cây cối héo úa vì thiếu nước

Người dân ở bản Hua Tạt, xã Vân Hồ đang gồng mình chống hạn. Hầu hêt diện tích cây hoa màu như ngô, mận, cam, dâu tây… đều bị héo úa vì thiếu nước tưới.

Ông Tráng A Cao - Bí thư Chi bộ bản Hua Tạt là hộ dân tích cực sản xuất nông nghiệp nhất xã. Vườn cam, vườn quýt và vườn dâu tây của gia đình ông đang vào thời kì ra hoa đậu quả cần rất nhiều nước tưới, vậy mà cái máy bơm của gia đình cứ tậm tịt. Nước lúc có lúc không.

Suốt mấy tháng qua, ông Cao xoay trần với chuyện lo nước tưới cho cây trồng. Vườn quýt đường gần 2.000 cây của ông trồng ở xã Tân Xuân đang thời kì đậu quả bị rụng hàng loạt. Lá cây héo khô, quả khô quắt và rụng dần. “Mọi năm, vườn quýt cho thu 30 tấn quả, năm nay khả năng mất trắng. Không có nước, nên cây không phát triển được”, ông Cao chia sẻ.

Ông Cao ngồi bên ruộng dâu tây đang thời kì cho thu hoạch đang chết dần.

Ngoài vườn quýt, ông Cao còn trồng cam, trồng dâu tây, cà chua ở bản Hua Tạt. Tổng diện tích lên đến 5ha đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng do thiếu nước tưới. Mấy nghìn gốc dâu tây, quả héo quắt. Nhiều cây đã chết khô. Vườn cam cạnh đó lá héo rũ, quả non rụng cả đống. “Suốt mấy tháng qua, nơi này không có mưa. Nguồn nước từ khe núi chảy ra giờ cạn kiệt”, ông Cao cho biết thêm.

Không riêng gì ông Cao, 170 hộ dân ở bản Hua Tạt cũng đang đứng trên đống lửa. Vụ gieo ngô, tra đỗ đã qua từ lâu. Vậy mà đồi núi vẫn khô không khốc, không có nổi một giọt nước. Hơn trăm ha ngô mà bà con bản Hua Tạt gieo xuống đã lâu, nay chúng héo úa và chết dần trong cái nắng gắt đầu mùa. Theo ông Cao, nếu tình trạng này kéo dài hết tháng 4, bà con coi như mất trắng vụ ngô.

Nhiều diện tích đất nông nghiệp của huyện Vân Hồ vẫn chưa thể xuống giống do thiếu nước tưới.

Đi qua các xã Loóng Luông, Tân Xuân, Tô Múa, Song Khủa đặc biệt là ở các bản cao của huyện Vân Hồ, thấy các nương đá trở trọi. Bà con đã dọn sạch cỏ và đợi mưa xuân xuống tra ngô, tra đậu, nhưng suốt nhiều ngày qua, mong ước của người dân vẫn chưa thành hiện thực.

Dân mua nước với giá cao

Nước cho sản xuất đã thiếu trầm trọng, nước cho sinh hoạt của bà con người Mông ở các bản cao cũng đang là vấn đề “nóng”. Đến bản Co Tang, xã Loóng Luông vào những ngày này mới cảm nhận được sự vất vả của bà con nơi đây. Ai cũng nói đến chuyện lo có nước sinh hoạt đã rồi mới tính đến việc khác.

Các cháu mầm non ở bản Co Tang, xã Loóng Luông đang phải sử dụng nước dè xẻn.

Gia đình ông Sồng A Sử sáng nào cũng phải chuẩn bị một can nước trước khi đưa cháu nội đến trường mầm non. Một tay ông dắt đứa cháu, phía sau lưng gùi can nước 20 lít.

“Suốt 2 tháng qua, tôi phải đưa nước đến lớp cho cháu nội mình dùng. Ở trường mầm non không còn giọt nước nào”, ông Sử cho biết.

Không riêng gì ông Sử, các gia đình khác trong bản Co Tang có con em đi học cũng đều phải gùi theo can nước. Ở trường mầm non có 2 cái thùng xanh khoảng 3 khối. Phụ huynh đưa con đến lớp, đổ nước vào thùng xong đâu vào đấy mới về.

Cô giáo mầm non Khà Sú lo lắng: “Nhà trường không kiếm đâu ra nước, nên mới phải vận động phụ huynh mang nước đến. Việc này diễn ra được 2 tháng rồi. Mỗi cháu một can nước cũng phải dùng dè xẻn lắm. Nó chỉ đủ cho các cháu rửa mặt và vệ sinh. Nhiều hôm thiếu nước, các cô cũng phải vác can đến các hộ gia đình xin tạm”.

Ông Sử ở bản Co Tang dẫn cháu nội đến lớp phải mang theo một can nước.

Xã Loóng Luông có 9 bản đều nằm ở vùng núi đá. Mùa mưa bà con còn tận dụng nước khe. Hiện giờ có tới 60% người dân phải mua nước về dùng. Giá nước chở đến tận nhà là 100.000đ/m3.

Ông Giàng A Dê - Chủ tịch UBND xã Loóng Luông cho biết: “Chưa năm nào trời lại hạn hán như năm nay. Bà con sống ở vùng cao đã nghèo khó, nay lại liên tục phải bỏ tiền ra mua nước cũng khổ. Đặc biệt là bà con người Mông ở 2 bản Lũng Xá và Tà Dê dân phải dùng nước vô cùng tiết kiệm”.

Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Thái Bá Sinh - Trưởng Phòng NNPTNT huyện Vân Hồ cho biết: “Hầu hết các diện tích đất nông nghiệp của Vân Hồ phụ thuộc vào nguồn nước mưa. Năm nay trời hạn, nên việc gieo cấy của bà con gặp nhiều bất lợi.

Trong những năm qua, huyện đã vận động bà con chuyển việc trồng ngô, trồng lúa sang trồng cây ăn quả và cây dài ngày. Việc thay đổi mùa vụ cũng giúp bà con tránh được tình trạng thiếu nước tưới như hiện nay”.