Vụ máy bay Nga chở 65 tù binh Ukraine rơi: Còn nhiều bí ẩn

Hiện vẫn chưa rõ lý do tại sao một máy bay vận tải quân sự Nga lại rơi ở khu vực Belgorod gần biên giới Ukraine hôm 24-1. Liệu nó bị tên lửa bắn hạ, hay do trục trặc kỹ thuật thảm khốc nào đó.

Máy bay quân sự Nga rơi gần biên giới Ukraine - Ảnh: CNN

Theo nhà chức trách Nga, tất cả 74 người trên máy bay Ilyushin Il-76 đều thiệt mạng.

Nghi vấn khó tin: Ukraine giết tù binh Ukraine

Những hình ảnh đầu tiên về đống đổ nát trên mặt đất không có kết quả thuyết phục. Chỉ có một video chiếu những giây cuối cùng của chiếc máy bay khi nó lao xuống đất, trước khi một quả cầu lửa lớn bùng lên. Đó là tất cả hình ảnh về tai nạn thảm khốc trên.

Theo đài CNN, chính quyền Nga tuyên bố tên lửa của Ukraine phải chịu trách nhiệm và cáo buộc Kiev đã giết chết 65 tù binh chiến tranh là người của chính họ, cùng với 6 thành viên phi hành đoàn và 3 nhân viên Nga trên máy bay.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết chiếc máy bay đã bị phá hủy, do một hệ thống tên lửa phòng không được triển khai ở khu vực Liptsy thuộc vùng Kharkov của Ukraine - cách nơi máy bay rơi khoảng 80km. Nga cho biết thiết bị radar đã phát hiện các vụ phóng tên lửa.

Tuyên bố về vụ việc, Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh: “Lãnh đạo Ukraine biết rất rõ rằng hôm nay (24-1) theo thông lệ, tù binh Ukraine sẽ được vận chuyển bằng máy bay vận tải quân sự đến sân bay Belgorod. Đôi bên sẽ trao đổi tù binh tại trạm kiểm soát Kolotilovka ở biên giới Nga với khu vực Sumy của Ukraine".

Đáp lại, Bộ chỉ huy quân sự Ukraine cho biết họ coi máy bay quân sự Nga tiếp cận Belgorod là mục tiêu hợp pháp. Tuy nhiên, họ không thừa nhận việc bắn vào máy bay vận tải của Nga.

Cuộc chiến thông tin mở màn?

Đoạn dài 80km từ Liptsy đến địa điểm máy bay rơi sẽ là khoảng cách mà hầu hết các hệ thống tên lửa đất đối không của Ukraine không thể với tới.

Điều quan trọng là một quan chức tình báo quốc phòng Ukraine cũng đã xác nhận có một cuộc trao đổi tù binh dự kiến diễn ra vào ngày 24-1. Nhưng Ukraine không thừa nhận việc biết chi tiết về hậu cần của phía Nga trong cuộc trao đổi.

Một nguồn tin quân sự khác của Ukraine lại khẳng định chiếc máy bay chở tên lửa của Nga, chứ không phải tù binh.

Vì vậy, một câu hỏi đặt ra: Liệu người Ukraine có thực sự biết về thời gian và lộ trình của chiếc máy bay mà người Nga nói đang đưa tù binh đến địa điểm trao đổi hay không?

Thêm nữa, liệu thông tin đó có được chuyển đến các đơn vị tiền tuyến bên kia biên giới Belgorod hay không?

Ông Andrey Kartapolov, chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Duma ở Matxcơva, đưa ra một cáo buộc quan trọng khi tuyên bố: Tên lửa được bắn là từ hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất hoặc hệ thống phòng không IRIS-T do Đức sản xuất, cung cấp cho Ukraine. Tuy nhiên, ông không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào.

Ukraine đã cam kết không sử dụng vũ khí do nước ngoài tài trợ để tấn công lãnh thổ Nga và đây sẽ là một bước rất quan trọng so với chính sách đó.

Trong mọi trường hợp, IRIS-T sẽ không có tầm bắn để tấn công máy bay Ilyushin từ lãnh thổ gần nhất do Ukraine nắm giữ. Nhưng, nếu một hệ thống Patriot được triển khai (có nguy cơ đáng kể) gần biên giới với Nga, sẽ đưa máy bay Nga vào tầm bắn.

Một số nhà quan sát cũng chỉ ra rằng hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga trong khu vực đã được đặt trong tình trạng báo động cao hôm 24-1 và một máy bay không người lái của Ukraine đã bị bắn hạ ngay trước khi máy bay Nga rơi. Tuy nhiên, thống đốc Belgorod cho biết sự việc đã xảy ra ở một địa điểm ở phía tây thành phố, nghĩa là nó cách địa điểm nơi máy bay Ilyushin gặp nạn ít nhất 60km.

Một yếu tố khó hiểu khác là các tù binh Ukraine chỉ được 3 nhân viên Nga trên máy bay bảo vệ (ngoài phi hành đoàn). Một cựu tù binh Ukraine, Maksym Kolesnikov, cho biết hôm 24-1 trong một bài đăng trên mạng xã hội X rằng khi anh ta đã được vận chuyển bằng máy bay từ Bryansk đến Belgorod, có khoảng 20 quân cảnh cho 50 tù binh.

Vì vậy, thảm họa này xuất hiện nhiều khía cạnh chính trị và vẫn còn rất nhiều câu hỏi chưa được giải đáp. Nó nhanh chóng trở thành một cuộc chiến thông tin, vốn thường xuyên xảy ra trong cuộc xung đột này.