VKS giữ nguyên cáo buộc Chủ tịch Vimedimex gian lận đấu thầu đất công

Sau 4 tháng điều tra, VKS bác tố cáo 37 bút lục bị làm giả, tiếp tục truy tố chủ tịch Vimedimex dùng "chiêu trò" để trúng thầu 16.000 m2 đất công rồi bán lại đắt gấp 4.

Ngày 30/8, bà Nguyễn Thị Loan, 54 tuổi, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Y dược Vimedimex, hầu tòa với cáo buộc Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản, theo Điều 218 Bộ luật Hình sự.

Bị cáo Nguyễn Thị Loan, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Y dược Vimedimex. Ảnh: Danh Lam

Theo cáo buộc, năm 2020 khi biết UBND huyện Đông Anh tổ chức đấu giá khu đất 16.000 m2, dự án xây dựng nhà ở, thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương, bà Loan đã giao cấp phó Nguyễn Quang Hưng chuẩn bị hồ sơ, sử dụng pháp nhân 3 công ty (thuê người khác đứng tên làm giám đốc) tham gia đấu giá. Trong 6 công ty nộp hồ sơ xin đấu giá, cuối cùng chỉ còn lại 3 công ty trên đủ điều kiện.

Theo VKSND Hà Nội, để đảm bảo chắc chắn trúng đấu giá với giá thấp, trước đó bà Loan chỉ đạo cấp dưới bỏ giá theo cách thức: vòng trả giá thứ nhất, cả 3 công ty đều đưa giá bằng giá khởi điểm 18,2 triệu đồng/m2. Vòng 2 và 3, đều trả giá 19,2 triệu đồng/m2 và 20,2 triệu đồng/m2. Đến vòng thứ 4, cả ba công ty không trả nữa, để đơn vị đấu giá tổ chức bốc thăm chọn công ty trúng đấu giá.

Đúng kế hoạch này, một trong 3 công ty "sân sau" của bà Loan trúng đấu giá 20,2 triệu đồng/m2, tổng giá trị khu đất là 326,8 tỷ đồng. Ngày 30/12/2020, công ty này nộp đủ tiền và được UBND huyện Đông Anh bàn giao đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở. Sau đó, bà Loan bán với giá 86,3 triệu đồng/m2.

Nhiều cán bộ bị xem xét trách nhiệm

Trước vụ đấu thầu này, VKSND Hà Nội xác định còn có sai phạm của cán bộ thuộc huyện Đông Anh và Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, khi xác định giá đất khởi điểm để đấu giá, thấp hơn nhiều so thực tế.

Ban quản lý dự án và đầu tư xây dựng huyện Đông Anh không có thẩm quyền xác định giá khởi điểm, nhưng bị cáo Trần Công Tuyên, khi đó là Trưởng phòng thuộc Ban quản lý, vẫn xin ý kiến lãnh đạo, liên hệ Công ty thẩm định giá VVAI để làm thẩm định giá đất.

Tháng 6/2020, VVAI xác định giá trị khu đất khoảng 504 tỷ đồng, tương đương 30-31 triệu/m2 nhưng ông Tuyên lập tức yêu cầu hạ giá trị khu đất thẩm định xuống còn 334 tỷ đồng.

Khi có quyết định giao đất của UBND Hà Nội, tháng 9/2020, Tuyên đến Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội nộp hồ sơ đề nghị xác định giá khởi điểm để tổ chức đấu giá.

Tuyên đề nghị Sở cho VVAI ký kết hợp đồng thẩm định giá. Nhưng bị cáo Cẩm Lê, cán bộ Sở, cho hay việc bốc thăm lựa chọn đơn vị tư vấn thuộc thẩm quyền của Văn phòng Sở, do cán bộ khác phụ trách.

Các bị cáo là các nhân viên của bà Loan tại các công ty sân sau, cựu cán bộ huyện Đông Anh và sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội. Ảnh: Danh Lam

VVAI đã liên hệ với cán bộ này nhờ hướng dẫn cách thức bốc thăm, được "giúp đỡ" và được bốc trúng, được làm đơn vị tư vấn xác định giá khởi điểm khu đất.

Nhà chức trách cáo buộc VVAI sau đó đã phát hành chứng thư thẩm định, nêu giá đất 17 triệu đồng/m2, tổng giá trị 16.100 m2 là 284 tỷ đồng, thấp hơn nhiều giá thực tế, nhưng vẫn vượt qua 2 vòng thẩm định của 2 bị cáo Lê và Bùi Thanh Huyền (chi cục phó quản lý đất đai).

Ngày 19/10/2020, Hội đồng thẩm định giá đất họp, gồm các cán bộ thuộc Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên Môi trường; Cục thuế, UBND huyện Đông Anh và VVAI. Hội đồng thống nhất giá 18,2 triệu đồng/m2 và được thành phố phê duyệt.

VKSND Hà Nội xác định, tháng 11/2021 là 35,3 triệu đồng/m2, tức gấp đôi giá được phê duyệt.

VKS xác định việc câu kết thẩm định giá sai của các bị cáo thuộc Ban quản lý, Sở Tài nguyên Môi trường, Ban quản lý và VVAI đã "tạo điều kiện" để bà Loan Vimedimex dùng "chiêu trò" dìm giá đất để trúng đấu giá với giá trị thấp.

Lô đất đã được trả lại cho huyện Đông Anh sau khi vụ án bị khởi tố. Ảnh: Xuân Hoa

Hôm 22/4, sau 6 ngày xét xử và nghị án kéo dài, thay vì tuyên án, HĐXX trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung làm rõ một số nội dung: 37 bút lục bà Loan tố bị cơ quan điều tra ngụy tạo; xem xét trách nhiệm đối với một số cán bộ cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến hoạt động đấu giá tài sản ngoài những người đã bị truy tố

Sau gần 4 tháng, phiên tòa mở lại hôm 9/8 tiếp tục hoãn do vắng mặt một bị cáo tại ngoại. Song về cơ bản, cơ quan tố tụng không thay đổi các cáo buộc.

Kết quả điều tra bổ sung hồi tháng 6 cho rằng các biên bản lấy lời khai và biên bản hỏi cung do điều tra viên thực hiện không bị cắt ghép ngụy tạo.

Đối với các cán bộ thuộc Hội đồng định giá đất thành phố Hà Nội bị tòa yêu cầu xem xét trách nhiệm, VKS tiếp tục miễn trách nhiệm hình sự do không được biết, bàn bạc hay hưởng lợi, không được nhờ vả tác động. Một số người có hành vi "không đúng, không khách quan", song "không tư lợi cá nhân, làm do nể nang" nên việc không truy tố họ là hợp lý, có căn cứ.

Liên quan vấn đề này, trước phiên tòa hôm nay, luật sư Đỗ Quang Hưng, bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thị Cẩm Lê, cựu cán bộ Chi cục Quản lý đất đai, thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, đã nộp thêm chứng cứ "gỡ tội" cho thân chủ.

Luật sư cho rằng đây là bản báo cáo Giám đốc Sở ngày 12/10/2020 của Chi cục Quản lý đất đai - Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội gửi Giám đốc Sở về phương án xác định giá khởi điểm để đấu giá khu đất 16.000 m2 trong vụ án song chưa có trong hồ sơ.

Theo báo cáo này, bị cáo Lê chỉ tổng hợp, trình trưởng phòng, để trưởng phòng trình các cấp lãnh đạo và Hội đồng thẩm định giá.

Theo luật sư, hành vi của thân chủ chỉ là "khâu thứ yếu" để các cấp lãnh đạo kiểm tra, đánh giá hồ sơ và phê duyệt. Tất cả cán bộ có tính chất hành vi tương tự, với vai trò lãnh đạo quyết định cao hơn bà Lê đều không bị xử lý hình sự. Song bà Lê với vai trò cán bộ cấp thấp nhất lại bị xử lý, là điều cần đánh giá lại.

Thanh Lam