VKS đề nghị mức án đối với 100 bị cáo vụ khủng bố ở Đăk Lăk

VKS xác định hành vi của H Wuêñ Êban và Y Sôl Niê đặc biệt nguy hiểm, có vai trò cầm đầu, lôi kéo các bị cáo khác tấn công hai trụ sở UBND xã sát hại 9 người... nên đề nghị mức án tử hình.

Ngày 18/1, phiên xét xử 100 bị cáo trong vụ tấn công trụ sở xã Ea Ktur và Ea Tiêu khiến 9 cán bộ và người dân thiệt mạng, nhiều người khác bị thương, bước sang phần tranh luận.

Nêu quan điểm về vụ án, đại diện VKSND tỉnh Đăk Lăk cho rằng lời khai nhận tội của các bị cáo phù hợp với các chứng cứ, tài liệu thu thập được cũng như khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, giám định pháp y, giám định tư pháp, dữ liệu camera an ninh... VKS khẳng định cáo trạng truy tố các bị cáo về tội Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; Khủng bố; Tổ chức cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép; Che giấu tội phạm là đúng người, đúng tội.

Theo đó, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của các bị cáo, các thành viên tổ chức Nhóm hỗ trợ người Thượng (MSGI) ở Hoa Kỳ và nhóm Người Thượng vì công lý (MSFJ) ở Thái Lan đã thường xuyên móc nối, dụ dỗ, lôi kéo một bộ phận người đồng bào dân tộc thiểu số ở Đăk Lăk và các địa phương lân cận thành lập tổ chức khủng bố Lính Đêga, thực hiện các hoạt động tấn công, khủng bố gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh.

Các bị cáo thuộc nhóm phản động, lưu vong ở Mỹ là Y Mút Mlô, Y Bút Êban, Y Niê Êya, Y Ciu Niê, Y Chanh Byă và Y Quynh Bdap (đang trốn truy nã, bị xét xử vắng mặt) đã kích động, lôi kéo, dụ dỗ các bị cáo khác tham gia tổ chức phản động. Quá trình xét xử, tòa đã công bố hành vi phạm tội của 6 người này, xác định việc điều tra, thu thập tài liệu, chứng cứ phạm tội và truy tố là đúng quy định của pháp luật.

Đại diện VKS xác định hành vi của các bị cáo là đặc biệt nguy hiểm, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Trong đó, H Wuêñ Êban và Y Sôl Niê có vai trò cầm đầu, lôi kéo các bị cáo khác tấn công hai trụ sở UBND xã sát hại 9 người, làm bị thương nhiều người khác, hủy hoại nhiều tài sản... nên cần xử lý nghiêm.

"Những người này chỉ đạo thì các bị cáo khác mới phạm tội", đại diện VKS nêu quan điểm, đồng thời đề nghị HĐXX tuyên mức án tử hình đối với H Wuêñ Êban và Y Sôl Niê về tội Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân theo khoản 1 Điều 113 Bộ luật Hình sự.

Bị xác định vai trò đồng phạm giúp sức tích cực, 11 bị cáo (Y Thô Ayũn, Y Chanh Niê, Y Jũ Niê, Y Tim Niê, Y Chun Niê, Y Not Siu, Nay Yên, Y Giốp Mlô, Y Dịch Kbuôr, Y Jôl Arul, Y Pho Niê) bị VKS đề nghị mức án chung thân.

Đối với 40 bị cáo còn lại bị truy tố cùng tội danh, VKS đề nghị 10 người mức án 18-20 năm tù, 30 người 7-15 năm tù.

Ở nhóm tội Khủng bố, 45 người bị đề nghị 4-11 năm tù. Trong đó, 6 bị cáo đang trốn truy nã ở nước ngoài là: Y Mút Mlô, Y Quynh Bdap bị đề nghị 10-11 năm tù; Y Bút Êban, Y Niê Êya, Y Ciu Niê, Y Chanh Byă bị đề nghị 8-9 năm tù.

Liên quan vụ án, Lê Văn Nghĩa bị đề nghị 24-30 tháng tù về tội Tổ chức cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép; bị cáo Y Čing Byă 12-15 tháng tù về tội Che giấu tội phạm.

Về trách nhiệm dân sự, VKS đề nghị HĐXX buộc các bị cáo liên đới bồi thường cho bị hại, đại diện hợp pháp của bị hại các chi phí cứu chữa, mai táng; thiệt hại về tài sản cho các cá nhân, doanh nghiệp và đại diện UBND xã Ea Ktur, Ea Tiêu.

Bị cáo H Wuêñ Êban (giữa) tại tòa. Ảnh: TTXVN

Cáo trạng xác định, từ năm 2015, Y Mut Mlô cầm đầu tổ chức Nhóm hỗ trợ người Thượng tại Mỹ (MSGI) thường xuyên móc nối, lôi kéo bị cáo H Wuêñ Êban (Amí Sân, 48 tuổi) tham gia các hoạt động vũ trang, giết người, phá hủy tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm gây ra tình trạng hoảng sợ trong nhân dân; gây mất an ninh trật tự tại tỉnh Đăk Lăk, nếu thành công sẽ tiếp tục mở rộng sang các tỉnh khác.

Bị cáo H Wuêñ Êban được giới thiệu với các thành viên khác của MSGI gồm: Y Čhik Niê - Phó chỉ huy; Y Niên Êya - Thủ quỹ; Y Bút Êban (Y Bé Êban) - phụ trách tập hợp, thông báo khi họp; Y Chanh Byă (Y Čăñ Buôn Yă) và Y Sôl Niê là thành viên cốt cán. Người đàn bà có 8 con sau đó được Y Quynh Bdăp - thành viên trong nước, chỉ dẫn thêm về hoạt động của nhóm, đồng thời phân công đứng đầu nhóm Lính Đêga trong nước; còn bị cáo Y Krông Phôk là người cầm đầu nhóm người ở huyện Lăk và Krông Ana.

Từ năm 2019 đến tháng 6/2023, bị cáo H Wuêñ Êban trực tiếp tuyển mộ, lôi kéo, tập hợp người dân tộc thiểu số nhẹ dạ, cả tin trong các buôn ở Đăk Lăk để thành lập nhóm vũ trang lấy tên Lính Đêga (Khan Đêga); vận động đóng góp tiền mua sắm vũ khí, tổ chức tập luyện võ thuật để chuẩn bị khủng bố, phá hoại. Bên cạnh đó, H Wuêñ Êban cùng các tên cốt cán (Y Thô Ayŭn, Y Tim Niê...) dụ dỗ, đe dọa, cưỡng ép nhiều người khác tham gia nhóm Lính Đêga.

Theo cáo trạng, H Wuêñ Êban đồng ý tham gia tổ chức MSGI với mục đích tìm kiếm sự hỗ trợ về vật chất từ nước ngoài để hoạt động chống chính quyền nhân dân, tiến tới thành lập Nhà nước Đêga tại Tây Nguyên. MSGI thông qua Y Sôl Niê đã nhiều lần gửi tiền về cho H Wuêñ Êban để chi phí sinh hoạt và phục vụ cho các hoạt động của Lính Đêga.

Đến đầu năm 2023, H Wuêñ Êban xin ý kiến các thành viên tổ chức cho nhóm Lính Đêga thực hiện kế hoạch khủng bố trong nước, tấn công vũ trang, cướp vũ khí, phá hủy tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân, giết cán bộ và người dân nhằm gây ra tình trạng hoảng sợ trong công chúng; Y Sôl Niê tự nguyện xin về Việt Nam để cùng H Wuêñ Êban trực tiếp chỉ đạo kế hoạch khủng bố.

Tiếp đó, Y Sôl Niê cùng H Wuêñ Êban và các thành viên cốt cán như: Y Jǔ Niê, Y Tim Niê, Y Chun Niê, Y Wôl Arul... nhiều lần họp bàn kế hoạch, tìm kiếm địa điểm để tập trung lực lượng và khảo sát, chọn trụ sở cơ quan Nhà nước để tấn công vũ trang, lật đổ chính quyền, tiến tới thành lập Nhà nước Đêga tại Tây Nguyên. Hai bị cáo này thống nhất chọn trụ sở xã Ea Ktur và Ea Tiêu là mục tiêu tấn công vì gần điểm tập kết lực lượng, trên cùng một tuyến đường, dễ hỗ trợ cho nhau trong quá trình tấn công và dễ rút lui.

Y Sôl Niê và H Wuêñ Êban chỉ đạo "phải đốt sạch, phá sạch, giết sạch" những người có mặt và cướp lấy vũ khí, tiếp tục mở rộng tấn công những trụ sở chính quyền khác, sau khi hoàn thành phải cắm cờ Nhà nước Đêga và quay phim, đăng lên mạng để tạo sự chú ý, gây tiếng vang cho tổ chức.

Từ ngày 9 đến ngày 10/6/2023, nhóm Lính Đêga tập trung tại chòi rẫy tập luyện võ thuật, chế tạo bom xăng, hướng dẫn cách sử dụng súng, đạn... Tối 10/6/2023, họ tập trung tại chòi rẫy để phân phát vũ khí, điểm danh, quay phim, chụp ảnh và chia thành 2 nhóm: một do Y Jǔ Niê và Y Thô Ayǔn chỉ huy cùng 33 người đi bộ đến tấn công trụ sở xã Ea Ktur; hai là do Y Tim Niê chỉ huy cùng 34 người đi bằng môtô đến tấn công trụ sở xã Ea Tiêu.

Đêm 10/6/2023, rạng sáng 11/6/2023, tại trụ sở xã Ea Ktur, chúng đã thực hiện hành vi phá hủy tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân; giết chết 2 cán bộ Công an xã Nguyễn Đăng Nhân và Hoàng Trung; làm 2 cán bộ công an xã bị thương nặng (Đàm Đình Bốp và Lê Kiên Cường).

Tại trụ sở xã Ea Tiêu, nhóm khủng bố đã thực hiện hành vi phá hủy tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân; giết 2 cán bộ Công an xã là Hà Tuấn Anh và Trần Quốc Thắng. Trên đường rút chạy, chúng tiếp tục thực hiện hành vi phá hủy tài sản của người dân; uy hiếp 3 người dân làm con tin; giết 2 cán bộ (Nguyễn Văn Kiên - Bí thư Đảng ủy xã Ea Ktur và Nguyễn Văn Dũng - Chủ tịch xã Ea Tiêu) và 3 người dân (Hoàng Minh Khánh, Lê Xuân Hoàng, Lê Minh Vương).

Quá trình điều tra và xét xử, các bị cáo bày tỏ ăn năn hối cải, thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội, thừa nhận do thiếu hiểu biết hoặc bị đe dọa nên đã tham gia hoạt động phạm tội... xin được xem xét khoan hồng giảm nhẹ hình phạt.

Các bị cáo tại tòa. Ảnh: TTXVN

Bào chữa cho các bị cáo, gần 20 luật sư và trợ giúp viên pháp lý đều đồng ý với quan điểm truy tố của VKS đối với thân chủ. Họ đề nghị HĐXX xem xét nguyên nhân các bị cáo phạm tội là lạc hậu, thiếu hiểu biết, bị đe dọa; đã ăn năn hối cải... để khoan hồng, áp dụng hình phạt thấp nhất trong khung hình phạt mà VKS đề nghị.

Nói lời sau cùng, các bị cáo lần lượt cho biết đã nhận thức được hành vi sai trái, trình bày về hoàn cảnh gia đình khó khăn, trình độ kém nên bị dụ dỗ phạm tội. Hầu hết bị cáo đều bày tỏ hối hận, gửi lời xin lỗi gia đình các nạn nhân, chính quyền, và mong muốn được tòa giảm nhẹ hình phạt để có thể sớm về với gia đình, xã hội.

Do vụ án có nhiều bị cáo nên HĐXX cần có thời gian xem xét, sẽ đưa ra phán quyết lúc 13h30 ngày 20/1.

Quốc Thắng