Việt - Mỹ hợp tác chống tội phạm ra sao?

Vụ bắt giữ hai tội phạm người Mỹ có lệnh truy nã đỏ của Interpol đang lẩn trốn tại Việt Nam, một lần nữa cho thấy sự phối hợp hiệu quả và thành công giữa Việt Nam với Mỹ trong đảm bảo thực thi công lý.

Hai tội phạm nguy hiểm Jaiden Nguyen và Polie Phan (phải) bị bắt tại Việt Nam - Ảnh: Cảnh sát Houston

Ngày 17-8, Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam thông báo Polie Phan và Jaiden Nguyen, hai tội phạm là công dân Mỹ đặc biệt nguy hiểm, tìm cách lẩn trốn ở Việt Nam.

Cả hai đã bị bắt giữ sau một chiến dịch chung giữa Bộ Công an Việt Nam với các lực lượng thực thi pháp luật Mỹ.

Phối hợp chống tội phạm xuyên quốc gia, liên cơ quan

Tính cả hai đối tượng này, hai bên đã phối hợp bắt bốn đối tượng nguy hiểm là người Mỹ bị Interpol phát lệnh truy nã đỏ trong 11 tháng qua.

Theo Đại sứ quán Mỹ, Bộ Công an Việt Nam đã thể hiện cam kết hợp tác quốc tế và đảm bảo an ninh công cộng khi phối hợp với các cơ quan thực thi pháp luật Mỹ trong tìm kiếm, bắt giữ Polie Phan và Jaiden Nguyen lần lượt vào ngày 20 và 22-6-2023.

Cả hai bị truy nã vì bị cáo buộc liên quan đến một vụ giết người kép ở Houston vào tháng 1-2023.

Việc bị bắt ở Việt Nam đánh dấu sự kết thúc của chiến dịch truy bắt chung xuyên quốc gia kéo dài bốn tháng. Có được thành công này là nhờ các nỗ lực phối hợp của nhiều cơ quan khác nhau, bao gồm Cục Đối ngoại Bộ Công an Việt Nam, Cục Hình sự Bộ Công an phía Nam, Phòng tội phạm truy nã Bộ Công an phía Nam, Công an tỉnh Đắk Lắk.

Về phía Mỹ, tham gia có Lực lượng đặc nhiệm truy nã vùng Vịnh thuộc Cảnh sát tư pháp Mỹ (Houston), đội điều tra hình sự Sở cảnh sát Houston. Tham gia thêm tại Việt Nam còn có Cục An ninh ngoại giao (DSS) thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, Đội điều tra hình sự nước ngoài và Phòng an ninh khu vực thuộc Tổng lãnh sự quán Mỹ tại TP.HCM.

"Việc bắt giữ và trao trả thành công hai người trên là minh chứng của sự hợp tác hiệu quả giữa các cơ quan liên ngành và sự nhập cuộc nhanh chóng của Bộ Công an Việt Nam", Đại sứ quán Mỹ khẳng định.

Nỗ lực cùng chống buôn người

Việc bắt giữ Polie Phan và Jaiden Nguyen chỉ là một phần của bức tranh hợp tác ngày càng mở rộng và hiệu quả giữa hai nước trong phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Tuổi Trẻ, Đại sứ Mỹ Marc Knapper tiết lộ hai nước còn phối hợp rất tốt trong nỗ lực phòng chống tội phạm buôn người ở Việt Nam.

Báo cáo thường niên về tình trạng buôn người năm 2023 (TIP 2023) của Bộ Ngoại giao Mỹ cảnh báo tình trạng mua bán nam giới ngày càng phức tạp, đồng thời đánh giá tích cực các nỗ lực của Việt Nam và sẵn sàng phối hợp để duy trì đà tích cực.

Trong TIP 2023, Bộ Ngoại giao Mỹ xếp Việt Nam vào danh sách theo dõi nhóm 2, tăng một bậc so với năm 2022. Đại sứ Mỹ Marc Knapper cho hay việc nâng Việt Nam lên danh sách nhóm 2 phản ánh những nỗ lực đáng kể của Việt Nam trong việc chống lại nạn buôn người.

Về điều này, ngày 22-6 Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết Việt Nam ghi nhận phía Mỹ đã có đánh giá tích cực hơn trong báo cáo TIP 2023.

"Trên tinh thần đó, chúng tôi mong muốn hai bên tiếp tục hợp tác chặt chẽ trong thời gian tới để phía Mỹ có đánh giá khách quan, chính xác, toàn diện hơn nữa về tình hình, nỗ lực thực chất của Việt Nam", người phát ngôn Phạm Thu Hằng khẳng định.

Bà Hằng cho biết Việt Nam sẵn sàng trao đổi với Mỹ cũng như các bên liên quan về các hợp tác cụ thể, cùng triển khai hiệu quả các nỗ lực phòng chống buôn người.

Trả lời Tuổi Trẻ về việc nâng hạng Việt Nam trong TIP 2023, Đại sứ Mỹ Knapper khẳng định quyết định này "không phải là một món quà, sự từ thiện hoặc bất cứ điều gì tương tự" trong dịp kỷ niệm 10 năm Đối tác toàn diện Việt - Mỹ.

Ông khẳng định Mỹ đã hợp tác rất chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam và một số bộ ngành bao gồm Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, Quốc hội cũng như Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam để cố gắng đảm bảo có được bức tranh chính xác về tình hình trong và ngoài Việt Nam cũng như những nỗ lực mà Chính phủ Việt Nam đang thực hiện để giải quyết nạn buôn người.

"Chúng tôi cũng nhận thấy sự hợp tác ngày càng tăng giữa các cơ quan thực thi pháp luật, mức độ bảo vệ ngày càng tốt hơn đối với người lao động Việt Nam ở nước ngoài, bên cạnh đó còn là các nỗ lực lớn hơn trong việc xác định và hỗ trợ nạn nhân", ông Knapper khẳng định.

Theo ông, tội phạm buôn người sử dụng Internet khiến các cơ quan thực thi pháp luật gặp khó khăn nhưng Internet cũng là môi trường mới để các cơ quan chức năng ngăn chặn tội phạm. Quan điểm của đại sứ Mỹ là đảm bảo cho không gian trực tuyến an toàn, mọi người, nhất là người trẻ tuổi, cần được giáo dục về việc sử dụng mạng Internet và mạng xã hội.

Về các giải pháp phối hợp đấu tranh với tội phạm buôn người, ông Knapper cho hay cần phải có sự hợp tác quốc tế. Các tổ chức, cá nhân tội phạm sử dụng mạng xã hội với máy chủ đặt ở nước ngoài nên phải hợp tác quốc tế. Trên thực tế thời gian qua, Bộ Công an Việt Nam đã có những hợp tác với các cơ quan thực thi pháp luật của Mỹ như FBI hay DEA, Bộ Tư pháp và Bộ An ninh nội địa Mỹ.