Vị tể tướng thanh liêm bậc nhất sử Việt, bỏ món ăn yêu thích để chống hối lộ?

15:45 04/02/2025
Người được nhắc đến là Nguyễn Văn Giai (1554-1628), thôn Phù Lưu Trường, huyện Thiên Lộc, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An (nay là xã Ích Hậu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh).

Theo sử sách, Nguyễn Văn Giai là người đặc biệt thông minh, 5 tuổi biết chữ, 9 tuổi biết làm văn, 15 tuổi viết được bài phú. Do gia cảnh nghèo khó nên thuở nhỏ ông phải đi xin ăn, ban đêm mới có thời gian đọc sách. Lớn lên, Nguyễn Văn Giai làm nhiều việc khó nhọc để có tiền mua giấy bút, theo học một người thầy cùng làng. Năm 16 tuổi, ông được gia đình cho ra Thăng Long tìm thầy giỏi để rèn giũa kinh sử.

Năm 1580, triều đình mở khoa thi Hội đầu tiên ở hành cung An Trường, Nguyễn Văn Giai đỗ Hội nguyên, rồi vào thi Đình đỗ tiến sĩ. Ông là vị Tam nguyên đầu tiên của thời Lê Trung Hưng.

Nguyễn Văn Giai từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như: Tán ký lục trong quân đội, Đề hình giám sát Ngự sử. Đến năm 1608, ông được thăng làm Đô Ngự sử.

Nhờ góp công lớn trong việc bang giao với nhà Minh và đánh nhà Mạc ở Cao Bằng, ông được phong chức Tham tụng (tương đương tể tướng), Thượng thư bộ Lại, nắm việc cả sáu Bộ kiêm Đô Ngự sử.

Vị tể tướng nước Việt từ bỏ món ăn yêu thích để chống hối lộ. (Tranh minh họa: Họa sĩ Sỹ Hòa)

Nguyễn Văn Giai không chỉ có công lớn trong việc dẹp loạn, trấn trị ổn định triều đình, mà còn nổi tiếng thanh liêm, chính trực. Sách Tang thương ngẫu lục chép, khi còn làm Chưởng quản lục bộ, các bậc thân tín của vua chúa đều phải nín hơi, sợ hãi, không ai dám xúc phạm ông.

Một lần, có người con rể của chúa ra trận thấy giặc mạnh sợ hãi nên bỏ chạy. Theo luật pháp đương thời phải khép vào tội chết. Nguyễn Văn Giai phụ trách việc xét xử và định tội viên quận mã đúng luật. Chúa gợi ý cho ông giảm án, nhưng ông viện lý rằng, với kẻ trên phải xử nghiêm minh để làm gương cho kẻ dưới, có thế mới giữ vững được cơ đồ nên chúa cũng không dám quyết.

Quận chúa - vợ quận mã bèn đem vàng bạc đến nhờ vợ ba của ông nói giúp, vì bà này rất được ông yêu quý. Song bà ba đ từ chối và phân trần với quận chúa: "Tướng công là người thanh liêm, xưa nay vốn rất ghét của đút lót. Vả lại, đây là việc hệ trọng trong triều, tôi đâu dám can dự".

Tuy vậy, quận chúa cứ van xin mãi khiến bà động lòng. Nghĩ bụng cũng là đàn bà với nhau cả, không nỡ để quận chúa chịu cảnh góa bụa, bà nói: "Thế thì sáng mai, sau khi tướng công vào triều, quận chúa hãy cho mang đến đây mâm xôi nếp cái, con lợn luộc chín, dao sắc và các thứ gia vị, rồi tôi nói giúp". Quận chúa mừng rỡ, về sắm đúng như lời dặn.

Sáng hôm sau, bà cố tình nấu bữa sáng chậm hơn thường ngày, Nguyễn Văn Giai đành phải nhịn ăn, lên xe vào triều cho kịp buổi chầu. Đến trưa, tan chầu về, bụng đang đói, lại thấy mâm xôi thịt hợp khẩu vị bày sẵn trên bàn, tưởng người nhà cất phần cho mình, ông ngồi vào ăn uống no say.

Xong bữa, ông hỏi sao lại có nhiều xôi thịt như vậy. Bấy giờ bà ba mới thú thật là của quận chúa. Ông giận lắm, tự trách mình có lỗi chỉ vì miếng ăn mà không giữ đúng phép nước. Sau ông thầm nghĩ hay viên quận mã số chưa tận, bèn sai đánh xe vào hầu chúa xin tha chết cho kẻ phạm tội. Chúa mừng lắm và chuẩn y ngay.

Từ đó trở đi, Nguyễn Văn Giai luôn tự vấn lương tâm và quyết từ bỏ hẳn cái sở thích ăn xôi với món thịt lợn luộc chấm mắm. Hễ ngồi vào mâm thấy món nào lạ, ông lại hỏi cặn kẽ nguồn gốc rồi mới ăn.

Với những công lao, cống hiến lớn cho đất nước, Nguyễn Văn Giai được vua Lê ban tặng nhiều sắc phong. Ông mất năm 1628 khi đang tại chức, thọ 75 tuổi.

Có thể bạn quan tâm
Loạt sai phạm tại Bệnh viện Da liễu Cần Thơ

Loạt sai phạm tại Bệnh viện Da liễu Cần Thơ

02:00 14/03/2025

Bệnh viện Da liễu Cần Thơ sử dụng 12 loại mỹ phẩm không được phép lưu hành, dùng mỹ phẩm thoa da tiêm lên mặt bệnh nhân, bác sĩ không có chứng chỉ hành nghề khám bệnh...

Lập Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học công nghệ

Lập Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học công nghệ

23:45 13/03/2025

Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 do Thủ tướng Phạm Minh Chính làm Trưởng ban.

Sáng mãi phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ

Sáng mãi phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ

15:45 13/03/2025

Đó là chủ đề Hội thi “Dân vận khéo” cấp toàn quân năm 2025 khu vực phía Bắc, diễn ra từ ngày 11/3 đến 13/3, với sự tham gia của 26 đội thi đến từ các cơ quan, đơn vị trực thuộc Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng. Đây cũng là Hội thi “Dân vận khéo” cấp toàn quân, được Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chỉ đạo tổ chức lần đầu tiên.

Sẽ không tái diễn việc thi công ngầm hóa điện giờ cao điểm ở quận 6

Sẽ không tái diễn việc thi công ngầm hóa điện giờ cao điểm ở quận 6

15:45 13/03/2025

Đơn vị thi công ngầm hóa điện trên đường Tân Hòa Đông (quận 6, TP.HCM) cho biết do sự cố hạ tầng ngầm nên chậm tái lập mặt đường và cam kết không tái diễn.

Thanh niên đánh bất tỉnh người phụ nữ đang rửa bát ở Khánh Hòa

Thanh niên đánh bất tỉnh người phụ nữ đang rửa bát ở Khánh Hòa

09:45 13/03/2025

Khánh Hòa – Lãnh đạo huyện Cam Lâm đã chỉ đạo lực lượng công an điều tra vụ việc người phụ nữ bị một thanh niên hành hung gây xôn...

TPHCM khởi công nhà máy đốt rác phát điện công nghệ Đức

TPHCM khởi công nhà máy đốt rác phát điện công nghệ Đức

03:00 13/03/2025

TPHCM - Nhà máy đốt rác phát điện đặt tại Khu liên hợp xử lý chất thải Tây Bắc (Củ Chi) có công suất 2.000 tấn/ngày.

Sắp trình Hội nghị Trung ương nhiều nội dung quan trọng

Sắp trình Hội nghị Trung ương nhiều nội dung quan trọng

03:00 13/03/2025

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, nhiều nội dung của Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu hoàn thành trước 30/6 nên dự kiến kỳ họp thứ 9 thường lệ sẽ khai mạc sớm hơn, có thể sau nghỉ lễ 30/4, 1/5. Dự án Luật Tổ chức Quốc hội và HĐND sửa đổi phải xong trong tháng 3 này để trình cấp thẩm quyền, tháng 4 trình Hội nghị Trung ương.

Khoá họp CSW 69: Việt Nam đề xuất 3 lĩnh vực ưu tiên trong công tác bình đẳng giới

Khoá họp CSW 69: Việt Nam đề xuất 3 lĩnh vực ưu tiên trong công tác bình đẳng giới

03:00 13/03/2025

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh khẳng định, Việt Nam sẽ tiếp tục chủ động, tích cực đóng góp vào nỗ lực chung vì sự nghiệp bình đẳng giới trên phạm vi toàn cầu.

'Dừng bổ nhiệm cán bộ đến khi hoàn thành sáp nhập tỉnh'

'Dừng bổ nhiệm cán bộ đến khi hoàn thành sáp nhập tỉnh'

23:45 12/03/2025

Bộ Chính trị yêu cầu tạm dừng tuyển dụng, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử đảm nhiệm các chức danh lãnh đạo quản lý, từ 7/3 đến khi hoàn thành sáp nhập tỉnh, xã và bỏ cấp huyện.

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Ago Mom cải thiện khả năng thụ thai, tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ
Ago Dad hỗ trợ sức khỏe sinh sản nam giới bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức khỏe, bổ thận và ích tinh cho nam giới