Vì sao Tết Đoan ngọ được gọi là ngày diệt sâu bọ?

07:00 10/06/2024
Ngày 5/5 Âm lịch hằng năm, các gia đình Việt Nam và một số nước châu Á khác như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc... thực hiện nghi lễ truyền thống cúng Tết Đoan ngọ.

Vì sao Tết Đoan ngọ được gọi là ngày diệt sâu bọ?

Dù nhiều nước có truyền thống đón Tết Đoan ngọ, ngày lễ này của Việt Nam mang ý nghĩa riêng. Người Việt gọi Tết Đoan ngọ là Tết giết sâu bọ, điều không có ở văn hóa Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản.

Vì sao Tết Đoan ngọ được gọi là ngày diệt sâu bọ? Đây là ngày khởi động cho việc diệt trừ những loài sâu bọ phá hoại mùa màng, chuẩn bị cho một vụ mùa mới, đồng thời cũng diệt sâu bọ trong cơ thể - các loài vi sinh vật gây bệnh vốn hoạt động mạnh vào mùa nóng ẩm.

Về nguồn gốc Tết diệt sâu bọ, dân gian kể rằng, thuở xa xưa, có một năm mùa vụ bội thu, người dân đang vui mừng thì bỗng sâu bọ lại kéo đến phá hoại, gây thiệt hại nặng nề. Trong khi họ vô cùng lo lắng, không biết phải làm thế nào để đối phó thì một ông lão từ xa xuất hiện, tên là Đôi Truân.

Ông chỉ cho dân làng cách diệt trừ sâu bọ: Mỗi nhà lập một bàn cúng đơn giản gồm bánh tro và trái cây, sau đó tham gia các hoạt động vận động thể dục. Kỳ diệu thay, chỉ sau một thời gian ngắn, những đàn sâu bọ đã bị tiêu diệt sạch sẽ, người dân bảo vệ được thành quả lao động.

Để chắc chắn hơn, ông lão còn nhắn nhủ rằng hàng năm vào ngày này, sâu bọ rất hung hãn, vì thế mọi người cần làm theo những gì ông dặn để trị chúng. Người dân cảm kích vô cùng, vội chuẩn bị lễ tạ thật lớn nhưng khi tìm đến ông lão thì ông đã bỏ đi xa.

Từ đó, mỗi khi đến ngày 5/5 Âm lịch, người dân Việt Nam lại lập bàn cúng để diệt trừ sâu bọ, đó là lý do vì sao Tết Đoan ngọ được gọi là ngày diệt sâu bọ. Nghi lễ cúng thường được thực hiện vào giữa trưa (giờ Ngọ), nhất là thời điểm chính ngọ - 12h. Việc cúng tế vào ngày này nhằm mục đích phát động phong trào bắt sâu bọ, tiêu diệt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng và cầu mong một vụ mùa bội thu. Sau khi thụ lễ cúng, mọi người hy vọng sẽ diệt trừ luôn được sâu bọ, bệnh tật trong người.

Tại Trung Quốc, Tết Đoan ngọ gắn với nhiều câu chuyện hấp dẫn, trong đó phổ biến nhất là chuyện về vị quan - thi sỹ Khuất Nguyên của nước Sở thời Chiến quốc. Ông không chỉ là vị trung thần cương trực mà còn là một nhà văn hóa lớn. ất. Vua Sở nghe lời gian thần bắt Khuất Nguyên đi đày, ông uất ức nhảy xuống sông Mịch La tự vẫn vào ngày mùng 5/5 Âm lịch.

Hằng năm vào ngày này, người Trung Quốc thường làm bánh bá trạng và thả trôi trên sông bày tỏ lòng thương tiếc, kính trọng và tưởng nhớ Khuất Nguyên trung nghĩa.

Cúng Tết Đoan ngọ vào giờ nào chuẩn nhất?

Thực tế, giờ cúng Tết Đoan ngọ của các gia đình, vùng miền có thể không giống nhau. Tuy nhiên, xét theo quan niệm truyền thống, cúng vào giữa trưa là chuẩn nhất.

Tết Đoan ngọ còn có tên là Tết Đoan dương, trong đó "đoan" là mở đầu, "ngọ" chỉ giờ ngọ - chính trưa, "dương" chỉ khí dương - ngược với âm. Đây là thời điểm mở đầu cho những ngày nóng nhất trong năm, gần hoặc có năm trùng với ngày Hạ chí. Theo cách nói của phương Đông thì đây là những ngày dương khí lên cao nhất ở cả trời đất và trong cơ thể người. Và trong ngày này, giờ Ngọ chính là thời điểm dương khí cao tột bậc.

Nói đến Tết Đoan ngọ, chính xác là nói đến thời điểm giữa trưa này. Do đó, việc cúng Tết Đoan ngọ cũng nên được thực hiện trong khoảng từ 11h đến 13h của ngày 5/5 Âm lịch.

Trước đây, nhiều nơi ở Việt Nam có tục hái lá thuốc trong ngày 5/5 và việc này cũng chỉ được thực hiện vào giờ Ngọ, được cho là thời điểm mà dược tính trong cây cỏ lên cao nhất. Dân gian cho rằng vào giờ Ngọ của ngày Đoan dương, trời ban cho con dân người Việt hái bất cứ loại cây lá gì cũng có thể dùng làm thuốc, miễn là được sử dụng đúng bệnh.

Ngày nay, với nhịp sống hiện đại đầy bận rộn, nhiều người không có điều kiện về nhà buổi trưa nên giờ giấc cúng Tết Đoan ngọ cũng dần linh hoạt hơn. Nhiều nhà chỉ cúng vào buổi sáng sớm trước khi đi làm với lễ vật đơn giản gồm hương hoa, trái cây, có thể có cơm rượu nếp, bánh gio. Những nhà có điều kiện dùng bữa trưa với nhau vẫn làm mâm cỗ tươm tất và cúng vào chính ngọ. Một số gia đình cầu kỳ sẽ thắp hương vào sáng sớm để cho mọi người ăn trái cây, rượu nếp giết sâu bọ trước, trưa mới làm mâm cơm cúng gia tiên và các vị thần linh.

Có thể bạn quan tâm
Va chạm liên hoàn, 4 ô tô con bị hư hỏng

Va chạm liên hoàn, 4 ô tô con bị hư hỏng

11:30 28/04/2023

Một vụ va chạm giao thông tại TP Hà Tĩnh khiến cho 4 chiếc xe con bị hư hỏng, rất may không có ai bị thương.

Vụ án ‘hàng trăm người mang băng rôn phản đối xây dựng cảng container Long Sơn’: Khám xét khẩn cấp, thu nhiều tài liệu

Vụ án ‘hàng trăm người mang băng rôn phản đối xây dựng cảng container Long Sơn’: Khám xét khẩn cấp, thu nhiều tài liệu

21:00 28/10/2023

Chiều 28/10, căn cứ tài liệu điều tra thu thập được, Cơ quan CSĐT Công an Thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa) đã thực hiện lệnh khám xét khẩn cấp chỗ ở đối với bà Cao Thị Lĩnh (SN 1991, trú tại thôn Hà Đông, xã Hải Hà, thị xã Nghi Sơn).

Gần 100 giờ phơi nắng, trắng đêm chiến đấu giặc lửa ở biên giới Kiên Giang

Gần 100 giờ phơi nắng, trắng đêm chiến đấu giặc lửa ở biên giới Kiên Giang

03:40 03/05/2024

Nơi tuyến lửa biên giới, cán bộ chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh Kiên Giang đã liên tục chữa cháy rừng, bất kể ngày đêm, bất chấp thời tiết...

Tàu cá chìm trên biển, 10 thuyền viên được cứu sống

Tàu cá chìm trên biển, 10 thuyền viên được cứu sống

23:30 26/09/2023

Trong khi đang hoạt động trên vùng biển gần Côn Đảo, tàu cá gặp nạn. 10 thuyền viên trên tàu đã được cứu sống đưa vào bờ

Bắt 2 đối tượng trộm cắp gần 100kg sầu riêng ở Đắk Nông

Bắt 2 đối tượng trộm cắp gần 100kg sầu riêng ở Đắk Nông

19:00 01/08/2023

Công an xã Đắk Ru, huyện Đắk R’lấp ( Đắk Nông ) vừa phối hợp với người dân địa phương bắt giữ 2 đối tượng trộm cắp quả sầu riêng...

Vì sao cựu lãnh đạo HOSE biết sai vẫn giúp sức cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết?

Vì sao cựu lãnh đạo HOSE biết sai vẫn giúp sức cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết?

06:00 26/02/2024

Danh tính nhóm cán bộ chứng khoán bị truy tố Cơ quan Cảnh sát điều tra (C01) Bộ Công an vừa ban hành kết luận điều tra bổ sung, đề nghị truy tố 4 bị can là lãnh đạo Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (Hose) về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, gồm: Trần Đắc Sinh (cựu chủ tịch HĐQT Sở giao dịch); Lê Hải Trà (cựu ủy viên HĐQT, Tổng giám đốc, thành viên độc lập Hội đồng niêm yết); Trầm Tuấn Vũ (nguyên Phó Tổng giám đốc, Phó...

Trả lại gần 400 triệu đồng do người lạ chuyển nhầm vào tài khoản

Trả lại gần 400 triệu đồng do người lạ chuyển nhầm vào tài khoản

17:20 14/05/2024

Trưa 14/5, trả lời VTC News, Công an phường Hưng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh cho biết, vừa nhận được trình báo của người dân về việc nhận được 365.500.000 đồng vào tài khoản và phối hợp trao trả cho người chuyển nhầm. Theo đó, khoảng 14h40 ngày 12/5 tài khoản ngân hàng BIDV của ông Hồ Xuân Hoàng (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) bất ngờ nhận được số tiền 365.500.000 từ một tài khoản ngân hàng Viettinbank chuyển đến. Ông Hoàng đã đến trình báo với cơ...

Để xe buýt không còn là nỗi 'ám ảnh' của người đi đường

Để xe buýt không còn là nỗi 'ám ảnh' của người đi đường

11:10 16/06/2024

Về việc tài xế xe buýt vượt đèn đỏ, nhiều bạn đọc đề nghị phải có biện pháp xử lý dứt điểm để lặp lại trật tự, an toàn giao thông.

Xác minh việc nhân viên y tế bị tố sàm sỡ sàm sỡ nữ bệnh nhân 16 tuổi

Xác minh việc nhân viên y tế bị tố sàm sỡ sàm sỡ nữ bệnh nhân 16 tuổi

17:10 15/09/2023

Cục Quản lý Khám chữa bệnh đã yêu cầu Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức báo cáo về thông tin nhân viên chụp X-quang tại bệnh viện bị tố sàm sỡ nữ bệnh nhân 16 tuổi.

Co loi xay ra
Co loi xay ra