Vì sao lại gọi là tháng Giêng?
Vì sao lại gọi là tháng Giêng?
Theo chia sẻ của Giáo sư Kiều Thu Hoạch (nghiên cứu viên cao cấp của Viện Nghiên cứu Văn hoá dân gian) trên Dân Việt, xét về ngữ âm lịch sử, chữ "giêng" bắt nguồn từ chữ "chính" trong tiếng Hán.
Từ xưa, người Trung Quốc đã gọi tháng 1 Âm lịch là Chính nguyệt. Chữ "chính" từ tiếng Hán chuyển sang chữ Nôm có vần "iêng" nên người Việt gọi tháng 1 Âm lịch thành tháng Giêng. Ngày đầu tiên của tháng Giêng được gọi là Nguyên đán. Nguyên là thứ nhất, dùng để gọi ngày đầu tiên của năm (nguyên đán) hoặc những người đứng đầu như nguyên soái, nguyên thủ quốc gia...
Giáo sư Trần Lâm Biền - nhà nghiên cứu văn hoá Việt Nam, cũng cho rằng chữ "giêng" trong tháng Giêng bắt nguồn từ chữ "chính" trong tiếng Hán, hai chữ "tháng Giêng" ứng với từ "chính nguyệt".
"Nguyệt vừa có nghĩa là trăng vừa có nghĩa là tháng. Chính nguyệt là tháng chính, tháng đầu tiên của năm. Chính tương đồng với chiếng, qua thời gian, người ta đọc chệch âm thành giêng”, GS Biền giải thích.
Trong âm lịch, tháng Giêng không được phép nhuận. Đối với người Việt Nam, tháng Giêng được xem là tháng quan trọng nhất trong năm vì có Tết Nguyên đán, Tết Nguyên tiêu (rằm tháng Giêng). Các lễ hội lớn của năm cũng tập trung nhiều nhất ở tháng này.
Tháng Giêng mở đầu cho năm nên ai cũng có tâm niệm hướng về những điều tốt đẹp, mong cầu năm mới bình an, may mắn, kiêng kỵ những điều xấu. Chính vì vậy, vào ngày đầu năm mới, nhiều gia đình đi lễ chùa để cầu sức khoẻ, cầu tài cầu lộc, cầu công danh sự nghiệp...
Để chào đón tháng Giêng, đặc biệt là ngày Nguyên đán, mỗi gia đình đều chuẩn bị rất kỹ, dọn dẹp, trang trí nhà cửa, trưng đào, quất, những cây mai vàng rực rỡ hay các loại hoa xuân khác. Trong dịp này, từ người lớn tới trẻ nhỏ cũng đều cư xử nhẹ nhàng, vui vẻ, không làm điều xấu để tránh dông cả năm.
Trong tháng Giêng, mọi người cũng cố gắng cẩn thận để không làm rơi vỡ đồ đạc, vì sự đổ vỡ luôn mang hàm ý xui xẻo, đen đủi; kiêng cãi vã, đánh mắng nhau. Đặc biệt về mặt tài chính, mọi người thường kiêng vay tiền và trả tiền trong tháng Giêng, nhất là trước rằm vì muốn tránh sự thất thoát tiền bạc hay nợ nần trong dịp đầu năm.
Tháng 1 Âm lịch thường được gọi là tháng Giêng. (Ảnh minh hoạ: Pinterest)Các hoạt động trong tháng Giêng
- Đi chùa đầu năm: Đây là một trong những tục lệ truyền thống của người Việt Nam. Mọi người đi chùa để lễ Phật, cầu một năm mới an lành, thuận lợi, đồng thời vãn cảnh và hòa mình vào không khí lễ hội mùa xuân.
- Chúc Tết, du xuân: Tết Nguyên đán là dịp hội ngộ, gặp gỡ người thân, bạn bè, mọi người thường đến thăm nhau, trao những lời chúc tốt đẹp nhất và cùng nhau du xuân. Nhiều người mua túi muối, gạo, bật lửa... đựng trong túi vải đỏ để cầu may mắn, tiền tài, sức khoẻ.
- Mua vàng trong ngày vía Thần Tài: Nhiều người mua vàng vào ngày vía Thần tài mùng 10 tháng Giêng để cầu may mắn và tài lộc, vì rằng vàng là biểu tượng của sự giàu sang, phú quý; mua vàng ngày này được cho là cách để xin thần Tài phù hộ, ban cho một năm ăn nên làm ra.
- Cúng rằm tháng Giêng: Nhiều lễ hội dân gian được tổ chức trong ngày này. Đây cũng là ngày người dân thường họp họ, cùng nhau vui bên mâm cỗ sau lễ cúng trọng thể.
3 cuộc thi chào mừng 50 năm thành lập ngành Điện miền Nam có gì đặc biệt?
09:45 15/03/2025Hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 50 năm xây dựng và phát triển ngành điện miền Nam, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) phối hợp các cơ quan báo chí phát động tổ chức 3 cuộc thi gồm các thể loại: viết, chụp ảnh và video clip, nhằm lan toả những nỗ lực, đóng góp của ngành Điện miền Nam đối với với sự phát triển kinh tế - xã hội và đời sống Nhân dân khu vực phía Nam trên chặng đường nửa thế kỷ...
Công đoàn Cần Thơ công bố các quyết định về tổ chức bộ máy
01:00 15/03/2025Cần Thơ - Ngày 3.3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP Cần Thơ tổ chức Hội nghị Công bố các quyết định về tổ chức bộ máy và cán bộ.
Phó Thủ tướng kiểm tra công trường cao tốc ở Hà Tĩnh
01:00 15/03/2025Hà Tĩnh - Ngày 9.3, đoàn kiểm tra số 2 của Chính phủ do Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng làm Trưởng đoàn đã đi kiểm tra công trường thi...
Bộ Nội vụ đề nghị xây dựng phương án sắp xếp các hội tại địa phương
01:00 15/03/2025Bộ Nội vụ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố căn cứ vào chủ trương trên và hướng dẫn của MTTQ Việt Nam để phối hợp xây dựng phương án, kế hoạch sắp xếp các hội tại địa phương.
Tuyển sinh lớp 1, lớp 6 ở TP.HCM: Tạo điều kiện cho học sinh học gần nhà
01:00 15/03/2025Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ tham mưu UBND TP tạo điều kiện cho học sinh lớp 1, lớp 6 được học gần nơi ở trong mùa tuyển sinh đầu cấp 2025-2026.
Khởi tố người phụ nữ lừa đảo gần 13 tỉ đồng tại Ninh Bình
01:00 15/03/2025Ninh Bình - Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Ninh Bình đã khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Quách Thị Nương về hành...
Miền Bắc sắp đón không khí lạnh mạnh
01:00 15/03/2025Dự báo từ khoảng chiều tối và đêm 15/3, không khí lạnh sẽ bắt đầu ảnh hưởng đến thời tiết miền Bắc, trời chuyển rét diện rộng, vùng núi có nơi dưới 10 độ. Hà Nội thấp nhất 14-16 độ.
Kỳ họp Quốc hội thứ 9 dự kiến khai mạc sớm, xem xét sửa đổi, bổ sung Hiến pháp
20:45 14/03/2025“Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp và sẵn sàng tinh thần làm ngày, làm đêm, bất cứ khi nào Chính phủ trình, địa phương trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét ngay, kể cả trong thời gian Kỳ họp thứ 9, để giải quyết các vấn đề”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định bày tỏ.
Người dân Kim Văn - Kim Lũ mong mỏi đường kết nối
11:45 14/03/2025Nhiều người dân khu đô thị Kim Văn – Kim Lũ (Hà Nội) mong mỏi xây dựng đường kết nối với một số ngõ của đường Kim Giang, để việc đi lại bớt khó khăn.
