Vì sao lại gọi là tháng Giêng?
Vì sao lại gọi là tháng Giêng?
Theo chia sẻ của Giáo sư Kiều Thu Hoạch (nghiên cứu viên cao cấp của Viện Nghiên cứu Văn hoá dân gian) trên Dân Việt, xét về ngữ âm lịch sử, chữ "giêng" bắt nguồn từ chữ "chính" trong tiếng Hán.
Từ xưa, người Trung Quốc đã gọi tháng 1 Âm lịch là Chính nguyệt. Chữ "chính" từ tiếng Hán chuyển sang chữ Nôm có vần "iêng" nên người Việt gọi tháng 1 Âm lịch thành tháng Giêng. Ngày đầu tiên của tháng Giêng được gọi là Nguyên đán. Nguyên là thứ nhất, dùng để gọi ngày đầu tiên của năm (nguyên đán) hoặc những người đứng đầu như nguyên soái, nguyên thủ quốc gia...
Giáo sư Trần Lâm Biền - nhà nghiên cứu văn hoá Việt Nam, cũng cho rằng chữ "giêng" trong tháng Giêng bắt nguồn từ chữ "chính" trong tiếng Hán, hai chữ "tháng Giêng" ứng với từ "chính nguyệt".
"Nguyệt vừa có nghĩa là trăng vừa có nghĩa là tháng. Chính nguyệt là tháng chính, tháng đầu tiên của năm. Chính tương đồng với chiếng, qua thời gian, người ta đọc chệch âm thành giêng”, GS Biền giải thích.
Trong âm lịch, tháng Giêng không được phép nhuận. Đối với người Việt Nam, tháng Giêng được xem là tháng quan trọng nhất trong năm vì có Tết Nguyên đán, Tết Nguyên tiêu (rằm tháng Giêng). Các lễ hội lớn của năm cũng tập trung nhiều nhất ở tháng này.
Tháng Giêng mở đầu cho năm nên ai cũng có tâm niệm hướng về những điều tốt đẹp, mong cầu năm mới bình an, may mắn, kiêng kỵ những điều xấu. Chính vì vậy, vào ngày đầu năm mới, nhiều gia đình đi lễ chùa để cầu sức khoẻ, cầu tài cầu lộc, cầu công danh sự nghiệp...
Để chào đón tháng Giêng, đặc biệt là ngày Nguyên đán, mỗi gia đình đều chuẩn bị rất kỹ, dọn dẹp, trang trí nhà cửa, trưng đào, quất, những cây mai vàng rực rỡ hay các loại hoa xuân khác. Trong dịp này, từ người lớn tới trẻ nhỏ cũng đều cư xử nhẹ nhàng, vui vẻ, không làm điều xấu để tránh dông cả năm.
Trong tháng Giêng, mọi người cũng cố gắng cẩn thận để không làm rơi vỡ đồ đạc, vì sự đổ vỡ luôn mang hàm ý xui xẻo, đen đủi; kiêng cãi vã, đánh mắng nhau. Đặc biệt về mặt tài chính, mọi người thường kiêng vay tiền và trả tiền trong tháng Giêng, nhất là trước rằm vì muốn tránh sự thất thoát tiền bạc hay nợ nần trong dịp đầu năm.
Tháng 1 Âm lịch thường được gọi là tháng Giêng. (Ảnh minh hoạ: Pinterest)Các hoạt động trong tháng Giêng
- Đi chùa đầu năm: Đây là một trong những tục lệ truyền thống của người Việt Nam. Mọi người đi chùa để lễ Phật, cầu một năm mới an lành, thuận lợi, đồng thời vãn cảnh và hòa mình vào không khí lễ hội mùa xuân.
- Chúc Tết, du xuân: Tết Nguyên đán là dịp hội ngộ, gặp gỡ người thân, bạn bè, mọi người thường đến thăm nhau, trao những lời chúc tốt đẹp nhất và cùng nhau du xuân. Nhiều người mua túi muối, gạo, bật lửa... đựng trong túi vải đỏ để cầu may mắn, tiền tài, sức khoẻ.
- Mua vàng trong ngày vía Thần Tài: Nhiều người mua vàng vào ngày vía Thần tài mùng 10 tháng Giêng để cầu may mắn và tài lộc, vì rằng vàng là biểu tượng của sự giàu sang, phú quý; mua vàng ngày này được cho là cách để xin thần Tài phù hộ, ban cho một năm ăn nên làm ra.
- Cúng rằm tháng Giêng: Nhiều lễ hội dân gian được tổ chức trong ngày này. Đây cũng là ngày người dân thường họp họ, cùng nhau vui bên mâm cỗ sau lễ cúng trọng thể.
Cháy 3 nhà gỗ tiền tỷ: Chủ nhà vẫn chưa hết bàng hoàng, mất trắng tài sản
07:45 22/08/2025“Chỉ 30 phút thôi, cháy không còn thứ gì, giờ vợ chồng tôi mất trắng. Đây là những tài sản mà hai vợ chồng tôi tích góp bao năm qua”, chủ nhân 3 căn nhà gỗ bị cháy ở Hà Tĩnh chia sẻ.
Ngày 19-8, khởi công đồng loạt 250 công trình, dự án quy mô trên cả nước
07:45 22/08/2025Việc khánh thành đưa vào khai thác các công trình, dự án và triển khai khởi công đồng loạt các công trình có quy mô lớn, góp phần tạo động lực để phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Bữa cơm Công đoàn chăm lo người lao động tại Hưng Yên
07:45 22/08/2025Hưng Yên - Công đoàn Công ty TNHH Một thành viên Khai thác Công trình Thủy lợi Bắc Thái Bình vừa tổ chức bữa cơm ý nghĩa cho đoàn viên,...
Khối quân nhân Nga tới Hà Nội, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh
02:45 22/08/2025Khối quân nhân Nga đã tới Hà Nội, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành nhân Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9 của Việt Nam.
Truy tố nhóm đánh ghen nhầm gây thương tích 26% cho người khác
20:45 21/08/2025Mở cửa nhà ra nói chuyện, chị H. bất ngờ bị nhóm người lạ mặt dùng dao đâm, dùng bình sứ đánh vào đầu… gây thương tích 26%.
Trộm cắp ở công trình xây dựng, đối tượng ở Hải Phòng bị khởi tố
20:45 21/08/2025Hải Phòng - Công an phường Hải An vừa điều tra, làm rõ 2 vụ trộm cắp tài sản xảy ra trên địa bàn.
Thủ tục xin cấp sổ đỏ cho thửa đất 300m2 sử dụng trước 15.10.1993
19:45 21/08/2025Các thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ( sổ đỏ ) được bạn đọc quan tâm.
Những chuyến tàu chật kín người về trung tâm chờ xem tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành
19:45 21/08/2025Hàng nghìn người dân, du khách di chuyển bằng tàu Cát Linh - Hà Đông về trung tâm Hà Nội để chờ xem tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2/9 (A80).
Biển Đông khả năng sắp có bão, miền Bắc mưa như trút
18:45 21/08/2025Tin vùng áp thấp trên khu vực phía Đông Philippines Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho biết, hiện nay, một vùng áp thấp hoạt động ở khu vực phía Đông Philippines. Dự báo trong 24-36 giờ tới, vùng áp thấp di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được 15-20km, đi vào Biển Đông và khả năng mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. 'Sau khi hình thành, áp thấp nhiệt đới có thể tiếp tục mạnh lên thành bão với xác suất 60–70%, di...
