Vì sao chậm giám định nguyên nhân nhiều công trình lớn bị sạt trượt ở Đắk Nông?

Những công trình thủy lợi, giao thông lớn ở tỉnh Đắk Nông xảy ra sự cố sạt trượt, nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng, nhưng cả năm qua vẫn chưa xác định được nguyên nhân để đưa ra hướng xử lý.

Hồ thủy lợi Đắk N'ting bị sạt trượt đã một năm nay, phải xả hết nước để đảm bảo an toàn - Ảnh: TRUNG TÂN

Đầu tháng 8-2024, chúng tôi trở lại hồ thủy lợi Đắk N'ting (Đắk Glong, Đắk Nông), khung cảnh không có gì thay đổi so với đúng 1 năm trước, lúc công trình bị sạt trượt. Trên thân đập, có đoạn bị kéo giãn ra cả vài gang tay, nhiều vết nứt cũ càng lớn hơn nhưng chưa được khắc phục.

Nhiều công trình bị sạt trượt, mất an toàn, nhưng chậm khắc phục

Ông Vũ Tiến Lư - bí thư Huyện ủy, chủ tịch HĐND huyện Đắk Glong - lo lắng: "Cứ càng dây dưa kéo dài thủy lợi Đắk N'ting càng hư hỏng thêm và càng khó khắc phục".

Trong khi đó, ông Phạm Tuấn Anh - giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông - thừa nhận việc chậm tìm được đơn vị tư vấn để giám định nguyên nhân.

Sau vô số đơn vị tư vấn "né", mới đây tỉnh đã hợp đồng với Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam và sẽ hoàn thành việc giám định trong 75 ngày.

"Công trình này xảy ra sự cố sạt trượt, nứt gãy khi đang trong giai đoạn xây dựng, chưa được nghiệm thu đưa vào sử dụng. Do chưa xác định được nguyên nhân sự cố là do thiết kế, thi công hay do thiên tai. Phải chờ kết quả giám định của Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam, khi đó mới có thể đánh giá, tham mưu tỉnh đưa ra giải pháp", ông Tuấn Anh nói.

Những vết nứt ở hồ Đắk N'ting đã bị nứt rộng thêm - Ảnh: TRUNG TÂN

Tương tự, trong mùa mưa năm 2023 tại Đắk Nông đã xảy ra sự cố sạt lở, sạt trượt tại một số công trình hạ tầng quan trọng như quốc lộ 14 qua TPGia Nghĩa, tỉnh lộ 1 đoạn qua xã Quảng Tâm (huyện Tuy Đức)… Tuy nhiên đến nay những công trình này vẫn chưa khắc phục khiến nhiều gia đình quanh khu vực sống trong nơm nớp.

Nói về điều này, ông Lê Văn Chiến - phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Đắk Nông - cho biết tỉnh rất nóng ruột khi hàng loạt công trình quan trọng, ảnh hưởng đến an toàn của nhiều người dân nhưng mãi không thể khắc phục vì chưa tìm được nguyên nhân.

Theo ông, khi xảy ra sự cố thiên tai, quan tâm số 1 của tỉnh là an toàn tính mạng, bảo vệ tài sản của người dân nên đã di dời đến nơi an toàn. Tuy nhiên, việc khắc phục lại vô cùng phức tạp vì phải đầy đủ thủ tục.

"Trong khi việc sạt trượt nghiêm trọng như vừa qua xảy ra lần đầu sau 20 năm thành lập tỉnh, thực tế là cả bộ máy chưa có kinh nghiệm xử lý. Bên cạnh đó là nhiều đơn vị chuyên môn, do tính chất phức tạp của các sự cố nên họ né, không tham gia, khiến việc đánh giá nguyên nhân kéo dài", ông Chiến giãi bày.

Khắc phục sự cố sạt trượt trong năm 2025

Tỉnh Đắk Nông đang xây dựng dự án khắc phục quốc lộ 14 bị sạt trượt với số tiền khoảng 200 tỉ đồng - Ảnh: TRUNG TÂN

Nói về việc quốc lộ 14 chậm khắc phục, ông Nguyễn Nhân Bản - giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh Đắk Nông - cho biết đây là công trình sạt trượt hết sức phức tạp, tỉnh không thuê được đơn vị nào để tư vấn.

Hiện Viện Khoa học và Công nghệ giao thông vận tải đã tổ chức giám định tìm ra nguyên nhân và báo cáo đề xuất, tham mưu tỉnh kết luận. Công ty cổ phần BOT & BT Đức Long Đắk Nông (chủ đầu tư tuyến BOT này - PV) đang triển khai việc lập dự án khắc phục sự cố.

Theo đó, BOT Đức Long Đắk Nông đưa ra 2 trong 3 phương án đã lập từ trước. Phương án 1, khắc phục phạm vi mặt đường bị sụt lún, đối với phạm vi mặt đường còn lại đang ổn định thì giữ nguyên theo tuyến cũ; tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 193 tỉ đồng, thi công trong 12 tháng.

Phương án 2 sẽ cần 200 tỉ đồng, 8 tháng thi công để cải tạo tuyến, dịch tim tuyến về phía bên trái tuyến hướng TP Gia Nghĩa - TP Buôn Ma Thuột (hướng vào trong khu vực ổn định); kết hợp cải tạo hệ thống thu gom nước mặt và xử lý một phần bề mặt ta luy nền đường.

"Việc chọn phương án nào do đơn vị tư vấn thiết kế tính toán và đánh giá hiệu quả. Việc này sẽ được tỉnh quyết định ở bước lập dự án khắc phục sự cố sạt trượt quốc lộ 14", ông Bản nói.

Phương án khắc phục quốc lộ 14 sạt trượt tính toán đến việc ổn định dân cư phía taluy âm - Ảnh: TRUNG TÂN

Về việc khắc phục sự cố hồ Đắk N'ting, ông Lê Văn Chiến cho biết vẫn đang phải đợi kết quả giám định nguyên nhân sự cố, để phân định trách nhiệm và tham mưu UBND tỉnh Đắk Nông xử lý theo quy định.

"Từ kết quả giám định, nếu do thiên tai thì nhà nước trả tiền sửa chữa, còn nếu do thi công hoặc thiết kế thì các đơn vị phải có trách nhiệm", ông Chiến nói.

Theo lãnh đạo tỉnh Đắk Nông, các sự cố sạt trượt đang ở giai đoạn chuẩn bị hồ sơ đầu tư, sẽ triển khai trong năm 2025.