Vị nào dám ví vua quan nhà Thanh như 'ếch ngồi đáy giếng'?

13:45 10/02/2025
Ông chính là Nguyễn Đăng Cảo (1619-?), người làng Hoài Bão, huyện Tiên Du, phủ Từ Sơn, trấn Kinh Bắc (nay thuộc huyện Tiên Du, Bắc Ninh). Ông được xem là vị thám hoa trí nhớ siêu việt và là người duy nhất được phong làm Lưỡng quốc khôi nguyên.

Từ nhỏ, Nguyễn Đăng Cảo nổi tiếng thông minh, đọc sách một lần có thể thuộc lòng, được mọi người gọi là thần đồng. Tại khoa thi năm 1646, Nguyễn Đăng Cảo đỗ Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ Đệ tam danh (thám hoa). Do khoa thi này không lấy trạng nguyên và bảng nhãn, nên ông là người đứng đầu trong số những người thi đỗ. Đến năm 1659, ông lại đỗ đầu khoa Đông các, được phong Đông các đại học sĩ.

Vốn là người nổi tiếng cương trực, thẳng thắn, Nguyễn Đăng Cảo không được triều đình trọng dụng. Ông làm quan chưa đầy 3 năm thì bị bãi chức. Tuy nhiên mỗi khi có sứ nhà Thanh sang hạch sách, gây khó dễ, vua Lê lại phải mời ông ra ứng đối. Tài năng đối đáp, văn chương sắc bén của ông làm sứ nhà Thanh nhiều phen bẽ mặt.

Với sự thông minh và tài đối đáp ngoại giao, Nguyễn Đăng Cảo được nhà Thanh khen ngợi và phê tặng danh hiệu Khôi nguyên. (Ảnh minh hoạ)

Theo sách Sứ thần Việt Nam, trong một lần ông được cử làm chánh sứ sang Trung Quốc, khi gặp mặt, thấy ông già cả, vua Thanh liền ra câu đối: "Lão khuyển lạc mao, do hướng đình tiền phệ nguyệt" (dịch nghĩa: Chó già rụng lông thấy trăng còn đứng ra sân mà sủa).

Biết đó là ý miệt thị của vua nhà Thanh, Nguyễn Đăng Cảo liền đối lại: "Tiểu oa đoản cảnh, mạn cư tỉnh để khuy thiên". (dịch nghĩa: Ếch con ngắn cổ, cũng dám ngồi đáy giếng coi trời bằng vung).

Vế đối có nội dung ngang tàng, ý mỉa mai, xem thường cả triều đình nhà Thanh không hiểu biết, bụng dạ hẹp hòi đã thể hiện được trí tuệ và bản lĩnh của người Việt. Từ đó, vua quan nhà Thanh không dám coi thường sứ nước Nam nữa. Khi đoàn sứ bộ Nguyễn Đăng Cảo ra về, vua Thanh sai quan tiễn sứ đoàn rất trịnh trọng.

Một lần khác, khi sứ nhà Thanh mang chiếu chỉ sang cùng 10 vuông gấm, gói các loại mũ xiêm cùng quần áo, triều đình không hiểu ý nhà Thanh muốn gì, lại phải mời Nguyễn Đăng Cảo về kinh thành.

Ông xem đồ vật xong liền tâu rằng, ý của nhà Thanh muốn ta phải theo thiên triều, phải ăn mặc theo phong tục nhà Thanh, cắt tóc để đuôi sam. Ông cũng hiến kế nên trả lại bộ quần áo này và đưa lại cho họ y phục dân tộc Việt để họ thấy ta không chịu chấp nhận.

Được vua cử đến biên giới đối phó sứ thần nhà Thanh, Nguyễn Đăng Cảo chọn gói váy, áo, yếm… trang phục người Việt mang đến. Sứ nhà Thanh xem xong thì hiểu ý phía Đại Việt muốn giữ lại truyền thống ăn mặc của nước mình.

Nguyễn Đăng Cảo còn làm bài "Giải chư hầu" nhằm phản bác những lập luận của nhà Thanh, sau đó gửi cho sứ thần nước này mang về dâng vua. Vua Thanh xem xong thì nói rằng: “Địa linh, nhân kiệt đời nào cũng có, nhưng vượt trội hơn cả từ nay về sau chỉ có một Đăng Hạo" (Đăng Hạo là tên gọi khác của Nguyễn Đăng Cảo).

Bằng tài năng và trí tuệ, Nguyễn Đăng Cảo khiến triều đình nhà Thanh nể phục, phê tặng danh hiệu Khôi nguyên Bắc triều.

Có thể bạn quan tâm
Đoàn viên nữ ở Nam Định tham gia giải bóng chuyền hơi

Đoàn viên nữ ở Nam Định tham gia giải bóng chuyền hơi

09:45 17/03/2025

Nam Định - Đoàn viên nữ ở Nam Định phấn khởi tham gia Giải bóng chuyền hơi năm 2025, chào mừng ngày Quốc tế phụ nữ.

Tích cực chăm lo đời sống công nhân tại các KCN ở Hòa Bình

Tích cực chăm lo đời sống công nhân tại các KCN ở Hòa Bình

09:45 17/03/2025

Ngày 16.3, Công đoàn KCN tỉnh Hòa Bình dự Hội nghị Người lao động 2025 do Công ty COASIA CM VINA tổ chức tại Lương Sơn, Hòa Bình.

Luyện bài cùng AI, nữ sinh 17 tuổi đạt 9.0 IELTS ngay lần thi đầu tiên

Luyện bài cùng AI, nữ sinh 17 tuổi đạt 9.0 IELTS ngay lần thi đầu tiên

07:46 17/03/2025

Nguyễn Hoàng Bảo Ngọc, sinh năm 2008 tại TP.HCM, hiện là học sinh cấp 3 trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa. Cuối tháng 2 vừa qua, Bảo Ngọc nhận mail thông báo kết quả từ Trung tâm khảo thí với điểm số IELTS tuyệt đối 9.0/ 9.0 (9.0 Reading, 9.0 Listening, 8.0 Writing, 9.0 Speaking). 'Đây là lần đầu tiên em thi IELTS, có nhiều bỡ ngỡ. Hơn nữa, lúc thi em cũng khá do dự một số câu ở phần Reading và Listening', Bảo Ngọc nói. Nữ sinh thừa nhận bản...

Triệt phá sòng bạc được bố trí canh phòng tinh vi

Triệt phá sòng bạc được bố trí canh phòng tinh vi

02:45 17/03/2025

An Giang – Lực lượng Công an đã triệt phá sòng bạc được canh phòng tinh vi với việc bố trí nhiều đối tượng canh đường theo nhiều tầng nấc...

Điểm hẹn công nhân đồng hành chăm lo bảo vệ lao động nữ

Điểm hẹn công nhân đồng hành chăm lo bảo vệ lao động nữ

17:00 16/03/2025

Chiều 15.3, LĐLĐ tỉnh Đồng Nai đã tổ chức chương trình điểm hẹn công nhân quý 1 năm 2025 với chủ đề 'Công đoàn đồng hành chăm lo, bảo vệ...

Công an làm việc với người mang quan tài trước chợ Bến Thành

Công an làm việc với người mang quan tài trước chợ Bến Thành

10:45 16/03/2025

TPHCM - Công an phường Bến Thành, Quận 1 đã mời 9 người liên quan vụ khiêng quan tài để quảng cáo ở khu vực chợ Bến Thành lên làm...

Sắp xếp 212.606 cán bộ xã để tạo không gian, động lực mới

Sắp xếp 212.606 cán bộ xã để tạo không gian, động lực mới

10:45 16/03/2025

Sẽ có nhiều cán bộ, công chức cấp xã thuộc diện tinh gọn trong đợt sáp nhập này, nhưng người nghỉ hưu sớm đều được hỗ trợ bằng chính sách...

Những lần ngược dòng lửa cứu người của thượng uý cảnh sát say nghề

Những lần ngược dòng lửa cứu người của thượng uý cảnh sát say nghề

01:45 16/03/2025

Ngọn lửa ở tầng một bốc cháy ngùn ngụt, cảnh sát phòng cháy chữa cháy Nguyễn Viết Quân dùng kìm cắt cửa sắt chính căn nhà, mặc đồ bảo hộ lao qua đám cháy vào cứu người.

Người sát hại con dâu 'ngăn cản yêu đương' lĩnh 20 năm tù

Người sát hại con dâu 'ngăn cản yêu đương' lĩnh 20 năm tù

00:45 16/03/2025

Huỳnh Văn Lệ, 67 tuổi, bị đưa ra xét xử về hành vi dùng dao chém con dâu tử vong khi nhớ lại chuyện bị ngăn cản chuyện yêu đương.

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Ago Mom cải thiện khả năng thụ thai, tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ
Ago Dad hỗ trợ sức khỏe sinh sản nam giới bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức khỏe, bổ thận và ích tinh cho nam giới