Vị nào dám ví vua quan nhà Thanh như 'ếch ngồi đáy giếng'?

13:45 10/02/2025
Ông chính là Nguyễn Đăng Cảo (1619-?), người làng Hoài Bão, huyện Tiên Du, phủ Từ Sơn, trấn Kinh Bắc (nay thuộc huyện Tiên Du, Bắc Ninh). Ông được xem là vị thám hoa trí nhớ siêu việt và là người duy nhất được phong làm Lưỡng quốc khôi nguyên.

Từ nhỏ, Nguyễn Đăng Cảo nổi tiếng thông minh, đọc sách một lần có thể thuộc lòng, được mọi người gọi là thần đồng. Tại khoa thi năm 1646, Nguyễn Đăng Cảo đỗ Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ Đệ tam danh (thám hoa). Do khoa thi này không lấy trạng nguyên và bảng nhãn, nên ông là người đứng đầu trong số những người thi đỗ. Đến năm 1659, ông lại đỗ đầu khoa Đông các, được phong Đông các đại học sĩ.

Vốn là người nổi tiếng cương trực, thẳng thắn, Nguyễn Đăng Cảo không được triều đình trọng dụng. Ông làm quan chưa đầy 3 năm thì bị bãi chức. Tuy nhiên mỗi khi có sứ nhà Thanh sang hạch sách, gây khó dễ, vua Lê lại phải mời ông ra ứng đối. Tài năng đối đáp, văn chương sắc bén của ông làm sứ nhà Thanh nhiều phen bẽ mặt.

Với sự thông minh và tài đối đáp ngoại giao, Nguyễn Đăng Cảo được nhà Thanh khen ngợi và phê tặng danh hiệu Khôi nguyên. (Ảnh minh hoạ)

Theo sách Sứ thần Việt Nam, trong một lần ông được cử làm chánh sứ sang Trung Quốc, khi gặp mặt, thấy ông già cả, vua Thanh liền ra câu đối: "Lão khuyển lạc mao, do hướng đình tiền phệ nguyệt" (dịch nghĩa: Chó già rụng lông thấy trăng còn đứng ra sân mà sủa).

Biết đó là ý miệt thị của vua nhà Thanh, Nguyễn Đăng Cảo liền đối lại: "Tiểu oa đoản cảnh, mạn cư tỉnh để khuy thiên". (dịch nghĩa: Ếch con ngắn cổ, cũng dám ngồi đáy giếng coi trời bằng vung).

Vế đối có nội dung ngang tàng, ý mỉa mai, xem thường cả triều đình nhà Thanh không hiểu biết, bụng dạ hẹp hòi đã thể hiện được trí tuệ và bản lĩnh của người Việt. Từ đó, vua quan nhà Thanh không dám coi thường sứ nước Nam nữa. Khi đoàn sứ bộ Nguyễn Đăng Cảo ra về, vua Thanh sai quan tiễn sứ đoàn rất trịnh trọng.

Một lần khác, khi sứ nhà Thanh mang chiếu chỉ sang cùng 10 vuông gấm, gói các loại mũ xiêm cùng quần áo, triều đình không hiểu ý nhà Thanh muốn gì, lại phải mời Nguyễn Đăng Cảo về kinh thành.

Ông xem đồ vật xong liền tâu rằng, ý của nhà Thanh muốn ta phải theo thiên triều, phải ăn mặc theo phong tục nhà Thanh, cắt tóc để đuôi sam. Ông cũng hiến kế nên trả lại bộ quần áo này và đưa lại cho họ y phục dân tộc Việt để họ thấy ta không chịu chấp nhận.

Được vua cử đến biên giới đối phó sứ thần nhà Thanh, Nguyễn Đăng Cảo chọn gói váy, áo, yếm… trang phục người Việt mang đến. Sứ nhà Thanh xem xong thì hiểu ý phía Đại Việt muốn giữ lại truyền thống ăn mặc của nước mình.

Nguyễn Đăng Cảo còn làm bài "Giải chư hầu" nhằm phản bác những lập luận của nhà Thanh, sau đó gửi cho sứ thần nước này mang về dâng vua. Vua Thanh xem xong thì nói rằng: “Địa linh, nhân kiệt đời nào cũng có, nhưng vượt trội hơn cả từ nay về sau chỉ có một Đăng Hạo" (Đăng Hạo là tên gọi khác của Nguyễn Đăng Cảo).

Bằng tài năng và trí tuệ, Nguyễn Đăng Cảo khiến triều đình nhà Thanh nể phục, phê tặng danh hiệu Khôi nguyên Bắc triều.

Có thể bạn quan tâm
3 cuộc thi chào mừng 50 năm thành lập ngành Điện miền Nam có gì đặc biệt?

3 cuộc thi chào mừng 50 năm thành lập ngành Điện miền Nam có gì đặc biệt?

09:45 15/03/2025

Hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 50 năm xây dựng và phát triển ngành điện miền Nam, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) phối hợp các cơ quan báo chí phát động tổ chức 3 cuộc thi gồm các thể loại: viết, chụp ảnh và video clip, nhằm lan toả những nỗ lực, đóng góp của ngành Điện miền Nam đối với với sự phát triển kinh tế - xã hội và đời sống Nhân dân khu vực phía Nam trên chặng đường nửa thế kỷ...

Công đoàn Cần Thơ công bố các quyết định về tổ chức bộ máy

Công đoàn Cần Thơ công bố các quyết định về tổ chức bộ máy

01:00 15/03/2025

Cần Thơ - Ngày 3.3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP Cần Thơ tổ chức Hội nghị Công bố các quyết định về tổ chức bộ máy và cán bộ.

Phó Thủ tướng kiểm tra công trường cao tốc ở Hà Tĩnh

Phó Thủ tướng kiểm tra công trường cao tốc ở Hà Tĩnh

01:00 15/03/2025

Hà Tĩnh - Ngày 9.3, đoàn kiểm tra số 2 của Chính phủ do Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng làm Trưởng đoàn đã đi kiểm tra công trường thi...

Bộ Nội vụ đề nghị xây dựng phương án sắp xếp các hội tại địa phương

Bộ Nội vụ đề nghị xây dựng phương án sắp xếp các hội tại địa phương

01:00 15/03/2025

Bộ Nội vụ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố căn cứ vào chủ trương trên và hướng dẫn của MTTQ Việt Nam để phối hợp xây dựng phương án, kế hoạch sắp xếp các hội tại địa phương.

Tuyển sinh lớp 1, lớp 6 ở TP.HCM: Tạo điều kiện cho học sinh học gần nhà

Tuyển sinh lớp 1, lớp 6 ở TP.HCM: Tạo điều kiện cho học sinh học gần nhà

01:00 15/03/2025

Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ tham mưu UBND TP tạo điều kiện cho học sinh lớp 1, lớp 6 được học gần nơi ở trong mùa tuyển sinh đầu cấp 2025-2026.

Khởi tố người phụ nữ lừa đảo gần 13 tỉ đồng tại Ninh Bình

Khởi tố người phụ nữ lừa đảo gần 13 tỉ đồng tại Ninh Bình

01:00 15/03/2025

Ninh Bình - Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Ninh Bình đã khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Quách Thị Nương về hành...

Miền Bắc sắp đón không khí lạnh mạnh

Miền Bắc sắp đón không khí lạnh mạnh

01:00 15/03/2025

Dự báo từ khoảng chiều tối và đêm 15/3, không khí lạnh sẽ bắt đầu ảnh hưởng đến thời tiết miền Bắc, trời chuyển rét diện rộng, vùng núi có nơi dưới 10 độ. Hà Nội thấp nhất 14-16 độ.

Kỳ họp Quốc hội thứ 9 dự kiến khai mạc sớm, xem xét sửa đổi, bổ sung Hiến pháp

Kỳ họp Quốc hội thứ 9 dự kiến khai mạc sớm, xem xét sửa đổi, bổ sung Hiến pháp

20:45 14/03/2025

“Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp và sẵn sàng tinh thần làm ngày, làm đêm, bất cứ khi nào Chính phủ trình, địa phương trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét ngay, kể cả trong thời gian Kỳ họp thứ 9, để giải quyết các vấn đề”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định bày tỏ.

Người dân Kim Văn - Kim Lũ mong mỏi đường kết nối

Người dân Kim Văn - Kim Lũ mong mỏi đường kết nối

11:45 14/03/2025

Nhiều người dân khu đô thị Kim Văn – Kim Lũ (Hà Nội) mong mỏi xây dựng đường kết nối với một số ngõ của đường Kim Giang, để việc đi lại bớt khó khăn.

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Ago Mom cải thiện khả năng thụ thai, tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ
Ago Dad hỗ trợ sức khỏe sinh sản nam giới bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức khỏe, bổ thận và ích tinh cho nam giới