Ung thư miệng sau 40 năm hút thuốc

Ông Hải, 67 tuổi, mỗi ngày hút 10 điếu thuốc trong 40 năm, gần đây miệng xuất hiện nhiều vết loét không lành, bác sĩ chẩn đoán ung thư miệng.

Má trái của ông Hải có u cộm, cứng như hạt sạn gây đau, khó nhai thức ăn, khám không phát hiện bất thường. Gần đây u lớn hơn, loét và đau miệng không lành, ông đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM kiểm tra.

Ngày 22/6, ThS.BS.CKII Đoàn Minh Trông, Đơn vị Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết niêm mạc má trái của ông Hải có vết loét kích thước khoảng 2,5 cm, sần sùi, màu trắng hồng, chưa xâm lấn ra da. Kết quả sinh thiết là ung thư tế bào gai giai đoạn ba, sừng hóa, xâm nhập niêm mạc má trái.

Ung thư miệng là tình trạng khoang miệng hình thành tổn thương ác tính ở các vị trí như lưỡi, niêm mạc, lợi, sàn miệng, khẩu cái (vách ngăn giữa khoang mũi và khoang miệng), môi. Thuốc lá chứa hơn 60 hóa chất độc hại như formaldehyde, thạch tín, chất phóng xạ, hydro xyanua, benzen... Các chất này có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, đột biến ADN (gene), gây ung thư. Tế bào ở miệng có ADN bị hỏng có thể dẫn đến ung thư miệng.

Ông Hải hút thuốc lá từ năm 20 tuổi, khoảng 10 điếu mỗi ngày, thỉnh thoảng mới uống rượu bia. Thời điểm căng thẳng, ông có thể hút 15-20 điếu mỗi ngày. Ba năm nay, do mắc bệnh tiểu đường và cao huyết áp, ông ít hút thuốc lá hơn.

Bác sĩ Trông cho biết người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư miệng cao gấp 5-6 lần so với người không hút thuốc. Nguy cơ ung thư miệng tỷ lệ thuận với thời gian hút thuốc. Khả năng mắc ung thư miệng cao hơn 30 lần nếu người bệnh vừa hút thuốc vừa uống rượu. "Ông Hải hút nhiều thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ gây bệnh này", bác sĩ Trông nói.

Bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt ung thư niêm mạc má trái, nạo hạch cổ trên trái, sau đó xạ trị bổ sung để tiêu diệt tế bào ung thư và ngăn ung thư di căn. Sau phẫu thuật lấy trọn bướu, vùng da niêm mạc má trái của ông Hải để lại hổng khuyết 4 cm. Bác sĩ Trông lấy vạt động mạch dưới cằm kích thước 4x7 cm, tạo đường hầm, luồn vạt đến che lấp khuyết hổng này. Người bệnh ăn cháo và thức ăn mềm trong 1-2 tuần, kết hợp súc miệng bằng nước muối sinh lý sát khuẩn, giúp vết thương mau lành.

Bác sĩ Trông thực hiện một ca phẫu thuật tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Ảnh minh họa: Bệnh viện cung cấp

Tổ chức Ung thư toàn cầu ghi nhận năm 2022, thế giới có 389.800 ca mắc mới ung thư miệng và 188.400 ca tử vong vì bệnh này, tỷ lệ tử vong gần 50%.

Hiện chưa rõ nguyên nhân gây ung thư miệng. Ngoài hút thuốc lá và uống rượu bia, một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh như nhiễm virus u nhú (HPV), virus epstein barr (EBV), gia đình có người bị ung thư miệng... Vệ sinh răng miệng kém, mắc bệnh nướu răng, tiếp xúc với khói thuốc thụ động trong thời gian lâu dài cũng có khả năng cao phát triển khối u ác tính ở miệng.

Người bệnh dễ nhầm lẫn vết loét ung thư với nhiệt miệng do triệu chứng ung thư không rõ ràng, theo bác sĩ Trông. Vết loét nhiệt miệng thường lõm ở giữa, có màu trắng hoặc xám, viền vết loét màu đỏ hoặc hồng đỏ, gây đau nhưng lành tính, thường lành trong vòng hai tuần. Vết loét do ung thư miệng thường đi kèm với u vùng cổ, chảy máu miệng, răng lung lay, sưng hoặc đau môi không lành, nuốt khó, thay đổi giọng nói, giảm cân không rõ nguyên nhân.

Bác sĩ Trông khuyến cáo người bị u, mảng đỏ, trắng, vết loét ở miệng không lành sau 1-2 tuần, sưng hàm, đau miệng kéo dài, khó nuốt, nhai... nên đi khám chuyên khoa Đầu Mặt Cổ để được kiểm tra, chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Điều trị ung thư miệng phụ thuộc vào loại ung thư, vị trí và mức độ lan rộng. Phương pháp điều trị phổ biến là phẫu thuật cắt bỏ khối u. Mức độ mổ có thể phụ thuộc vào kích thước u và độ lan rộng của ung thư. Bác sĩ có thể loại bỏ các mô xung quanh và các hạch bạch huyết lân cận. Sau phẫu thuật, tùy vào tình trạng, người bệnh có thể phải hóa trị, xạ trị để ngừa tái phát, di căn hoặc ngăn bệnh phát triển.

Nguyễn Trăm

* Tên người bệnh đã được thay đổi