Tuyên án nhóm cựu lãnh đạo sở ngành tỉnh Thái Nguyên và anh em đại gia lan 'đột biến'

TPO - Với cáo buộc “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” và “Mua bán trái phép hóa đơn”, hai anh em song sinh Bùi Hữu Giang, Bùi Hữu Thanh, bị tòa án tỉnh Thái Nguyên tuyên phạt lần lượt 42 và 36 tháng tù giam.

Nữ đại gia nhận bản án cao nhất

Sau nửa tháng xét xử và nghị án, chiều 27/10, TAND tỉnh Thái Nguyên đã ra phán quyết với 33 bị cáo trong vụ khai thác hơn 3 triệu tấn than lậu tại Mỏ than Minh Tiến, huyện Đại Từ.

Theo đó, HĐXX phạt bị cáo Châu Thị Mỹ Linh (Tổng giám đốc Công ty Yên Phước) 4 năm tù về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”; 15 năm tù về tội “Mua bán trái phép vật liệu nổ”. Tổng hợp hình phạt chung, Linh phải chấp hành 19 năm tù giam.

Cùng vụ án, bị cáo Bùi Hữu Giang (cổ đông Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương) bị phạt 30 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”; 12 tháng tù về tội “Mua bán trái phép hóa đơn”, tổng hợp, Giang phải chấp hành 42 tháng tù. Người anh em “song sinh” của Giang là Bùi Hữu Thanh lĩnh 36 tháng tù.

Như vậy, mức phạt cho hai anh em "song sinh" thấp hơn khung đề nghị 48 - 72 tháng tù do Viện kiểm sát nêu trong phần luận tội.

Về phía Sở ban ngành tỉnh Thái Nguyên, tòa tuyên bị cáo Nguyễn Ngô Quyết (cựu Giám đốc Sở Công thương tỉnh) 13 tháng 26 ngày tù; hai thuộc cấp của ông Quyết là Nguyễn Văn Phong, Đỗ Huy Cương, mỗi người lĩnh 16 tháng tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Riêng ông Nguyễn Thanh Tuấn (cựu Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên) lĩnh 3 năm 6 tháng tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”; ông Nguyễn Thế Giang (cựu Phó giám đốc Sở) bị phạt 42 tháng tù.

25 người còn lại nhận án từ 12 tháng tù treo đến 18 năm tù giam về các tội nêu trên.

Về dân sự, tòa buộc hai doanh nghiệp Yên Phước, Đông Bắc Hải Dương, cùng nhóm bị cáo liên đới khắc phục hơn 350 tỷ đồng.

Tiền Phong Nhóm bị cáo tại phiên tòa. 1

Nhóm bị cáo tại phiên tòa.

Khai thác thác gấp 47 lần trữ lượng được cấp phép

Hồ sơ vụ án thể hiện, Công ty Yên Phước đăng ký kinh doanh từ năm 2012 với vốn điều lệ 100 tỷ đồng, do bà Châu Thị Mỹ Linh là Tổng giám đốc. Doanh nghiệp này được UBND tỉnh Thái Nguyên cấp phép khai thác than trong khu 59ha ở Mỏ than Minh Tiến, huyện Đại Từ đến giữa năm 2031 với trữ lượng hơn 136.000 tấn, công suất 8.500 tấn một năm.

Sau khi được cấp phép, bà Linh giao cho nhiều người đảm nhiệm công việc ở mỏ than. Từ năm 2018, Yên Phước bắt đầu khai thác bằng hình thức lộ thiên như nổ mìn, đào xúc, sàng tuyển để xé lẻ đi tiêu thụ.

Tuy nhiên, một vài tháng sau khi tự khai thác, bà Linh bán lại toàn bộ mỏ cho Công ty Đông Bắc Hải Dương của hai anh em sinh đôi Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang.

Theo thỏa thuận, Đông Bắc Hải Dương mua toàn bộ số than của Yên Phước đã khai thác tại mỏ với giá gần 10 tỷ đồng và toàn bộ máy móc giá 15 tỷ. Đồng thời, được tiếp tục khai thác mỏ Minh Tiến với công suất tối thiểu là 400.000 tấn một năm (tức là gấp 47 lần trữ lượng cấp phép).

Ngoài việc phải tự đầu tư máy móc, nhân công, Đông Bắc Hải Dương phải trả lợi nhuận cho Công ty Yên Phước theo tấn sản phẩm khai thác là 150.000 đồng/1 tấn than, 90.000 đồng/1 tấn bã sàng và 50.000 đồng/1m3 đá đen.

Cơ quan tố tụng cho rằng để đưa than khai thác trái phép đi tiêu thụ, Đông Bắc Hải Dương đã hợp thức hóa đầu vào bằng cách mua hóa đơn giá trị gia tăng của các doanh nghiệp tại Nam Định.

Theo bên truy tố, bà Linh, hai anh em Thanh, Giang cùng đồng phạm đã khai thác thực tế 3,1 triệu tấn than và khoáng sản đi kèm, trong khi tổng sản lượng được cấp phép chỉ hơn 136.000 tấn.

Nhóm này đã tiêu thụ hơn 1,1 triệu tấn, 330.000 m3 bã sàng và 95.000 m3 đá đen với tổng giá trị 174 tỷ đồng; còn lại 1,5 triệu tấn chưa kịp tiêu thụ thì bị phát hiện, thu giữ.

Trong vụ án, anh em Giang và Thanh là cổ đông góp vốn, là người trực tiếp chỉ đạo chung các hoạt động của Công ty Đông Bắc Hải Dương. Họ thỏa thuận với bà Linh và trực tiếp chỉ đạo các hoạt động khai thác than trái phép, nên phải chịu trách nhiệm với vai trò chủ mưu.

Bà Linh bị cáo buộc thu lời bất chính 151 tỷ đồng; anh em Thanh và Giang thu lợi hơn 213 tỷ đồng. Đây được xem là số tiền thiệt hại.

Để xảy ra việc khai thác trái phép mỏ than Minh Tiến, cơ quan tố tụng xác định có một số cựu lãnh đạo tại Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên đã có nhiều vi phạm, trong đó, tại 4 lần kiểm tra, các sai phạm của nhóm khai thác lậu đều bị bỏ qua.

Bên cạnh đó, một số cựu lãnh đạo Sở Công Thương cũng vi phạm trong việc thẩm định, tham mưu và ký ban hành Giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp vượt quá khối lượng được phê duyệt trước đó, “tạo điều kiện” cho doanh nghiệp có vật liệu nổ công nghiệp để sử dụng khai thác than trái phép.

Đáng chú ý, bị cáo Nguyễn Ngô Quyết (cựu Giám đốc Sở Công Thương khai) đã nhận 100 triệu đồng từ Châu Thị Mỹ Linh để tổ chức Đại hội Liên đoàn Bóng bàn tỉnh Thái Nguyên, do Quyết làm Chủ tịch Liên đoàn. Số tiền này giai đoạn xét xử ghi nhận, bị cáo đã nộp cho cơ quan điều tra.