Tức giận với Anh, Venezuela diễn tập gần Guyana

Venezuela chỉ trích Anh "khiêu khích thù địch", sau khi nước này thông báo điều tàu chiến đến bờ biển Guyana.

"Venezuela kiên quyết phản đối tàu hải quân Anh HMS Trent đến bờ biển Guyana. Động thái trở thành hành động khiêu khích thù địch và vi phạm Tuyên bố Argyle, tài liệu được coi là lộ trình giúp Venezuela và Guyana giải quyết tranh chấp với vùng Esequibo", Bộ Ngoại giao Venezuela cho biết ngày 28/12.

Bình luận đưa ra sau khi Anh ngày 24/12 thông báo sẽ điều một tàu hải quân đến Guyana vào cuối tháng để thể hiện sự ủng hộ dành cho quốc gia từng là thuộc địa của London. Nguồn tin ngoại giao Guyana nói tàu Anh dự kiến đến khu vực ngày 29/12 và ở trong lãnh hải nước này "chưa đến một tuần" để tham gia diễn tập phòng vệ trên biển. HMS Trent sẽ không cập cảng thủ đô Georgetown.

Venezuela cho rằng "sự hiện diện của tàu hải quân Anh là cực kỳ nghiêm trọng" và kêu gọi giới chức Guyana lập tức hành động để HMS Trent rời đi, không lôi kéo các cường quốc quân sự vào tranh chấp lãnh thổ.

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro ngày 28/12 ra lệnh hơn 5.600 quân nhân tham gia diễn tập phòng vệ gần biên giới với Guyana "để đáp trả sự khiêu khích và mối đe dọa từ Anh đến hòa bình và toàn vẹn của Venezuela".

Phó tổng thống Guyana Bharrat Jagdeo nói Georgetown không đe dọa Caracas. "Nhiều sự kiện đã được lên kế hoạch từ trước, là hoạt động thường lệ trong nỗ lực tăng cường khả năng phòng thủ của chúng tôi", ông Jagdeo trả lời họp báo. "Chúng tôi không có ý định xâm phạm Venezuela. Tổng thống Maduro hiểu điều này và không nên lo lắng".

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro phát biểu tại Brasilia, Brazil ngày 29/5. Ảnh: AFP

Căng thẳng Venezuela - Guyana gần đây gia tăng, liên quan vùng lãnh thổ giàu tài nguyên Esequibo, do Georgetown kiểm soát nhưng Caracas cũng tuyên bố chủ quyền. Guyana đã quản lý Esequibo hơn một thế kỷ.

Tranh chấp liên quan đến vùng Esequibo bắt đầu tăng nhiệt sau khi tập đoàn dầu khí Mỹ Exxon Mobil hồi năm 2015 thông báo phát hiện mỏ dầu và khí đốt với trữ lượng khoảng 11 tỷ thùng có thể khai thác được ngoài khơi bờ biển ở Esequibo.

Venezuela ngày 3/12 công bố kết quả trưng cầu dân ý với hơn 95% cử tri ủng hộ thành lập chính quyền mới ở Esequibo. Ông Maduro cũng đã đề xuất dự luật lập một bang của Venezuela ở Esequibo và kêu gọi cấp phép khai thác tài nguyên tại đây. Guyana, quốc gia 800.000 dân, sẽ mất đi hơn một nửa lãnh thổ và hơn 200.000 cư dân nếu Venezuela sáp nhập Esequibo.

Mỹ, Anh, Nga và các nước Nam Mỹ kêu gọi Venezuela - Guyana giảm căng thẳng, hướng tới giải pháp hòa bình. Căng thẳng về vùng đất Esequibo cũng được đưa vào cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Lãnh đạo Venezuela và Guyana sau đó gặp trực tiếp tại quốc đảo Saint Vincent và Grenadines. Hai bên ra tuyên bố chung cam kết sẽ không sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp lãnh thổ tại Esequibo.

Vị trí vùng Esequibo. Đồ họa: AFP

Như Tâm (Theo AFP, TASS)