Từ việc Phạm Trung Kiên nộp đủ tiền nhận hối lộ bàn về chuyện giảm án

Cựu Thư kí Thứ trưởng Bộ Y tế - Phạm Trung Kiên bị cáo buộc nhận hối lộ nhiều nhất trong vụ chuyến bay giải cứu. Ảnh: Quang Việt

Bị cáo Phạm Trung Kiên nhận hối lộ hơn 42,6 tỉ đồng, khi vụ án "bùng nổ", thấy "nuốt không trôi", Kiên đã chủ động trả lại các doanh nghiệp hơn 12 tỉ đồng, ngoài ra, gia đình bị cáo nộp thêm 15 tỉ đồng để khắc phục hậu quả.

Đến nay, Kiên đã tác động tới gia đình nộp hơn 42 tỉ đồng (gồm cả tiền trả cho các doanh nghiệp đưa hối lộ).

Nói là "khắc phục hậu quả", nhưng cần xác định rõ ràng đây là tiền nhận hối lộ, phải nộp lại, phải bị tịch thu. Nộp lại là việc đương nhiên, không nộp lại mới là tình tiết tăng nặng.

Bị cáo trong nhóm đưa hối lộ từng khai trước tòa là bị Phạm Trung Kiên quát nạt bắt đưa tiền. Còn đại diện Viện Kiểm sát nhận định, Kiên là người nhận hối lộ nhiều nhất trong vụ án, với 253 lần, tổng số hơn 42 tỉ đồng bằng "thủ đoạn trắng trợn".

Trong suốt quá trình điều tra, Kiên không thừa nhận hành vi phạm tội của mình, gây khó khăn cho hoạt động điều tra, giải quyết vụ án. Kiên một mực cho rằng, số tiền nhận của doanh nghiệp là vay mượn cá nhân.

Viện KSND TP Hà Nội đề nghị mức án tử hình về tội "Nhận hối lộ", đó là căn cứ vào tất cả các tình tiết, tất nhiên cũng cân nhắc các yếu tố có thể giảm nhẹ hình phạt, nhưng trong lần đề nghị giảm mức án cho 9 bị cáo vừa rồi, cũng không thể thay đổi đối với Phạm Trung Kiên.

Việc quyết định bị cáo phạm tội gì và mức hình phạt như thế nào sẽ thuộc thẩm quyền của Hội đồng xét xử, dư luận chờ đợi một bản án công minh, công chính, công lý.

Công lý là ở chỗ, căn cứ vào các quy định của pháp luật để lượng hình, nhưng nguyên tắc là không thể có việc tội phạm tham nhũng, hối lộ cứ tha hồ vơ vét, bị phát hiện phải ra tòa thì nộp tiền gọi là khắc phục hậu quả để xin giảm nhẹ hình phạt. Thậm chí, nhận mức án "nhẹ hều", thi hành án nhẹ nhàng, sau đó về "vui thú điền viên".

Không thể lấy chính đồng tiền tham nhũng, hối lộ để sử dụng làm công cụ để khắc phục hình phạt. Tiền nhận hối lộ thì bắt buộc phải nộp lại, nộp lại tiền là một tình tiết để xem xét.

Đối với quy định giảm án tử hình, theo Điều 40 của Bộ luật Hình sự: "Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn".

Tuy nhiên, không chỉ đối với tử hình mà với các mức án khác, việc lượng hình tăng nặng hay giảm nhẹ là căn cứ vào nhiều yếu tố và tình tiết, không thể cứ nộp lại tiền tham nhũng, hối lộ thì được giảm án đến mức tội phạm tham nhũng xem thường.

Nếu như vậy thì không thể chống được tham nhũng.