Tư tưởng Hồ Chí Minh về “người trước, súng sau” trong xây dựng Quân đội

Tư tưởng "người trước, súng sau" là nét độc đáo, đặc sắc, đến nay vẫn còn nguyên giá trị, cần được tiếp tục nghiên cứu, vận dụng vào xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Lực lượng đặc công trình diễn võ thuật, khí công tại lễ khai mạc Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Xây dựng Quân đội về chính trị là vấn đề có tính nguyên tắc trong xây dựng Quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản.

Trong quá trình tổ chức, lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện Quân đội nhân dân Việt Nam, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm xây dựng Quân đội về chính trị, coi đó là gốc, là cơ sở để xây dựng Quân đội Nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

Nhờ đó, Quân đội ta luôn là công cụ sắc bén, lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành, tin cậy, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Nhân tố căn bản tạo nên sức mạnh chiến đấu

Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ thiên tài của cách mạng Việt Nam, người trực tiếp tổ chức, xây dựng, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Trong hệ thống di sản tư tưởng, lý luận mà Người để lại, có những luận điểm về xây dựng Quân đội Nhân dân cần được quán triệt, vận dụng sáng tạo vào thực tiễn xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Trong đó, tư tưởng "người trước, súng sau" là nét độc đáo, đặc sắc, đến nay vẫn còn nguyên giá trị, cần được tiếp tục nghiên cứu, vận dụng vào xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, vững mạnh về chính trị đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Theo Trung tướng Nguyễn Quốc Tuấn, Chính ủy Trường Sỹ quan Chính trị (Bộ Quốc phòng), tư tưởng "người trước, súng sau" của Chủ tịch Hồ Chí Minh là sự khái quát sâu sắc mối quan hệ giữa con người và vũ khí, giữa chính trị và quân sự - hai nhân tố căn bản tạo nên sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam.

Cụ thể, trong mối quan hệ với vũ khí thì con người giữ vai trò quyết định, đi trước, còn vũ khí là yếu tố quan trọng, cần thiết. Người chỉ rõ: “Vô luận việc gì, đều do người làm ra, và từ nhỏ đến to, từ gần đến xa, đều thế cả.” Trong quá trình chuẩn bị, xây dựng lực lượng vũ trang cho nhiệm vụ đấu tranh giành độc lập, không sợ thiếu vũ khí, chỉ sợ khi thời cơ đến lại thiếu người cầm vũ khí... Dù có bao nhiêu khí giới tinh xảo mà con người không có lập trường vững, quan điểm đúng, thiếu tinh thần trong sạch, một lòng một dạ phục vụ nhân dân thì súng đó cũng bỏ đi.

Với tinh thần đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ thị: Phải đào tạo, huấn luyện thế hệ cầm súng có lý tưởng cách mạng, dám "quyết tử để Tổ quốc quyết sinh." Người yêu cầu người chiến sỹ phải luôn chấp hành kỷ luật nghiêm minh; tinh thần vững chắc; ý chí quyết chiến quyết thắng; trí, dũng, nhân, tín, liêm, trung; dày dạn kinh nghiệm chiến đấu, biết sử dụng thành thạo, linh hoạt các loại vũ khí có trong tay; chăm chỉ học tập và rèn luyện kỹ năng tác chiến.

Trong Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân, Người cũng nêu rõ tính chất, nhiệm vụ của Đội là "Chính trị trọng hơn quân sự."

Tư tưởng đó của Người trở thành đường lối, nguyên tắc chỉ đạo, phương châm hành động xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam vững mạnh về mọi mặt, lấy xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị làm nòng cốt, làm cơ sở cho các mặt xây dựng khác, nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội ta.

Sức mạnh chiến đấu của Quân đội ta là sức mạnh tổng hợp của nhiều yếu tố: Trình độ giác ngộ cách mạng, tinh thần chiến đấu, đoàn kết, dân chủ, kỷ luật tự giác, nghiêm minh; trình độ kỹ thuật và chiến thuật của cán bộ, chiến sĩ; bản lĩnh lãnh đạo, chỉ huy của cán bộ, trình độ khoa học và nghệ thuật quân sự...

Sức mạnh đó là sản phẩm của sự kết hợp giữa con người và vũ khí, chính trị và kỹ thuật, tư tưởng và tổ chức, khoa học quân sự và phương tiện chiến tranh. Trong đó, yếu tố cơ bản nhất, quyết định nhất là cơ sở cho việc xây dựng và phát huy các yếu tố khác trong sức mạnh chiến đấu của Quân đội là yếu tố chính trị, tinh thần - yếu tố "suy cho cùng" quyết định thắng lợi trong chiến tranh.

Thu hút, trọng dụng nhân tài cống hiến cho Quân đội

Quán triệt tư tưởng “người trước, súng sau” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi trọng và giải quyết có hiệu quả mối quan hệ giữa con người và vũ khí, vận dụng sáng tạo vào xây dựng lực lượng vũ trang nói chung, xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam nói riêng.

Từ 34 chiến sỹ buổi ban đầu, Quân đội ta đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, lập nhiều chiến công hiển hách.

Trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đội luôn được chăm lo xây dựng vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu.

Cán bộ, chiến sỹ thường xuyên được giáo dục chính trị, tư tưởng, trau dồi bản chất giai cấp công nhân, mục tiêu, lý tưởng chiến đấu; qua đó, luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh, có ý chí, quyết tâm, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân; thực hiện tốt công tác huấn luyện, giáo dục, đào tạo, rèn luyện cán bộ, chiến sỹ có sức khỏe, trình độ, kiến thức, năng lực, ý thức tổ chức kỷ luật cao đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Đồng thời, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, chăm lo bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật cho Quân đội theo khả năng cao nhất có thể của đất nước. Nhờ đó, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, cùng với toàn Đảng, toàn dân đánh thắng các cuộc xâm lược của các đế quốc hùng mạnh, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bối cảnh, tình hình hiện nay đặt ra yêu cầu xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị càng phải được coi trọng, trở thành vấn đề vừa cơ bản, vừa cấp bách góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc Tổ quốc “từ sớm, từ xa” trong mọi tình huống.

Để vận dụng tư tưởng “người trước, súng sau” của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị trong giai đoạn mới, Đảng và Quân đội đã chỉ đạo, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có việc quan tâm đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho bộ đội; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ vừa “hồng,” vừa “chuyên” đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới.

Các học viện, nhà trường, đơn vị Quân đội luôn nỗ lực nâng cao chất lượng tuyển quân, tuyển sinh quân sự, chất lượng giáo dục, đào tạo, huấn luyện... để cung cấp nguồn lực chất lượng cao cho sự nghiệp xây dựng Quân đội; chăm lo xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh; thực hiện đồng bộ các giải pháp để thu hút và trọng dụng nhân tài cống hiến cho Quân đội. Đặc biệt, tổ chức Đảng tại các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; âm mưu “diễn biến hòa bình,” “phi chính trị hóa” Quân đội của các thế lực thù địch.

Xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại là chủ trương chiến lược, đúng đắn của Đảng, Nhà nước ta; được lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, với chủ trương, biện pháp, lộ trình phù hợp, hiệu quả. Trong đó, việc nghiên cứu, vận dụng sáng tạo, hiệu quả tư tưởng Hồ Chí Minh về “người trước, súng sau” vào quá trình tổ chức thực hiện; giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa con người và vũ khí, trang bị kỹ thuật... là những yếu tố đặc biệt quan trọng, góp phần bảo đảm nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam trong tình hình mới./.