Từ cậu bé đốn củi thành Lưỡng quốc trạng nguyên Việt - Trung

12:45 26/01/2025
Người được nhắc đến chính là Lưỡng quốc trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi.

Mạc Đĩnh Chi (1286-1350) tự là Tiết Phu, quê ở làng Lũng Động, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Theo tài liệu của các nhà sử học Đinh Xuân Lâm và Trương Hữu Quýnh, ông sinh ra trong gia đình nghèo, mồ côi cha từ nhỏ. Hàng ngày, hai mẹ con phải vào rừng đốn củi bán.

Mẹ hy sinh tất cả để nuôi con ăn học, chỉ mong con thoát cảnh nghèo, có thể thi cử đỗ đạt, giúp ích cho đời. Hiểu được lòng mẹ, Mạc Đĩnh Chi không ngừng gắng sức học tập.

Sách "Những tấm gương hiếu học xưa và nay" ghi, Mạc Đĩnh Chi đọc sách gần như mọi lúc, mọi nơi, kể cả lúc kiếm củi. Ông thức dậy từ rất sớm, vào rừng lấy củi xong mới về học tiếp. Nhiều lần, Mạc Đĩnh Chi đến lớp muộn, thầy giáo hiểu được hoàn cảnh của học trò nên không trách phạt.

Nhiều hôm, thầy còn bảo Mạc Đĩnh Chi ở lại làm thêm việc, cốt để ông được ăn bữa no. Mạc Đĩnh Chi còn mượn sách của thầy và bạn để học. Không có tiền mua nến, ông đốt củi, lá cây để đọc sách.

Mạc Đĩnh Chi từ cậu bé đốn củi thành Lưỡng quốc trạng nguyên. (Ảnh minh hoạ)

Năm 1304, đời vua Trần Anh Tông, triều đình mở khoa thi, Mạc Đĩnh Chi đỗ đầu, chiếm học vị Trạng nguyên khi mới hơn 20 tuổi. Thời xưa, người được chấm đỗ thi Đình phải vào yết kiến để vua xét dung mạo rồi mới quyết định cho đỗ hẳn hay không. Khi Mạc Đĩnh Chi vào ra mắt, vua thấy tướng mạo ông xấu xí nên có ý không muốn cho đỗ trạng.

Biết ý vua, ông đã làm bài "Ngọc tỉnh liên phú" để gửi gắm chí khí của mình. Mạc Đĩnh Chi lấy hình ảnh hoa sen trong giếng ngọc đề cao phẩm chất trác việt và phong thái cao quý của một người khác thường, vượt xa người khác về mọi mặt; song không muốn a dua với người tầm thường để mong cho đời biết đến. Vua Trần Anh Tông xem xong khen là thiên tài rồi cho đậu.

Mạc Đĩnh Chi làm quan trải qua ba đời vua: Anh Tông (1293-1313), Minh Tông (1314-1328), Hiến Tông (1329-1340), làm đến chức Đại Liêu ban Tả bộc xạ (Tể tướng) đứng đầu triều. Trong cuộc đời làm quan, ông đã hai lần được cử đi sứ Trung Quốc.

Với tài hùng biện, Mạc Đĩnh Chi dùng văn chương đấu trí với tất cả vua quan phương Bắc, khiến họ từ tức tối chuyển sang thán phục, buộc vua Nguyên phải phong mình làm trạng nguyên Bắc triều (Lưỡng quốc trạng nguyên).

Không chỉ tài năng, Mạc Đỉnh Chi còn được đánh giá là vị quan liêm khiết, đức độ. Sách "Đại Việt sử ký toàn thư viết": "Đĩnh Chi là người liêm khiết, sống rất đạm bạc. Vua rất hiểu ông, sai người ban đêm đem 10 quan tiền bỏ vào nhà. Hôm sau Đĩnh Chi vào chầu, tâu vua hay chuyện đó. Vua bảo: "Không ai đến nhận, cho khanh lấy mà tiêu".

Hiện, đền Long Động thuộc xã Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương thờ Mạc Đĩnh Chi. Hàng năm, vào ngày 10/2 âm lịch các chi tộc họ Mạc từ mọi miền đất nước trở về đây thăm đất cũ, bái yết tổ tiên, tưởng nhớ đến vị Lưỡng quốc trạng nguyên của lịch sử Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm
Khối quân nhân Nga tới Hà Nội, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh

Khối quân nhân Nga tới Hà Nội, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh

02:45 22/08/2025

Khối quân nhân Nga đã tới Hà Nội, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành nhân Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9 của Việt Nam.

Truy tố nhóm đánh ghen nhầm gây thương tích 26% cho người khác

Truy tố nhóm đánh ghen nhầm gây thương tích 26% cho người khác

20:45 21/08/2025

Mở cửa nhà ra nói chuyện, chị H. bất ngờ bị nhóm người lạ mặt dùng dao đâm, dùng bình sứ đánh vào đầu… gây thương tích 26%.

Trộm cắp ở công trình xây dựng, đối tượng ở Hải Phòng bị khởi tố

Trộm cắp ở công trình xây dựng, đối tượng ở Hải Phòng bị khởi tố

20:45 21/08/2025

Hải Phòng - Công an phường Hải An vừa điều tra, làm rõ 2 vụ trộm cắp tài sản xảy ra trên địa bàn.

Thủ tục xin cấp sổ đỏ cho thửa đất 300m2 sử dụng trước 15.10.1993

Thủ tục xin cấp sổ đỏ cho thửa đất 300m2 sử dụng trước 15.10.1993

19:45 21/08/2025

Các thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ( sổ đỏ ) được bạn đọc quan tâm.

Những chuyến tàu chật kín người về trung tâm chờ xem tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành

Những chuyến tàu chật kín người về trung tâm chờ xem tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành

19:45 21/08/2025

Hàng nghìn người dân, du khách di chuyển bằng tàu Cát Linh - Hà Đông về trung tâm Hà Nội để chờ xem tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2/9 (A80).

Biển Đông khả năng sắp có bão, miền Bắc mưa như trút

Biển Đông khả năng sắp có bão, miền Bắc mưa như trút

18:45 21/08/2025

Tin vùng áp thấp trên khu vực phía Đông Philippines Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho biết, hiện nay, một vùng áp thấp hoạt động ở khu vực phía Đông Philippines. Dự báo trong 24-36 giờ tới, vùng áp thấp di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được 15-20km, đi vào Biển Đông và khả năng mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. 'Sau khi hình thành, áp thấp nhiệt đới có thể tiếp tục mạnh lên thành bão với xác suất 60–70%, di...

Mưa lớn gây ngập nặng nhiều khu dân cư ở Đồng Nai

Mưa lớn gây ngập nặng nhiều khu dân cư ở Đồng Nai

12:45 21/08/2025

Mưa lớn trút xuống khu vực TP Biên Hòa và huyện Long Thành cũ khiến nhiều khu dân cư thấp trũng ngập sâu, giao thông tê liệt, sáng 21/8.

Dự báo về mực nước sông Thao trong tháng 9

Dự báo về mực nước sông Thao trong tháng 9

10:45 21/08/2025

Phú Thọ - Dự báo trong tháng 9.2025, mực nước sông Thao (sông Hồng) tại trạm Phú Thọ, trạm Yên Bái sẽ dâng nhưng thấp hơn đợt lũ lịch sử...

Chủ tịch tỉnh Lâm Đồng yêu cầu chỉnh trang hạ tầng, mỹ quan đô thị các phường trung tâm

Chủ tịch tỉnh Lâm Đồng yêu cầu chỉnh trang hạ tầng, mỹ quan đô thị các phường trung tâm

09:45 21/08/2025

Văn phòng UBND tỉnh Lâm Đồng vừa có công văn truyền đạt ý kiến của Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười về việc yêu cầu các sở ngành liên quan phối hợp các phường trung tâm chỉnh trang lại bộ mặt đô thị.

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Du học Nhật Bản, Học bổng Nhật Bản, Việc làm tại Nhật Bản, Dịch vụ ở Nhật Bản, Aishin Hà Nội
Du học Nhật Bản
Thông tin du học
Toyota hiace van, commercial van, campervan, toyota hiace van for sale
Toyota hiace van, commercial van, campervan, toyota hiace van for sale
Toyota hiace van for sale
Commercial van for sale
Campervan for sale